ABD yetkililer yıllardır savaşla iç içe yaşayan Afganistan'da ülke ekonomisini ve isyancılarla mücadelenin seyrini kökünden değiştirmeye yetecek miktarda yeni maden rezervleri bulunduğunu açıkladı.
Bulunan rezervlerin değerinin 1 trilyon dolar olduğu ifade ediliyor.Ülkenin daha önce bilinen rezervlerinden çok daha fazla olan madenler arasında demir, bakır, kobalt, altın ve lityum bulunuyor.ABD'li yetkililer yeni bulunan rezervlerin miktarı konusunda oldukça iyimser tahminlerde bulunurken, bu kaynakların Afganistan'ı dünyanın en büyük madencilik ülkesine dönüştürebileceğini belirtiyor.
LİTYUMUN SUUDİ ARABİSTANI
Örneğin ABD Savunma Bakanlığı'nın merkezi Pentagon'daki bir iç yazışmada, Afganistan'ın taşınır bilgisayarların pillerinin üretiminde ham madde olarak kullanılan lityum konusunda, Suudi Arabistan'ın petroldeki hakimiyetine benzer bir noktaya ulaşabileceği belirtiliyor. Afganistan'daki yeni rezervlerin Pentagon yetkilileri ve ABD'li jeologların oluşturduğu küçük bir ekip tarafından bulunduğu belirtiliyor.
Yetkililerin verdiği bilgiye göre, hem Afgan hükümeti hem de Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai yakın dönemde bu gelişme konusunda bilgilendirildi.Yıllardır savaşla iç içe yaşayan ülkede bulunan rezervlerin işlenmesi için madencilik endüstrisinin kurulmasının uzun yıllar alması beklense de kaynakların miktarı nedeniyle ülkeye yoğun oranda yatırım yapılacağı tahmin ediliyor.
SAVAŞI BİTİRMEK İÇİN ÖNEMLİ
Vaat ettiği potansiyel nedeniyle madenleri işletmenin kârlı hale gelmesinden önce yapılacak yatırımların sağlayacağı istihdamın da savaşın sona ermesinde önemli rol oynaması bekleniyor.ABD Genelkurmay Başkanı General David H. Petraeus konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, "Burada göz alıcı bir potansiyel var... Elbette, önümüzde birçok 'acabalar' var, ancak [bu yaşanan gelişme] potansiyel olarak çok önemli bir durum yaratıyor" dedi.Yeni rezervlerin yaratacağı değer, toplam gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) yaklaşık 12 milyar dolar olan ve ekonomisi afyon yetiştiriciliği, uyuşturucu trafiği ve ABD ile diğer gelişmiş ülkelerden gelen yardımlara dayanan Afganistan ekonomisini kat kat aşıyor.
RİSKİ DE VAR
Ancak bu gelişme diğer taraftan kendi risklerini de beraberinde getiriyor. ABD'li yetkililer yeni kaynağın, barış getirmekten çok Taliban'ın ülkenin kontrolünü ele geçirmek için göstereceği çabayı artıracağına dikkat çekiyor.Bununla birlikte, oluşacak zenginliğin ülkede halihazırda yoğun şekilde görülen rüşvet trafiğini artırmasından da endişe ediliyor.
FRANSIZ BASINI NE YAZDI?
Afganistan, aralarında lityumun da bulunduğu 1 trilyon dolar (821,35 milyar avro) değerinde kullanılmamış maden yatakları sayesinde gelecekte dünyanın önde gelen maden merkezlerinden birine dönüşebilir.
Fransız Tribune gazetesinin internet sayfasında yer alan habere göre, daha çok elektronik sanayinde kullanılan lityumun ve zengin maden yataklarının varlığını gösteren bu bilgi, yıllardır savaşlarla hırpalanan ülkeye ilgiyi daha da artırabilir.
Gazetenin ABDli yetkililere dayandırdığı haberde, oldukça fakir olan ülkenin şimdiye kadar bilinmeyen lityum dışında demir, bakır, kobalt ve altını da içeren bu zengin maden kaynaklarından yararlanabileceği belirtiliyor.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanı David Petraeus yaptığı açıklamada, ülkede inanılmaz bir maden kaynağı bulunduğuna dikkat çekerek, "Ortada çok fazla eğer olduğu çok açık ama potansiyelin inanılmaz düzeyde önemli olduğuna inanıyorum" dedi.
Pentagon ve bir grup ABDli jeolog tarafından keşfedilen bu kaynaklar, ülke genelinde olmasına karşın daha çok Afganistan sınırı boyunca uzanıyor.
Gazete, Pentagonun bir iç yazışmada, "Afganistanın lityumun Suudi Arabistanı olabileceğini" ifade ettiğini iddia ediyor. Lityum, cep telefonu ve diz üstü bilgisayarların bataryasında kullanılıyor.
Sanayi ya da madencilik altyapısı bulunmayan Afganistanın kaynaklarından yararlanmasının onlarca yıl alacağı ifade ediliyor.
ULUSLARARASI REKABET
Afganistanın zengin maden yataklarına sahip olduğu haberleri, yıllardır çatışmalarla çok fazla kayıplar veren ülkede, Çin, Hindistan ve Rusya gibi bölgesel güçlerin rekabet savaşlarını artırabileceği ifade ediliyor.
Çinli iki şirketin Afganistanın güneyinde bulunan Aynaktaki bakır madenini işletmek için 4 milyar dolarlık yatırım yapmayı planladığı kaydediliyor.
Ülkenin dağlık bölgesi Hajigakda bulunan 1,8 milyar tonluk kıymetli demir yataklarının işletilmesi için bu yıl uluslararası ihale açılması planlanıyor. Afganistan Maden Bakanlığının yaptığı açıklamada, Hindistanlı ve Çinli şirketlerin buradaki maden yataklarıyla ilgilendiği belirtildi.
Ülkede bulunan diğer maden kaynakları arasında süperiletken çelik üretiminde kullanılan niobium bulunuyor.
