Kayısının üretimden pazarlanmasına kadar geçen süreçteki tüm sorunlarının belirlenerek gereken önlemlerin alınması için meclis araştırması açılması istendi.
AKP Malatya Milletvekilleri Öznur Çalık ve Nurettin Yaşar'ın yanı sıra çeşitli illerden toplam 22 milletvekilinin, konuya ilişkin önergesi TBMM'nin Salı günkü oturumunda okundu.
TBMM Genel Kurulu'nda okunan ve gündemdeki sırasını alacağı belirtilen araştırma önergesi şöyle:
"Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Bölge ve ülke ekonomisine ciddi katkılar sağlayan kayısının üretiminden pazarlanmasına kadar tüm sorunlarının tespit edilerek gereken önlemlerin alınması hususunda Anayasa'nın 98'inci ve İç Tüzük'ün 104 ve 105'inci maddeleri gereğince Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.
1) Öznur Çalık (Malatya)
2) Hasan Karal (Rize)
3) Nurettin Yaşar (Malatya)
4) Hüseyin Filiz(Çankırı)
5)Orhan Karasayar (Hatay)
6) Hacı Bayram Türkoğlu (Hatay)
7) Mehmet Öntürk(Hatay)
8) Ali Ercoşkun (Bolu)
9) Ömer Ünal(Konya)
10) Osman Boyraz (İstanbul)
11) Hilmi Bilgin (Sivas)
12) Mustafa Baloğlu (Konya)
13) Halil Etyemez(Konya)
14) Süreyya Sadi Bilgiç (Isparta)
15) Oktay Çanak(Ordu)
16) Mehmet Babaoğlu (Konya)
17) Mehmet Erdoğan(Gaziantep)
18) Mücahit Durmuşoğlu(Osmaniye)
19) Ziya Altunyaldız (Konya)
20) Tülay Kaynarca (İstanbul)
21) Şirin Ünal (İstanbul)
22) Hüseyin Bürge (İstanbul)
Gerekçe:
Kayısı Malatya ili ve içinde bulunduğu bölge için çok önemli bir ekonomik değerdir. Malatya halkının yüzde 80'inin geçim kaynağı doğrudan ya da dolaylı olarak kayısıdır.
Malatya ili ve bölge halkı için önemli bir ekonomik değer olan kayısı ülkemiz ekonomisi için de önemli bir gelir potansiyeline sahiptir. Ancak, çeşitli nedenlerle bu önemli ürün bugüne kadar yeterince değerlendirilememiş, bölge halkına ve ülke ekonomisine istenen düzeyde artı değer yaratılamamıştır. Çünkü, kayısı yetiştiriciliğinde kalitenin yükseltilmesi çalışmaları yetersizdir. Bu çalışmaların artırılarak sürdürülmesi, bunun için de kaysıya yönelik bilimsel araştırmalar yapılması gerekmektedir.
Kayısı ürününe zarar veren beyaz çil, larva gibi zararlılarla mücadele etkisiz kalmaktadır. Bu sorunun giderilmesi için üniversitelerle iş birliği içerisinde çalışmak zorunludur.
Kayısının geleneksel yöntemlerle yapılan hasadı ürüne önemli ölçüde zarar vermekte ve bu da ihracatımız yönünden büyük sorun teşkil etmektedir. Bu nedenle, kayısı hasadı için daha farklı bir yöntem bulunabilmesi amacıyla bilimsel çalışmalara hız verilmesi gerekmektedir.
Kayısı yetiştiriciliği, kayısının toplanması, kükürtlenmesi ve depolanması gibi konularda üreticinin eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi çalışmaları yetersizdir.
Kayısı üreticisine, hasattan önce gübre, zirai ilaç gibi harcamalarında destek verilmesinin sağlanması gerekmektedir.
Üretici, kayısının fiyat istikrarsızlığından korkarak kükürdü fazla vermekte ve bu fazla kükürtlü ürünse Avrupa Birliği ülkelerine ihracatta sıkıntı yaratmaktadır.
Kayısının ulusal ve uluslararası medyalarda reklamı ve tanıtımı ciddi bir şekilde yapılmamaktadır.
Kayısının yaş olarak satışına yeterince önem ve ağırlık verilmemektedir. Yaş kayısı gibi, kayısı çekirdeğinin de kabuk ve iç kabuk olarak değerlendirilmesi istenen seviyede değildir.
Kayısının uluslararası standartlarda ambalajlanması yapılamamakta, bu durum da kayısının ihracatının önünde büyük engel oluşturmaktadır.
Bütün dünyada artan natürel ürün eğilimine paralel olarak kükürtlü üründen vazgeçilerek kayısının doğal ortamda kimyasal işlem yapmadan kurutulması ve bunun için gereken bilimsel çalışmaların yapılması gerekmektedir.
Kayısının (konserve, reçel, marmelat, hoşaf ve meyve suyu gibi) ürün çeşitlemesiyle ulusal ve uluslararası pazarlara sunulması imkânları kısıtlıdır.
İhracatın arttırılması için gerekli olan iade desteği kayısı ürününe sağlanmamaktadır.
Kayısı ürünü hem bölge halkına hem de ülke ekonomisine çok önemli katkılar yapabilecek, önemli bir ihracat potansiyeline sahip olabilecek iken bütün bu sorunlar ve yetersizlikler yüzünden yeterince değerlendirilememektedir.
Yukarıda saydığımız nedenlerle kayısının hem bölge hem de ülke ekonomisi için daha etkin ve verimli bir şekilde değerlendirilmesi, gerekli araştırmaların yapılması ve sorunların giderilmesi için gerekli acil önlemlerin Meclisimiz tarafından tespit edilmesi amacıyla bu Meclis araştırması önergesi hazırlanmıştır."
TBMM Başkan Vekili ve AKP Adıyaman Milletvekili Ahmet Aydın başkanlığındaki oturumda, önergenin okunmasının ardından, başkan vekili Aydın, "Önergeler gündemdeki yerlerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki görüşmeler sırası geldiğinde yapılacaktır."açıklamasını yaptı.
