Malatyalı işadamı Hüseyin Cahit Fırat, yeni buluşuyla Zaman Gazetesi'nden Fikri Türkel'in makalesine konu oldu.
Kan durdurucu ilacı bularak Tıp dünyasında yankı uyandıran Fırat'ın çalışması ile ilgili olarak Zaman Gazetesi'nde Fikri Türkel tarafından "Türkiye'nin İlk Uluslararası İlacını Buldu" başlığıyla şunlar yazıldı:
....
Türkiye'nin İlk Uluslararası İlacını Buldu
Bugünlerde eczacılar manşete çıktı. Bu yazının o konuyla ilgisi yok. Söylenebilecek çok şey var ama bence daha önemli gördüğüm bir konuya değineceğim.
Ankaferd kelimesini tahmin ediyorum pek çoğumuz duymadık. "Anka" kuşu ve "ferd" yani kişiden oluşturulan bir kelime. Ancak bir ilaç olarak büyük bir buluş. Aspirin kadar şöhret bulacak ve yaygınlaşacak bir olgu olarak tanımlayanlar da var. Kesiklerde ve yaralanmalarda kan kaybını ortadan kaldıran bir buluş. Muadillerinden 5-6 kat daha etkili, ama çok daha ucuz ve kesin çözüm sunan bir ilaç. Daha ilginç tarafı ise Türkiye tarihinde uluslararası akreditasyon için ilk başvuran bir ilaç olmasıdır.
İlaç diyoruz ama bu süreç daha tamamlanmadı. Bunu ilk duyduğumda önem vermemiştim. Ancak birkaç doktora bunu sorduğumda her birinin takdir ve saygınlık ifadeleri konuyla ilgilenmemi gerektirdi. İşin iki boyutu var: İlk Türk ilacı ve dünyanın en etkili pazarında rekabet edecek yeni bir aktör olması.
Yabancı ilaç şirketleri, Türkiye'ye yatırım yapmak için lobi yapıyorlar. İrlanda'dakine benzer bir yapı ile dünya devleri Türkiye'de ilaç üretecek ve bölgede bir üs haline getirecekler. Bu ilaç şirketleri zaten bu pazarda varlar. Ama üretimin Türkiye'de olması tercih ettiğimiz bir usul. Ekim ayında Merck Sharp Dohme (MSD) bu bağlamda bir sohbete davet etmişti.
MSD yöneticileri; yerli Ar-Ge yatırımlarının yükseltilmesi, yatırımların dengeli olması ve uygun piyasa şartlarının oluşturulması üzerine bilgilendirmede bulundular. Şartlar oluşursa milyar dolarlık yatırımların gelebileceği öngörülüyor. Bu ortamda yerli aktörlerin de olması gerektiğini düşündüm. Ankaferd'i duyunca 'Acaba bu olabilir mi?' sorusu akla geldi.
Önce Ankaferd'in ilaç oluşum sürecinde başı çeken isim olarak Prof. Dr. İbrahim C. Haznedaroğlu ile uzun bir görüşmede bulundum. İlaç oluşumu için gerekli 3 faz olduğunu ve halen ikinci faz sürecinde bulunduklarını anlattı.
İşin ekonomik değeri açısından ürünü bulan Hüseyin Cahit Fırat'la görüşmek gerekiyordu. Fırat, Acarkent'teki ofisinde sıkı güvenlik altında yaşıyor. Ama ondan önemlisi, sessiz bir şekilde bir dünya devinin yetişmesi için hazırlıkları sürdürüyor. Ve gelecek için çok ümitli. Sadece Türkiye'de bir ilk olmanın ötesinde her eve, her arabaya girecek bir ürünü sunmanın coşkusu içinde.
İlaç üzerinde yapılan çalışmalarda Ankaferd'in apayrı bir özelliği daha keşfediliyor. Hastane enfeksiyonunu önleyen tek ürün olma özelliğini de koruyor. Yani dünyada en az kanser kadar yaygın olan hastane enfeksiyonlarında birebir tedavi imkânı sunuyor.
Ürün şu an 'yan ürün' olarak satılabiliyor. Süreç tamamlandığında ilaç statüsü kazanacak. İki çeşidi bu ay piyasaya sunuluyor. Sprey ve tampon olarak Ankaferd Bloodstopper adıyla eczanelerde olacak. AB'ye girebilmesi için CE işareti alması gerekiyor. Avrupa'da bu süreç takip ediliyor. Dünyada ses getirebilmesi için CE işaretinin alınması şart. Türkiye açısından satış patlaması yapması için, SGK'nın listesine girmesi gerekiyor.
Konuyla askerî uzmanların da yakından ilgilendiği belirtiliyor. Kesiklerde, yaralanmalarda ve ameliyatlarda kan kaybını kesin önleyecek bir ürün olarak her asker çantasına girecek levazımatlar arasında birinci sırayı alabilir.
İlgi sadece iç pazardan değil. Dünyanın önde gelen ilaç şirketi yöneticileri, patent hakları için Acarkent'teki villaya gelip görüşmüşler. Teklif edilen para akılları durduruyor. İsviçre Sağlık Bakanı ve Dünya Sağlık Teşkilatı Başkanı ile AB Sağlık ve Gıda Güvenliği Daire Başkanı arayıp teşekkür ve takdirlerini belirtenler arasında.
Hem ürün hem de buluşun sahibi Hüseyin Cahit Fırat ilginçlikler taşıyor. Halen dört ilaç fabrikasında üretimi sürdürülen Ankaferd Bloodstopper'ın ana üretim üssü Fırat'ın memleketi Malatya olacak. Orada yeni ilaç fabrikası inşası sürüyor.
Fırat, bunun yanı sıra iki ürünle daha dünyada ses getireceklerini iddia ediyor. Seventeen adıyla Fransa'da bir kozmetik şirketine patenti satılan bir gençleştirici ürün ile Cumhuriyet Bayramı'nda Malatya'da açıklayacağı yeni ilacı olacak. Yeni ilaç veya ilaç adayının en az Ankaferd kadar ses getireceğini söylüyor.
Bu yazı burada kalmaz. Gelişmeler sürecinde bu konuyu tekrar ele alacağız. Ama onun ötesinde dünyada söz konusu olacak olan bu vakıanın iletişim sürecine yeterince el atılmıyor.
