Aralarında Malatya’nın da bulunduğu 13 il belediyesinin büyükşehir belediyesi statüsüne dönüştürülmesini öngören yasa tasarısı kısa süre önce TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaştırıldı ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayını bekliyor.
Büyükşehir belediyesi yetki ve sorumluluk alanlarını il sınırlarının tamamına yayan yeni yasa ile kamu yönetiminde gündelik hayatı etkileyecek çok sayıda değişiklik yapılırken, kurumlararası ilişkiler de yeniden düzenleniyor.
AKP Malatya Milletvekili Ömer Faruk Öz'ün anlatımına göre büyükşehir statüsüyle yönetim ilişkileri değiştirilen, il özel idarelerini kaldıran ve köyleri mahallelere dönüştüren yeni dönemin yol haritası şöyle hayata geçecek:
Büyükşehir Statüsünden Sonra Neler Değişecek?
Malatya’yı da büyükşehir statüsüne kuvuşturan yeni yasa ilk yerel seçim ile yürürlüğe girecek. Yani Mart 2014’de. Ancak, Malatya Belediyesi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün yasayı onaylamasından sonra Malatya’nın tüm yerleşim bölgelerine hizmet verebilme yetkisine kavuşuyor.
Nüfusu 2000’in altında olan belde belediyelerinin tüzel kişiliği sona erdirilerek kapatılıyor ve köye dönüşüyor. Ancak bu belediyeler 2014 yerel seçimlerine kadar varlıklarını ve hukuki statülerini devam ettirecek.
İl özel idarelerinin tüzel kişiliği belde belediyeleri gibi sona erdiriliyor, orman köyleri de dahil olmak üzere tüm köyler mahalle statüsüne dönüştürülüyor.
Büyükşehir statüsüne sahip ilin il sınırları aynı zamanda büyükşehir belediyesinin yetki ve sorumluluk alanı anlamına geliyor.
Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi’nin üye sayısı 49 oluyor.
Daha önce yeni bir ilçe kurulması için gereken nüfus büyüklüğü, 20 bin kişiye çıkarılıyor.
Nüfusu 2000’nin altında olduğu için kapanarak köye dönüşen belediyelerin sahip olduğu personel, taşınır ve taşınmazları ile hak alacak ve borçları il özel idaresine devrediliyor.
Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları ise, hak, alacak ve borçları Komisyon kararıyla ilgisine göre büyükşehir belediyesine ve bağlı kuruluşuna, İlçe belediyesine, bakanlıklara veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığına devrediliyor.
Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personeli de Komisyon kararıyla ilgisine göre yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine aktarılıyor.
Valilik bünyesinde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kuruluyor.
Kapanan il özel idaresi, belediye ve köylerin personel, taşınır ve taşınmazları ile hak alacak ve borçlarının ilgisine göre devrini yapmak, belediye ve il özel idarelerinde oluşan istihdam fazlası personeli tespit etmek üzere, illerde devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulması öngörülüyor.
Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde yapılacak ticari amaç taşımayan yapılar ile ilgili “Tip Proje” uygulaması getiriliyor.
Köy iken mahalleye dönüşecek yerlerdeki işletmeler ruhsatlı sayılıyor.
Büyükşehir belediyelerinin şirketlerine ihalesiz verdiği otopark, büfe ve çay bahçelerinin üçüncü kişilere devir işlemleri Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi oluyor.
Büyükşehir belediyeleri bazı görevlerini meclis kararıyla ilçe belediyelerine devredebiliyor veya birlikte yapabiliyor.
Büyükşehir ve ilçe belediyelerine tarım ve hayvancılığı desteklemek amacıyla her türlü faaliyet ve hizmette bulunabilme imkânı getiriliyor.
İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle payların hesaplanması ve oranı yeniden belirleniyor.
Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 6'sı ile bu tahsilatın toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u büyükşehir belediye payı olarak ayrılıyor.
