Halk Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın, Çalık Grubu'na Sabah ve ATV'yi satın alması sırasında kullandırılan ve 375 milyon doları Halkbank tarafından karşılanan kredinin geri ödemesi konusunda bir sorun olmadığını, şimdiye kadar komisyon ve anapara olarak 50,6 milyon dolar tahsilat yapıldığını, firma ile olumlu ilişkilerin devam ettiğini söyledi.
KİT Komisyonunda, Halk Bankası'nın 2007 yılı hesapları genel görüşe sunulurken, bankanın Vakıfbank ile birlikte Çalık Grubu'na Sabah ve ATV'nin satışı sırasında kullandırdığı kredi tartışma konusu oldu. İlk 3 yılı ana para ödemesiz 10 yıl vadeli kredinin kullandırılması sırasında hisse rehni, hesap rehni, işletme rehni yanında kefalet de uygulandığını belirten Aydın, vadesi gelen 2 faiz taksiti kapsamında gruptan, komisyon dahil 50,6 milyon doların tahsil edildiğini bildirdi.
Grubun, nakit akışını krediyi kullandıran iki banka olan Vakıfbank ve Halkbank üzerinden geçirdiğini, böylece nakit yaratabilme kapasitesinin kontrol edilebildiğini anlatan Aydın, grubun ödemelerini vadesinden 1 ay önce yaptığını, 2 aylık dönemde 2 banka üzerineden 1,5 milyar TL nakit akışı gerçekleştirdiğini bildirdi.
Aydın, ''Ödemelerde herhangi bir aksama yok. Firma ile olumlu ilişkiler devam ediyor. Bu ticari bir olay olarak ele alınmıştır. Genelde bu tür işlemlerde hisse rehni veya hesap rehni alırdık. Burada hisse rehni, hesap rehni, işletme rehni ve kefalet de alındı. Bankacılık kanunlarına uygundur.'' dedi.
Bankanın kullandırdığı kredilerin 2002'de yarısı sorunlu durumda iken, bugün sorunlu kredi oranının banka tarihinde ilk kez sektör ortalaması olan yüzde 5,2'nin altına, yüzde 5'e gerilediğini açıklayan Genel Müdür Aydın, Çalık Grubu'na kredi kullandırılırken kredi limitlerine ilişkin sınırlandırmalara uyulmadığına yönelik eleştiriler üzerine şöyle konuştu:
''2002 yılında, banka kredi kullandıramaz durumdaydı ve likidite sorunu yaşıyordu. Kasasında, para yoktu ve görev zararlarına istinaden menkul kıymetler tutuyordu. Genel müdür olarak göreve başladığımda, bir 'risk iştahı' tarif ettik. Modül sistemi ile kredi kullandırdık. Bu sistem kapsamında kredi limitleri belirledik. İfade edilen 100 milyon dolarlık, 200 milyon dolarlık limitler bunlardır. Kanunen bir banka özkaynaklarının yüzde 25'inden fazlasını bir firmaya veremez. Toplam 5 milyar liralık özkaynağımızın yüzde 25'i olan 1 milyar 250 milyon liranın altında kalan kredilerde limiti biz belirleriz. Bir firmaya 1 milyar 250 milyon liranın üzerinde kredi kullandırırsak bu suçtur ve BDDK, YDK inceler, suç duyurusu yapılır. Bu limitler içinde kalmak şartıyla, Türkiye'de son dönemlerde gerçekleşen toplam 10 milyar dolarlık şirket satışlarında 2 milyar doları biz banka olarak finanse ettik. Bu tür, 10 firmaya yönelik 37 işlemde 2 milyar dolarlık kredi işlemimiz var. Sadece biz değil, sektördeki bütün oyuncular bu tür işlemler yapıyor. Biz bu işlemleri tek başımıza değil, sektördeki diğer oyuncularla birlikte yapıyoruz. Bu tür işlemlerde hisse rehni, hesap rehni alınır. İpotek, kefalet istisnadır.''
BAŞBAKANLIK TEFTİŞ KURULU'NUN İNCELEMESİ TAMAMLANDI
Halk Bankası Genel Müdürü Aydın, Sabah ve ATV'nin satışı konusunda Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından başlatılan incelemenin de tamamlandığını, ancak kendisinin sonuçları açıklamaya yetkili olmadığını söyledi.
Bunun üzerine söz verilen BDDK temsilcisi, TMSF'nin Sabah ve ATV'yi satışı konusunda, bir avukat ve bir milletvekilinin ihbarı üzerine, ''TMSF'nin satışının, ihale usulüne uygun olmadığı, Rekabet Kanunu, RTÜK Kanunu'na aykırı olduğu'' gerekçesi ile Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun bir inceleme başlattığını, inceleme komisyonunda YDK'dan 1, Bankalar Yeminli Murakıpları'ndan 2, Maliye Bakanlığı'ndan 1, Başbakanlık Teftiş Kurulu'ndan 2 kişinin görev aldığını söyledi. İncelemeye ilişkin raporun tamamlanarak Başbakanlık'a sunulduğunu bildiren temsilci, kredi kullandırma işlemi açısından yapılan incelemede, ''kredinin, o dönemde kullandırılan diğer krediler ile karşılaştırıldığında en yüksek getiri sağlayacak şekilde kullandırılığı, banka açısından karlı bir işlem olduğu ve herhangi bir usulsüzlük bulunmadığının'' belirlendiğini açıkladı.
Bu aşamada, AK Parti Bilecik Milletvekili Fahrettin Poyraz, YDK'ya, bankanın bu tür çok yüksek tutarlarda birçok kredi kullandırmasına karşın neden Çalık Grubu'na kullandırılan kredinin YDK raporuna alındığını sordu.
YDK temsilcisi de bankanın yüksek tutarda, satın alma kredisi kullandırdığı diğer firmaların bankanın eski müşterisi olduğunu, Çalık Grubu'na yönelik kredide ise kredi kullandırılan şirketin 2007'ye kadar gayrıfaal durumda bulunduğuna dikkati çekti. Kredinin, holdingin ana faaliyetleri dikkate alınarak değerlendirilemeyeceğini, şirketin kazanacağı paraya göre krediyi ödeyeceğini anlatan YDK temsilcisi, bu nedenle maddi teminatların güçlendirilmesinin istendiğini kaydetti. Bankanın da buna uygun işlemler yaptığını ve holding sahibinin şahsi kefaletini de aldığını belirten YDK temsilcisi, ''Kredi kullanan şirket yeni müşteri olduğu için YDK raporuna alındı'' dedi.
KREDİ NEDEN BİR SANAYİ KURULUŞUNA VERİLMEDİ?
CHP Zonguldak Milletvekili Ali Koçal, Çalık Grubu'na Sabah ve ATV'yi alımı sırasında 750 milyon dolarlık kredi verilmesinin kamuoyu vicdanında hemüz aklanmadığını savundu. Bu kuruluşların satışı sırasında yeterli rekabet ortamı yaratılmadığını ve tek alıcıya satış yapıldığını ifade eden Koçal, kredi kullandırılırken, firma bazında belirlenen 100 milyon dolarlık, sektör bazında belirlenen 250 milyon dolarlık banka kredi limitlerinin aşıldığını öne sürdü. Genellikle elde edilecek gelir dikkate alınarak teminat düzenlendiğini, maddi teminatların yeterli olmadığını kaydeden Koçal, satış işlemi konusunda Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından başlatılan incelemenin sonuçlarını sordu.
Halk Bankası'nın KOBİ'lerin finansmanı için kurulduğuna işaret eden Koçal, ''Medya kuruluşuna da başka bankalar kredi kullandırsaydı'' diye konuştu.
CHP Amasya Milletvekili Hüseyin Ünsal da Halk Bankası'nın Çalık Grubu'na, 10 milyon doları daha önceden olmak üzere toplam 385 milyon dolar kredi kullandırdığını belirterek, ''Kamu eliyle yandaş medya yaratıldı'' dedi.
CHP Bursa Milletvekili Abdullah Özer de krediyi eleştirirken, ''375 milyon dolar bir sanayi kuruluşuna, ihracat yapan kuruluşa değil, bir medya kuruluşunun satın alınmasına gitti. Toplumu yönlendirmek için hareket eden kuruluşlar. Medya kuruluşuna 375 milyon dolar devlet bankası tarafından kredi verilmesi, bu kuruluşun hükümet lehine yayın yapması demektir. Sanayi kuruluşa neden verilmedi? Devlet bankasının bazı amaçları göz önünde tutması gerekir'' diye konuştu.
Komisyon'da, Halk Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın'ın banka ile ilgili gelişmeler hakkında bilgi verirken 2002 yılını başlangıç olarak alması tartışmalara neden olurken, MHP Aydın Milletvekili Ali Uzunırmak, Türkiye'de parti devletine doğru bir gidişin olduğunu, AK Parti'nin hükümeti değil devleti de yönetir hale geldiğini söyledi. Yeni kurulan bir şirkete 750 milyon dolar kredi verilmesini eleştiren Uzunırmak, ''Hakim irade olmadan bu kredinin verilmesi mümkün değil'' iddiasında bulundu.
YDK raporundaki öneriler görüşülürken, Halk Bankası'nın, Macar Halk Bank ve Türkmen Halk Bank'taki iştirak hisselerinin satışı ele alındı. Genel Müdür Aydın, bu bankalardaki hisselerini satmak istediklerini belirtirken ÖİB temsilcisi, Halk Bankası'na küçük iştiraklerinin hisselerinin satışı konusunda yetki vermek üzere ÖYK kararı hazırlandığını açıkladı.
