Beydağı'nın eteğinde kurulu Malatya'da, olası sel felaketleri ve su taşkınlarının önlenmesi için ıslah edilmesi gereken doğal dere yatakları, plansız kentleşme ve çarpık yapılaşma sonucu önemli ölçüde kaybedilirken, olanların da ne kadar işlev görebildiği tartışılıyor.
İnderesi, Horata ve Karagöz Deresi başta olmak üzere sel felaketi, taşkın gibi doğal risk taşıyan bölgelerde yapılaşmaya izin vermeme veya bu bölgelerde riskleri azaltacak önlemleri almakla sorumlu olan Belediye yönetimlerinin, bu sorumluluğun tam tersine yaptıkları yanlış imar planlarıyla buralarda yapılaşmaya izin vererek, olası sel felaketlerinin de önünü açtığı ifade ediliyor.
“Yapılaşma yüzünden ıslah edilemiyor”
Son Büyükşehir Belediye Meclis Toplantısı’nın sonunda söz alan CHP Grup Sözcüsü Hurşit Kuşçu, dere yataklarında ne gibi çalışmalar yapıldığını sordu.
2013 yılında Milletvekili Öznur Çalık’ın da katılımıyla Devlet Su İşleri (DSİ) yetkilileriyle yapılan toplantıda, Malatya’nın dere ıslahının gündeme geldiğini ancak DSİ Bölge Müdürü’nün Malatya’daki dere yataklarının tamamen tapulu mülkiyete dönüştüğü için herhangi bir çalışma yapılamadığını söylediğini aktaran Hurşit Kuşçu şunları söyledi:
“DSİ Bölge Müdürü, ‘dere yatakları boş bırakılması gerekirken, belediyenin yaptığı imar planlarıyla yapılaşmaya açılmıştır. Tamamen tapulu mülkiyete dönüşmüştür. Kamulaştırma yetkisi de Belediyededir. Bizim yapabileceğimiz bir şey yoktur’ diyerek, Belediyenin dere yatağına konut yapımına izin verdiğini belirtmiştir.
Taşkın Islah Projeleri rafa kaldırıldı
Beydağı, Yapraklı, Karagöz, İnderesi taşkın ıslah projeleri uygulamaya konulmamıştır. Malatya’da farklı zamanlarda farklı debilerde taşkınlar olmaktadır. Beydağı, Yapraklı, İnderesi yağış alanı, yağan yağmurun ve eriyen karların sularını kısa sürede toplayıp Malatya merkezine yönlendirmektedir. Derme alt ana kanalının kapatılması, dere yataklarının zamanla daraltılıp ıskana açılması taşkınlara sebep olmaktadır.”
Taşkın sorununu ortadan kaldırmak için yapısal çözümlere ihtiyaç duyulduğunu ifade eden CHP’li Kuşçu, “Yapılacak tersip bentleri, taban kuşakları ve sel kapanları ile toplanan taşkın sularını güneyde Horata çayına doğuda Derme çayına devriye edilmelidir. Malatya’nın büyükşehir olunca 5216 Sayılı Kanunla, derelerin ıslahı Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmiştir” diyerek taşkın ve ıslah projeleri konusunda ne gibi çalışmalar yapıldığını sordu.
“Tedbirler alıyoruz ama yeterli değil”
Kuşçu’ya yanıt veren Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır, söz konusu dere yataklarının 40 yıl öncesinden bu yana mülkiyete dönüşmüş alanlar olduğunu ve bu nedenle büyük riskler barındırdığını belirterek, buralarda drenaj sistemleri, alt yapı çalışmalarında bir takım tedbirler aldıklarını ancak bunların da yeterli olmadığını söyledi.
İnderesi, Tecde, Horata, Karagöz Dere yataklarının boş olması gerekirken geçmişte alınan imar kararları nedeniyle yapılaştığını ifade eden Çakır, şunları söyledi:
“Belki 30-40 yıl öncesinden beri zamanla mülkiyete dönüşmüş. Mevcut yerlerin kamulaştırılmasını belediye bütçesi ile sağlamak imkansız ama bunu en sağlıklı bir şekilde, bu tür taşkın sellerde nasıl bertaraf edilir, şehrin en az şekilde etkilenmesi için neler yapılabilir, bunun çalışmalarını yapıyoruz. Karagöz Deresi’nde şu anda başlattığımız bir 50 metrelik yol açma çalışması var. 5-6 metre bir kazı yapılarak, hafriyat yapılarak kot seviyesi, Karagöz Deresi’ndeki taşkını karşılayacak şekilde Horata Deresi’ne nakletmek için bu çalışmayı başlattık. Ama bu biraz zaman alacak. Bölgede yaklaşık 33-35 civarında ev var. Bunların kamulaştırılmasının yapılması gerekiyor. Diğer bölgelerde de bu yaptığımız yol çalışmaları ile birlikte tehlike arz eden noktalarda büyükşehir olarak müdahalelerimiz devam ediyor. Güney Kuşak Yolu’ndaki kanal projesinin kapasitesini artırıyoruz. Kanalboyu’ndaki çalışmalarımızla birlikte 600’lük hattı da kapasite olarak artırarak, şiddetli yağışlardaki taşkınlarda, Derme Deresi’nin kapasitesine bırakmadan daha tabana yayıyoruz. Çalışmalarımız devam ediyor. Bunları hem ilçe belediyelerimiz hem bizler dikkat ediyoruz ama geçmişten gelen sorunlar ve çözümü de uzun sürecek olan çalışmalar. Ama gerek imar planlarında gerekse rekreasyon alanlarında bu alanları boş tutarak bunlara dikkat ettiğimizi ifade etmek istiyorum.”
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
