Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 1 Ocak itibarıyla Türkiye'ye sattıkları doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacaklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, davetlisi olarak Türkiye’ye gelen ve bir dizi temaslarda bulunan Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin’in ortak basın toplantısı öncesinde iki ülke arasında, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş (BOTAŞ) ile Gazprom arasındaki mutabakat zaptı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ve Rusya Fedarasoynun Enerji Bakanlığı Federal Devlet Bütçe Organizasyonu "Rusya Enerji Ajansı" arasında enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına ilişkin mutabakat zaptı, KOSGEB ile Rusya Federasyonu Kalkınma Bakanlığı arasında KOBİ'ler alanında işbirliği mutabakat zaptı, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev arasında yayımlanacak ortak bildiri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Atom Enerjisi Devlet Kurumu Rosatom arasında nükleer enerji ile ilgili alanlarda personel yetiştirilmesine yönelik mutabakat zaptı, Türk - Rus hükümetlerarası karma ekonomik komisyonu 13. Dönem toplantısı protokolü, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu hükümeti arasında çalışma, sosyal güvenlik ve istihdama dair mutabakat zaptı ve Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ile Rusya Federasyonu arasında cezai konularda adli yardımlaşma ve suçluların iadesine yönelik anlaşma imzalandı.
Anlaşmaların imzalanmasının ardından kameraların karşısına geçen iki lider açıklamalarda bulundu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve heyet üyeleriyle çok verimli görüşmeler gerçekleştirdiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin’in 2 yıl aradan sonra tekrar Türkiye’de misafir etmekten büyük bir memnuniyet duyduğunu ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye ile Rusya ilişkilerindeki atılımın ve yakınlığı nişanesi olarak 2010 yılında kurulan Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin (ÜDİK) 5. toplantısını gerçekleştirdiklerini belirterek, geçen toplantıdan bu yana ikili planda hangi adımların atıldığı, hangi başlıklarda ilave gayret gerektiği gibi hususları ilgili bakanların tespit ve izahatları çerçevesinde değerlendirdiklerini kaydetti.
“2023 YILINA KADAR HEDEF 100 MİLYAR DOLAR”
Türkiye ile Rusya ile arasında 2013'te yıllık 32 milyar dolarlık bir ticaret hacminin gerçekleştiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunu yeterli görmediklerini ve bu ticaret hacminin 2023 hedefi olarak 100 milyar dolara ulaştırılmasına yönelik siyasi iradenin mevcut olduğuna dikkat çekti.
“TİCARET HACMİNDE BİR AÇIKLIK SÖZ KONUSU”
İşbirliğiyle ilgili konuları ayrıntılı görüşme imkanlarının olduğunun altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu doğalgazın yüzde 50'sini Rusya'dan temin ettiğini ve bundan kaynaklı ticaret hacminde farklılık bulunduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “32 milyar dolardan 25 milyar doları Rusya Federasyonu'nda bize, 7 milyar dolarda bizden Rusya Federasyonu'na. Orada ticaret hacminde bir açıklık söz konusu. Bunun giderilmesi konusunda neler yapabileceğimizi aramızda müzakere ettik. Ortak menfaatler temelinde enerjiden turizme, müteahhitlikten yatırıma işbirliği alanlarını zenginleştirmeyi arzu ediyoruz” dedi.
“200 GENCİMİZ RUSYA’DA EĞİTİM ALIYOR”
Türkiye’ye gelen turist sayısında Rusların birinci sıraya yükseldiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye'de hayata geçirdiğimiz en önemli ve stratejik yatırımlardan biri olan Akkuyu Nükleer Enerji Santrali ile ilgili geniş, detay bir çalışmayı, değerlendirmeyi değerli dostumla aramızda yaptık, 3 yılı aşkın süredir devam eden bu çalışmaların bundan sonraki süreci, dün ÇED'in onaylanmasıyla birlikte daha da artacak. Bu yatırımla ilgili ki bu yatırımın bedeli 20 milyar dolar civarında. Bununla ilgili yine gerek Sayın Başbakan gerek ilgili bakanlarla müşterek çalışmayı yapacağız ve bu müşterek çalışmayla Rusya Federasyonu'nun Türkiye'deki yatırımlarına yönelik bu konudaki hassasiyetlerini aldık, bunları da aramızda değerlendireceğiz. Şu anda gençlerimiz Rusya'da eğitim alıyorlar, 200 civarında gencimiz tekrar Türkiye'ye dönüp bu projeyi ellerine alıp bunu taşıyacaklar, götürecekler. Bunun yanında yeni mühendislerimizi bu ekip yetiştirecek” diye konuştu.
“TÜRKİYE-YUNANİSTAN SINIRINDA, TÜRKİYE TOPRAKLARINDA DAĞITIM MERKEZİ OLUŞTURACAĞIZ”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Enerjide atacağımız adımlardan ki bu çok çok önemli, bugüne kadar Güney Akım diye bilinen, ama şu ana kadar şu veya bu nedenlerle engellenen süreçte de bizler bu akşam yaptığımız görüşmelerle birlikte dayanışma içerisinde, herhangi bir hukuki neticesi olmayan, ama bu ön mutabakatla tarafların bir çalışma yapıp, süratle, kısa zamanda neticelendirip bu ön mutabakatı daha sonra kesin bir mutabakata çevirmek suretiyle bir adım atacağız ve bu adımdan Türkiye olarak doğalgaz açığımızda bizler istifade edeceğimiz gibi, Yunanistan sınırında Türkiye topraklarında bir dağıtım merkezi, hat oluşturmayı ve oradan talep neyse bu talebe göre o merkezden cevabın verilmesi noktasında bir ön mutabakatımız var” dedi.
“SURİYE, IRAK, KIRIM’I SORUNLARINI ELE ALDIK”
Bölgesel sorunların olduğunu ve bölgesel sorunları da Rusya Devlet Başkanı Putin ile ele alma fırsatlarının olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, özellikle terör örgütlerine yönelik, DEAŞ gibi PKK gibi bunları görüşme imkanlarının olduğunu ifade etti.
Suriye sorununu, Irak sorununu da ele alma imkanlarının olduğunun altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bunların değerlendirmesini aramızda yaptık. Bölgesel, uluslararası meselelerde toplantımızın ana başlıklarından birini teşkil etmiş oldu. Bir diğer önemli başlığımız, Kırım ile ilgili sorunumuzdu. Kırım Tatarları ile ilgili ki bu soydaşlarımızla ilgili bu konuyu çok geniş ele aldık ve bu konuyla ilgili olarak kendilerinin yaklaşımının olumlu olduğunu ve Kırım halkına yönelik her türlü bugüne kadar elde edilmeyen hakları biz veriyoruz, vermeye de hazırız dediler. Bizim kişilere belli menfaat sağlamak değil, Kırım halkının bütününe menfaat sağlamak hatta hatta Kırım Tatarları'nın dilini resmi dil olarak şu anda kabul ettiklerini, yerleşim noktasındaki birçok sıkıntılarını giderdiklerini ve gidereceklerini, buna benzer herhangi bir sıkıntı olması halinde de biz bunları direk görüşebiliriz, görüşeceğiz dediler. Sağolsunlar bu konuda da bir mutabakatımızın olduğunu da gördük” ifadelerini kullandı.
“TÜRKİYE VE RUSYA ARASINDAKİ KARŞILIKLI GÜVEN HUZUR VE İSTİKRARA KATKI SAĞLAYACAK”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açık ve samimi diyalog içinde görüşmeleri devam ettirdiklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Bu görüşün, teatilerin bundan sonraki süreçte de müşterek menfaatler temelinde, belirli ortak paydalarda buluşarak devam ettirmek. Ukrayna'daki krizin, uluslararası hukuk temelinde çözülmesi, barış ve huzurun tesisi, kalıcı barış için de önemli bir vizyon sunan Minsk mütabakatından herkesin titizlikle riayet etmesi konusunda da daha önceden düşüncelerin bildiğim için bu konuda da hemfikir olduğumuz rahatlıkla söyleyebilirim. Bölgesel ve uluslararası konulardaki temaslarımızı bundan sonrada sürdürme, krizlere çözüm üretmede ortak adımlar atma noktasındaki gayretleri gördük. Şüphesiz Türkiye ile Rusya arasında karşılıklı güvene dayalı ilişkiler ve gelişen işbirliği ülkelerimizin yanı sıra tüm bölgenin barış, huzur ve istikrarına da katkıda bulunacaktır.”
“MİLLİ PARALARLA TİCARET HACMİ”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarının ardından konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, Rusya’nın, Almanya’nın ardından Türkiye’nin ikinci büyük ticaret ortağı olduğunu söyledi.
“2016 YILINDA “TURİZM YILI OLMASI PLANLANIYOR”
Türkiye ile Rusya arasındaki ticaret hacminin arttığına dikkat çeken Putin, milli paralarla ticaretin arttırılmasına çalıştıklarını, finansal kurumları buna teşkil edeceklerini ifade etti.
Putin, Türk müteahhitlerinin Rusya’da etkili olduklarını belirterek. Soçi olimpiyatlarında Türk müteahhitlerinin 3 milyar dolarlık proje üstlendiğine dikkat çekti. 4 milyon Rus turistin Türkiye’ye geldiğine vurgu yapan Putin, 2016 yılında da taraflar arasında “turizm yılı” olmasının planlandığını kaydetti.
“PROJENİN FİNANSMANINDA SORUN YOK”
Akkuyu Nükleer Enerji Santrali Projesi'ne inşasıyla ilgili olarak Putin, ne finansman ne de süre konusunda sorun olmadığının söyledi.
Türkiye topraklarında Güney Avrupa tüketicileri için yeni bir enerji hattının kurulması konusunda Türkiye ile mutabakata varıldığını açıklayan Putin, “Türkiye'nin enerji taleplerini karşılamaya hazırız. Yeni enerji hattı kurulmasında da yardımcı olacağız. Türk-Yunan sınırında bir gaz dağıtım merkezi oluşturulabilir” ifadelerini kullandı.
“1 OCAK’TAN İTİBAREN YÜZDE 6 İNDİRİM”
Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarının karşılanması için Mavi akım boru hattının kapasitesinin artırılması konusunda mutabakata vardıklarını ve Türkiye’ye ulaştırılan doğalgaz miktarında da 3 milyar metreküplük bir artışa gidilmesi yönünde tarafların anlaştığını belirten Putin, “Türk ortaklarımızla enerji işbirliği ile ilgili, 1 Ocak itibarıyla doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacağız. Buna yönelik görüşmelerimiz devam edecek" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını cevaplandırdı.
Rus gazetecinin, “Suriye konusunda Ankara ve Moskova’nın tutumları farklı. Suriye konusunda neleri görüştünüz” diye sorması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye meselesi konusunda 4 yıllık bir süreç içerisinde birçok görüşmelerin olduğunu ifade etti.
Şu anda Suriye’deki mevcut zulmeden, katleden, terör estiren yönetimin bu durumlarını çok açıkça ortaya koyduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Suriye’deki halin bir çözüme kavuşturulması noktasında mutabıkız. Nasılı üzerinde sıkıntılarımız var. Nasıl çözüme kavuşturulacak? Bu noktada sıkıntılarımız var. Tabii oradaki DEAŞ terör örgütüne yönelik bu noktada ortak kanaate sahibiz. Hatta BM Güvenlik Konseyi'nde Sayın Lavrov'u da orada dinlemiştim. Kendileri de DEAŞ terör örgütüne karşı ortak mücadele platformunun içerisinde yer alma noktasında da düşünceleri olduğunu söylemişlerdi ve burada terörle mücadele noktasında bir sıkıntı yok. Zira Rusya Federasyonu'nun da zaman zaman terörle mücadelede neler çektiğini görüyoruz ve onlara karşı nasıl mücadele ettiğini de biliyoruz. Yani dünyada 'senin teröristin iyi, benimki iyi, seninki kötü' gibi bir anlayış olamaz. Yani dünyanın neresinde terör varsa bütün ülkeler, ülkelerin yönetimleri bu terör eylemlerine karşı bir ortak mücadele platformu oluşturmaları şart. Şu anda Irak’ta El Kaide'den çıkıp Suriye’de palazlanan ve Suriye’de de ilk zamanlar rejimin desteğini almak suretiyle belli bir noktaya kadar gelen DEAŞ terör örgütü, daha sonra tekrar Irak’a yönelerek, Musul başta olmak üzere Irak'ın şu anda malum yüzde 40'ını işgal etmiş vaziyette ama Suriye’de de neredeyse yüzde 30'unu işgal etmiş vaziyette. Böyle bir terör örgütü var. Bu terör örgütü desteğini nereden alıyor? Yani bu konuda bir ortak dayanışmayı, ortak mücadeleyi vermemiz gerekiyor. Burada da Rusya ile Türkiye’nin üzerinde, hatta İran’ın da üzerinde önemli görevler var. Bunu zaman zaman aramızda çok konuştuk. Tabii ki olaya eğer mezhebi açıdan bakmaya kalkarsak bu işi çözemeyiz. Bu işi çözmek için insani noktada bu olaya bakmamız lazım, vicdani noktada bu olaya bakmamız lazım ve bu şekilde de oluşturacağımız bir dayanışma platformuyla bu işlerin üzerine gitmemiz lazım” diye konuştu.
“ESED'LE BERABER BURADA NETİCE ALMAK MÜMKÜN DEĞİL”
“Yani 'Esed giderse ne olur?' gibi bir yaklaşım çok çok yanlış bir yaklaşım” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şu ana kadar Suriye, Esed'le geldi ve bu mevcut hale, yani 300 bini aşkın insanın öldüğü Suriye’de bu mevcut hale Esed yönetimiyle geldi. Demek ki ortada bir başarı yok. Şu anda yıkılmış, yakılmış bir Suriye var. Yani bombalar, varil bombaları hepsi iniyor. Tarih, medeniyet, her şey Suriye’de yok edilmiş vaziyette. İnsanlar acımasızca öldürülüyor. 7 milyon insan içeride ve dışarıda göç etmiş vaziyette. Benim ülkem bunun bedelini ödüyor. 1 milyon 600 bin insan şu anda benim ülkemde ve biz 5 milyar dolar civarında şu ana kadar harcama yaptık. Dünyadan bize gelen destek 200 milyon dolar civarında. Bunun bedelini ödeyen ülke biziz. Göçü de biz alıyoruz. Şu anda hala bu bölgede sıkıntı devam ediyor. Onun için bizim özellikle Rusya ile dayanışmamız önem arz ediyor. Bu konuda Esed rejimini bir defa yok farz etmek gerekir. Esed'le beraber burada netice almak mümkün değil. Şu anda uluslararası camiada 141 ülke, biliyorsunuz, burada muhalif heyeti destekliyor. Burada tüm Suriye’yi oluşturan farklı kesimlerin oluşturacağı bir yönetimin oluşması ve bu yönetimle beraber halkın huzur içerisinde seçime gideceği bir zemini hazırlamak, inanıyorum ki Suriye’ye objektif bakanların görevidir. Bu anlayışla biz Suriye'ye yönelik tavrımızı devam ettiriyoruz” dedi.
“100 MİLYAR HEDEFİ 2023’E KADAR”
Aynı gazetecinin, “Ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmayı düşünüyorsunuz. Siyasi tutum ayrıkları varsa bunu engelleye bilir mi?” diye sorması üzerine ise, “Öncelikle 100 milyar dolar hedefimiz, 2023 hedefimiz. 2023'e kadar şu andaki bu mevcut ticaret hacmini ulaştıracağımıza dair, gerek Sayın Başkan, gerek şahsım olarak bu siyasi iradeyi zaten ortaya koyduk. Ona göre bu çalışmalar devam edecek” diye konuştu.
“BURADA BİZ KUPON DAĞITMIYORUZ”
Bir gazetecinin "BM Gıda Programı, yaklaşık 2 milyon Suriyeli sığınmacıya yapılan gıda yardım kuponu dağıtımını, bağışçıların taahhüdünü yerine getirmediği gerekçesiyle askıya aldığını bildirdi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?” Sorusu üzerine ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye olarak şu anda 1 milyon 600 bin sığınmacı bizde ve bizler şu an kendi bütçemizden şu ana kadar 5 milyar dolar harcadık. Burada biz kupon dağıtmıyoruz. Beslenmeyi karşılıyoruz, eğitimi karşılıyoruz, sağlığı karşılıyoruz. Bütün çocukların her türlü ihtiyaçlarını, giyinme noktasında karşılıyoruz. Barınmayı karşılıyoruz. Bütün bunları Türkiye olarak biz tek başımıza yürütüyoruz. Peki dünyadan bize gelen destek ne? Onu da söyleyeyim, 200 milyon dolar. Tüm Avrupa’da ne kadar sığınmacı var? Değerli arkadaşlar, 130 bin. Her şey bu kadar açık ortada ve bu 130 bin sığınmacının tabii niçin acaba bu kadar az veyahutta 'neden bunlara kapıları açmıyorlar' diye düşündüğümüzde işte bu soruların cevabını ben vicdanıma soruyorum. Tüm insanlar da bunu vicdanına sorsun diye soruyorum. BM Genel Kurulu'nda da bunu söyledim. Onun için bu işi başarmamız lazım. Özellikle de tabii burada BM Güvenlik Konseyi'nin bir üyesi olarak değerli dostuma çok önemli görev düşüyor çünkü, BM Güvenlik Konseyi'nin burada ciddi bir görev üstlenmesi lazım. Nereye gidiyoruz, ne oluyor? Bunun sorgulanması lazım. 7 milyon insan şu anda bunun ciddi bir kısmı göçmen halinde ve maalesef bunun işte istemezdik herkes evinde, yerinde, yurdunda kalsın. 1 milyon 600 bini bizim ülkemizde. Lübnan’da bir o kadarı var. Ürdün'de 500, 600 bin var. Bir de kendi ülkesi içinde olanlar var. Temenni ederim ki bu süreci sona erdiririz” şeklinde konuştu.
AYRILDI..
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ankara’dan ayrıldı.
Resmi temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya gelen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saat 23.30’da Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan Rusya’ya hareket etti. Putin’i havalimanından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız uğurladı.
