El Fetih ve Hamas Anlaştı

Filistin’in iki ana siyasi fraksiyonu Hamas ve El Fetih’ten, yapılan açıklamada, aralarında sert rekabet yaşanan yılların geride kaldığı, geçici bir birlik hükümet kurulacağı ve bir yıl içinde seçimlere gidileceği ifade edildi. Böylece, Filistinli iki grup Ortadoğu’nun diplomatik görünümünün şekillenmesi adına beklenmedik bir hamle yapmış oldu.

Mısır hükümetinin arabuluculuğuyla gerçekleştirilen gizli görüşmeler sonucu yapılan anlaşma, Hamas ve El Fetih yetkililerinin Kahire’de düzenledikleri bir basın toplantısında açıklandı. Taraflar birbirleri için kardeş ifadesini kullanırken, Batı Şeria’yı kontrol eden El Fetih ve Gazze’nin kontrolünü elinde bulunduran Hamas arasında bölünmüş durumdaki Filistin’in bağımsızlık mücadelesinde yeni bir dönemin başladığını ilan ettiler.

İki grup arasındaki uzlaşma, Arap dünyasındaki isyan hareketinin, özellikle de Mısır devriminin Filistinliler üzerinde yarattığı etkinin ilk somut işareti oldu. Filistinliler, ABD’nin arabuluculuğunda İsrail’le yürütülen barış görüşmelerine olan inançlarını giderek kaybederken, Arap dostlarına yakınlaşan bir görünüm sergiliyor.

Giderek düşman güçler tarafından kuşatıldığı hissine kapılan İsrail, Hamas ve El Fetih arasında varılan uzlaşmayı kınadı. Başbakan Binyamin Netanyahu, “Filistin Yönetimi İsrail’le barış ve Hamas’la barış arasında bir seçim yapmalı” dedi. İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman, El Fetih ile Hamas arasında Kahire'de varılan "birlik anlaşmasının, Hamas'ın Batı Şeria'yı da ele geçirmesine neden olacağını" öne sürdü ve İsrail ordusunun buna karşı hazır olması gerektiğini söyledi. Obama yönetimi ise Hamas’ın terör örgütü olduğuna dikkat çekerek, barış yapılması için uygun bir taraf olmadığını belirtti.

BATI, FİLİSTİN’E MESAFE KOYABİLİR

Hamas-El Fetih anlaşması, Filistin Yönetimi’nin Batı desteğini kaybetmesine neden olabilir. El Fetih’in müzakerecisi Azzem El Ahmed, Batı Şeria hükümeti Başbakanı Selam Feyyad’ın Hamas tarafından hor görüldüğünü ve geçici hükümette yer almayacağını belirtti. Bunun nedeni kısmen Fayyad’ın Washington’la kurmuş olduğu güven ilişkisi ve her yıl yüz milyonlarca dolarlık yardımın Filistin Yönetimi’ne akmasını sağlaması. Bu yardım olmadan, Filistin Yönetimi büyük zorluklarla karşı karşıya kalacak.

Filistinli gruplar arasındaki anlaşma, Netanyahu’nın iktidarda olduğu iki yıl boyunca Filistin Yönetimi’yle anlaşmaya varabilmek için gereken çabayı gösterip göstermediği üzerine de tartışmalar başlatacak. Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas ve Feyyad, İsrail cephesinde, Filistin’in bugüne kadarki en ılımlı liderleri olarak görüldü.

Anlaşma aynı zamanda Mısır’ın evrim geçiren dış politikası, artan bölgesel nüfuzu ve İsrail’in önündeki engelleri de gözler önüne serdi. Yeni Mısır hükümeti Filistin müzakerelerini yakından takip etti, Hamas’la yakın ilişkileri olan Müslüman Kardeşler’i tanıdı. Kahire hükümeti aynı zamanda İsrail’le doğalgaz ticareti yapmayı düşünüyor.

Hamas ve El Fetih arasındaki ilişkiler, Hamas’ın Gazze’nin kontrolünü ele geçirdiği 2007 yılında kopmuştu. Ancak Filistin’in bağımsızlığının Eylül ayında yapılacak Birleşmiş Milletler (BM) toplantısında uluslararası kamuoyu tarafından tanınmasını amaçlayan Abbas, ikna edici olabilmek için birlik sağlanması gerektiğini defalarca dile getirdi.

Gazze’de bulunan El Azhar Üniversitesi’nden akademisyeni Mkhaymar Abusada, Filistin Yönetimi’nin, Tel Aviv’le bir barış anlaşması sağlayamaması ve ABD’nin BM Güvenlik Konseyi’nde İsrail’in yerleşim inşaatlarına yönelik kararda veto kullanmasının, El Fetih’i Hamas’a yakınlaşmak adına cesaretlendirdiğini ifade etti. Abusada, “Öte yandan, Hamas bölgedeki siyasi değişimlerle, özellikle de Hamas’ın politbürosunun bulunduğu Suriye’de Esad rejiminin sarsılmasıyla, El Fetih’e yakınlaştı. Esad rejimi çökerse, Hamas ileride Suriye’yi üs ya da korunak olarak kullanamayabilir.

NETANYAHU YAKLAŞIMINI DEĞİŞTİREBİLİR

El Ahmed, İsrailli yetkililerin Abbas’ı “Hamas’la anlaşma yapmama konusunda uyardığını, ancak onun bu uyarıya kulak asmadığını” söyledi.

Yaşanan gelişmelerle, Netanyahu da taktik değişikliğine gidebilir. Netanyahu, “Bence bütünleşme fikri Filistin Yönetimi’nin zayıflığını gösteriyor. Dahası, Gazze’de olduğu gibi Hamas’ın Yahudiye ve Samiriye’de kontrolü ele geçirip geçirmeyeceği konusunda soru işaretleri doğuruyor” dedi.

İRAN ANLAŞMADAN MEMNUN

İran, Filistinli gruplardan El Fetih ve Hamas'ın anlaşmasından memnun olduğunu bildirdi.

Devlet televizyonunun haberine göre, Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi, Mısır'ın himayesinde El Fetih ve Hamas'ın anlaşmaya varmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Filistinli iki büyük grubun anlaşmasını, “Mazlum Filistin halkının tarihi hedeflerine ulaşmasında olumlu ve mübarek bir adım” olarak değerlendiren Salihi, anlaşmadaki rolünden dolayı Mısır'daki yeni yönetimi tebrik etti.

Salihi, “Anlaşmanın, Filistin'le ilgili gelişmelerin hız kazanmasına ve Siyonist İsrail'e karşı büyük zafer elde edilmesine vesile olması” dileklerinde bulundu.

Anlaşmayı, “Büyük Mısır halkının yönetimde söz sahibi olmasından sonraki ilk başarısı” olarak gören Salihi, Gazze-Mısır sınırındaki Refah sınır kapısının bir an önce açılmasıyla da Filistin halkının zaruri ihtiyaçlarını karşılayabileceğini söyledi. (New York Times)