Mustafa Bahadır ALTAŞ
S.M. Mali Müşavir
GEÇİCİ VERGİLER KALICI OLUYORSA SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ DE KALICI OLMALIDIR.
Genel olarak devlet teşvikleri/desteklerinin amacı dışında kullanılması ve bunun bir siyasi malzeme konusu edilmesini hiçbir zaman doğru bulmadım. Devlet teşviklerinin/desteklerinin yaşanan bir sorunun aşılmasında kullanılan bir çözüm aracı olması gerektiğini düşündüm.
5084 sayılı Yatırım ve İstihdamı Teşvik Kanunun uygulama süresinin 31 Aralık 2012 tarihinde sona erecek olması ile içinde bulunduğumuz bu günlerde kamuoyun da sürekli tartışılan bu konunda gelinen noktada sorunu çözmekten çok, sorunun taraflarını tek seslilikten çok sesliliğe doğru ayrıştırmaya götürmektedir.
Bugün için iş dünyasının yaşadığı sorunların başında, istihdam üzerindeki vergi ve sigorta primi yükünün yüksek olması gelmektedir. 5084 sayılı kanun 5350 ve daha sonra uygulanan 5615 sayılı kanunla yatırım teşvik unsuru olmaktan çıkarak işsizliğin azaltılması/istihdamın artırılması ve kayıtdışı istihdamla mücadele ile birlikte eski yatırımlar ile yeni yatırımlar arasında yaşanması muhtemel haksız rekabetin önlenmesi amaçlanmıştır.
“Teşvik Yasalarını, 5084 sayılı yasayı çıkarttığımız zaman, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarını giderme adına yatırımcılara uyguladığımız bir teşvik sistemi.” şeklinde bir savunma, bu uygulamanın sağlıklı bir şeklide gerçekleşmediği ve yeni teşvik sisteminde mevcut gelişmişlik düzeyi farkının 4 bölgeden yeni sistemde 6 bölge olarak belirlenmesi ile gerçekçi olmamaktadır.
Çünkü 5084 Sayılı Teşvik Yasası’nın sona ermesi ile ilgili tepkiler, “Yeni yatırım yapacak” yatırımcıların talebi değil mevcut ekonomik şartlar altında var olmaya çalışan iş dünyasının bir talebidir. Bu nedenle özelikle bu konudaki talebi geçtiğimiz Haziran ayında açıklanan “Yeni Teşvik Sistemi” ile karıştırmamak gerekir. Yeni Teşvik sisteminde var olan teşvik ve destek unsurlarının niteliği, Malatya’nın 4 bölgede yer alması ayrı bir değerlendirme konusudur.
Bu değerlendirmeden hareketle 2013 Yılında öngörülen bütçe açığı ve cari açık dikkate alınarak, sosyal gelişmişlik düzeyi düşük olan ve siyasi irade tarafından da geri kalmış yöreler (KÖY) olarak kabul edilen 49 ilde, 10 ve üzerinde işçi istihdam eden işyerlerinde uygulanmakta olan 5084 sayılı kanunla sağlanan Sigorta primi desteği teşvikinin 31 Aralık 2012 tarihinde sona ermesi dikkate alınarak, 01 Ocak 2012 tarihinden itibaren bu illerde herhangi bir işçi sayısı sınırlaması olmaksızın eski yeni tüm işyerleri için uygulanmak üzere mevcut uygulanmakta olan sigorta prim ile gelir vergisi oranın aşağıya çekilmesi en doğru bir uygulama olacaktır. Çünkü 2013 Yılında uygulama girmesi beklenen Meslek Kodu uygulaması ile yüksek olan vergi ve sigorta primi yükü daha da artacaktır
Hatırlanacağı gibi 1999 Yılında Marmara bölgemizde yaşanan deprem nedeni ile uygulamaya konulan Özel İşlem ve Özel İletişim vergileri ile beyanname damga vergileri de geçici olarak getirilmişti. Ancak aradan onca yıl geçmesine rağmen kaldırılmadığı gibi yasal düzenlemeler ile de alınması güvence altına alındı.
Görünen o ki bu konuda Malatya’nın da içinde bulunduğu 49 ilde bu konuda bir sorun var, bu sorunu çözmekte siyasi iradenin görevidir.
Bu taleplere duyarsız kalırsanız, geçtiğimiz Ekim ayında uygulama konulan “Bölgesel teşvik uygulamaları ve Büyük ölçekli yatırımlarda 'sabit yatırım tutarı oranına' göre verilen sigorta primi işveren hissesi desteklerinde, 6. bölgede sabit yatırım tutarı oranı sınırlamasını uygulanmayacak” olması ile birlikte 31 Aralık 2023 tarihine kadar gerçekleşen yatırımlarda uygulanmak üzere sağlanacak olan Gelir Vergisi Stopaj teşviki uygulamasını hiç kimseye anlatamazsınız.
Sağlıklı ekonomi için yeni yatırımlar kadar mevcut yatırımların da korunması ve kapasite kullanım oranlarının artırılması sağlanmalıdır. Aksi takdirde sadece yeni yatırımların teşvik edilmesi sorunu çözmeyeceği gibi mevcutlar ile yeniler arsında haksız rekabet yaratarak eski işletmelerin kapanmasına, işsizliğin ve kayıtdışının artmasına neden olabilir.
