Göç ve Malatya'ya Etkisi!..

Sonlandırdığımız anketimizde; “Size göre Malatya’nın en önemli sorunu hangisi?” sorusunu yöneltmiş; “- Dışarıdan Alınan Göç, -İşsizlik, -Altyapı Yetersizliği (Trafik, İmar, Sağlık, Eğitim vs.), -Özelleştirme ve –Kamu Hizmet Kalitesi (Denetim, Sağlık, Güvenlik, Eğitim vs.)” seçeneklerini koymuştuk.

Anket başladıktan itibaren yaklaşık 3 hafta, “Altyapı Yetersizliği (Trafik, İmar, Sağlık, Eğitim vs.) seçeneği, diğer seçeneklerden 6-7 puan ilerde, Malatya’nın en önemli sorunu olarak tıklanmıştı. Ancak, o sürenin sonundan itibaren, o günlere kadar ikinci sırada yer alan “Dışarıdan Alınan Göç” seçeneği hızla tırmanmaya başladı ve anketimizi sonlandırdığımızda, yüzde 37 ile bu seçenek en yakın alternatif sorunun 7 puan önünde idi.

Malatya, Turgut Özal’lı ANAP iktidar yılları, yani 1980’lerin ilk yarısından itibaren, doğu ve güneydoğu illerinden göçe maruz kalmaya başladı. Kenar semtler, mahalleler, yakın kasaba ve köyler ile Battalgazi ve Yeşilyurt başta olmak üzere bazı ilçeler bu göçten ciddi şekilde etkilenmeye başladılar. Göç, doğu ve güneydoğudaki terör hareketlerinin yoğunlaştığı 1990’lı yıllardan itibaren önemli boyutlara ulaştı ve bu boyut; bugün Malatya’nın ekonomik, siyasal, sosyolojik ve kültürel yapısını ciddi şekilde etkileyen bir hale geldi.

Gelen göçün tamamının "sorunlu" olduğunu söylemek mümkün değil. Ama çok büyük bir bölümü "sorun" yaratan yapıda.. Kalabalık, yoksul, işsiz, güçsüz..

Anketin 3. haftasından itibaren, “Göç” seçeneğinin, hızla yükseldiğini söylemiştik. Tam da o günlerde, Malatya’ya göçle gelen bir grubun, Belediye civarındaki bir esnafla kavgaları, kalabalık bir grup olarak yerli esnafa ve işyerine zarar vermeleri, bunun da aynı akşam bir yerel televizyonda, “filanca yerden gelen bir hemşeri grubunun yol açtığı olay” olarak aktarılmasının ardından, bu seçeneğin tıklanma sayısının ve oranının arttığını gözlediğimizi belirtelim.

Tabi, bu seçeneğin artmasına yönelik tali etkenler de var.

Mesela, bir süre önce ilin üst düzeydeki yöneticilerinden birinin yaptığı bir değerlendirmede; Malatya’nın sosyal yardımlaşma ve dayanışma olanaklarının, göçle gelenler tarafından tüketildiği, bu nedenle yerli ihtiyaç sahiplerine yeterince ulaştırılamadığına ilişkin yakınması (Malatya’nın kentinde doymayan yerli nüfusu da güneye, batıya akıyor..), Emniyet Müdürünün dışarıdan gelenlerden kaynaklanan asayiş olaylarına dikkat çekmesi, daha geçen hafta kente iki ilden gelen hırsız şebekesinin faaliyetlerine maruz kaldığı yolundaki açıklaması, bir başka resmi kuruluşun temsilcisinin, sunulan hizmetin (su, elektrik vs) “kaçak” olarak kullanılmasının en çok dışarıdan göçle gelenlerde görüldüğünü ifade etmesi.. Dilenci kaynayan caddelerde bu işi icra edenlerin neredeyse yüzde 90’ını Malatya dışından gelenlerin oluşturduğu konuşuluyor. Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, bir süre önce Malatya'da sokakta çalışan 372 çocuğun önemli bir bölümünün, göçle gelen ailelerin çocukları olduğunu bildirmişti.. Her Ramazan ayında kurulan ve ücretsiz yemek dağıtılan iftar çadırının müdavimlerinin önemli bir bölümünün, Malatya'ya göçle gelenler olduğu gözleniyor. Yaz ayları, Malatya Çevreyolu'nun çim banketleri, Şire Pazarı ve Hal Binası çevresi, açık alanlarda neredeyse üst üste yatan insan manzarasıyla hatırlanır hale geldi..

Bunlar, ili yönetenlerin ya da sorunu gözleyenlerin somut saptamaları..

İl merkezinde ve göçün yöneldiği yerleşim bölgelerinde, sadece asayişe yönelik olay kayıtlarına bakmak bile ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor.. Daha önceki gün konuştuğumuz, işyeri kentin göbeğinde olan bir esnaf, aynı ilin aynı ilçesi kökenli 4-5 kişilik bir çetenin hırsızlık, kapkaç, yankesicilik girişimlerinden bizar olduklarını söylüyordu.

Göçle gelenlerin hemşeri dayanışmasıyla ağırlık koydukları alanlar var.. Seyyar satıcılık, hamallık, inşaat işleri vs..

Malatya, tipik bir taşra kenti iken, Turgut Özal’lı iktidarın Malatya’ya, diğer illerden çok daha fazla olanak sunduğu bir il olarak lanse edilince ( o illerin sorunlarına çaresiz kalan yerel yöneticilerinin de teşvikiyle) başlayan göç, bugün Malatya’da, düşük bedelle her işi yapmaya hazır önemli sayıda insanın toplanmasının ciddi nedenlerinden biri.

Ayrıca, kayısının bir dönem iyi paraya satılabilmesi, üreticinin dışarıdan “tarım işçisi” çalıştırmayı tercih etmeye başlaması, kayısı işçiliği için gelenlerin yerleşmeleri, Malatya’daki iş ve çalışma koşullarının “her işi her koşulda” yapmaya hazır “hemşeri” göçünü körüklemesi, aynı dönemde siyasal kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ve sermayeye hakim olmaya başlayan Malatya kent kimliği taşımayan unsurların giderek etkili olmaları, Malatya’daki inşaat sektöründe önemli yatırımların Malatya’ya göç yoluyla bağlı iller kökenli müteahhitlerde yoğunlaşması, bu müteahhitlerin elemanlarını genellikle kendi bölgelerinden getirmesi, yüzeysel bir bakışla da görülebilecek etkenler..

Göç; siyasal ve sosyal dayanışma unsuru olarak, radikal denebilecek buluşma noktalarında da topluyor, gelen insanları..

Üstüne üstlük, daha önce kamuoyuna da yansıyan, mevcut hükümetin büyük şehirlere yönelecek göçü durdurma bölgelerinden biri olarak Malatya’yı da göstermesi, her ne kadar gelecek- gelen göçü karşılama, gelenlerin ihtiyacına cevap verme konusunda bir alt yapı oluşturulmamasına karşın, halen ülkeyi yöneten siyasi kadronun göç konusunda Malatya değerlendirmesinin ne olduğunu da ortaya koyuyor.

Malatyahaber.com sitesi; Malatyalıların buluştuğu bir haber sitesi.. Yani okurunun tamamına yakını Malatyalı olanlar.. Ve bu anketten çıkan sonuç yansıtıyor ki, Malatyalı, sorun olarak ilk sırada Malatya’ya akmakta olan göçü görüyor.

Anketin diğer seçenekleri de göz ardı edilmemesi gereken saptamaları içeriyor.

Ancak, doğru olan, artık bu konuda; yerel yönetimler, ilgili meslek kuruluşları ve üniversitenin işbirliğiyle çok ciddi, bilimsel kriterlere uygun yapılacak bir anket çalışmasının zamanının gelip geçtiğidir. Malatya; sosyolog, ekonomist, siyasal bilimciler için bu anlamda ciddi bir çalışma yapılması gereken alan durumundadır.

Ve sonucuna göre de, buna uygun bir politika Malatya’da oluşturulmalıdır.

Malatyahaber.com