Tüm taze meyve suları sağlıklıdır. Miktarını ve zamanını doğru seçmeniz şartıyla. Tam mevsimi diyerek, fazla portakal suyu içmenin bedeli çok ağır olabilir.
PROF. DR. İBRAHiM SARAÇOĞLU
Her mevsimin kendine özgü meyveleri vardır. Her meyveyi ve sebzeyi yetiştiği mevsimde tüketmek gerekir. Eskiden turfanda diye bir kavram vardı. Artık insanlar, turfandanın anlamını unuttu. Günümüz insanı dört mevsim dilediği meyveyi, sebzeyi bulabiliyor. Gençler, meyvenin veya sebzenin yetiştiği doğal mevsim dönemini bilmiyor. Hiç düşündünüz mü? Dut, neden bir kış meyvesi değil de, bir yaz meyvesidir? Eğer bu sorunun cevabını verebilirsek, beslenmede neden doğal mevsiminde yetişmiş ürünü tercih etmemiz gerektiğini anlamış oluruz. Bundan sonraki yazılarımda bu konuya açıklık getirmeye çalışacağım. Hemen her konuşmamda vurgularım. Doğa asla çöp üretmez. Ne kirazın sapı ne dalından düşen bir çınar yaprağı çöp değildir. Eğer, doğanın ürettiği bir şeye çöp diyorsak, bilmeliyiz ki o konuda henüz ilmimiz yetersizdir. Burun kıvırdığımız her şey araştırılıp insanın hizmetine sunulmalıdır. Hiçbir şey sebepsiz yaratılmamıştır. İşte kışa girerken bizleri selamlayan en önemli meyvelerden bazıları. Nar, portakal, elma, greyfrut, armut ve ayva.
PORTAKAL
Şikayetlerimizin portakaldan kaynaklanabileceği aklımızın ucundan geçmez. Çünkü, sağlıklı beslenmede özellikle önerilen bir meyvedir. Zengin C vitamini deposudur. Lifli yapısından dolayı bağırsak florası için faydalıdır. Portakalın kabuklarını sobanın üzerine koyarsanız tüm mekanı hoş bir koku kaplar. Kabukları kalın Yafa portakalından mükemmel reçel yapabilirsiniz. Az sulu Yafa portakalı, ocak ayının sonunda pazarlarda görünmeye başlar. Dalında uzun müddet bekleyebildiği için, biraz suyunu çeker, selüloz ve lignin oranı yükselmeye başlar. Damak tadına en uygun zamanıdır. Ben buzdolabında 1-2 ay bekletir öyle tüketirim. Kabuklarından reçel yaparım. Yafa portakalının taze sıkılmış suyunu sabahları aç karnına tüketirseniz, öğlene doğru hafif baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk hissedersiniz. Bazıları sağlıklı beslenme adına, akşamları taze sıkılmış portakal suyu içerler. Geç saatlerde içilen portakal suyu, sizi uykusuz bırakabilir. Hipoglysemi (Kan şekeri düşmesi) şikayetiniz varsa, portakal suyunda gayet ölçülü olun. Taşikardi (Kalbin hızlı atması) probleminiz varsa, portakal suyundan uzak durun. Fazlaca içtiğiniz günlerde kalp atışlarınızın yükseldiğini kendiniz de gözlemleyebilirsiniz.
Peki, hiç mi portakal suyu içmeyeceğiz? Tabii ki içeceğiz. Ama ölçüsünü ve zamanını bilerek. Portakal ve greyfurt suyu, aç karnına içilmemelidir. Kahvaltıya başlayıp, en az bir dilim ekmeğinizi tükettikten sonra veya kahvaltı sırasında en fazla bir bardak (150-250 ml) içilmelidir. Ve günde birbuçuk bardağı geçmemek şartıyla yemek arasında veya hemen yemeğin üzerine içilebilir. Bradikard (Kalbin yavaş atması) şikayeti olanlar, günde 2-3 bardak taze sıkılmış portakal suyu içebilirler.
NAR
Her meyve ve sebze gibi amaca uygun olarak doğru kullanıldığında birçok derde devadır. Taze sıkılmış mayhoş nar suyu, yüksek tansiyon rahatsızlığı olanlara iyi bir yardımcıdır. Genel bir kural olmasa da, yüksek tansiyon şikayeti yeni başlayanlar, birkaç hafta içerisinde tedavi olmadıkları takdirde hipertansiyon kalıcı olabilmektedir. Özellikle, yüksek tansiyon şikayeti yeni başlayanlara günde iki bardak nar suyu içmelerini tavsiye ederim. Öğleden önce ve öğleden sonra boş mideye içilmelidir.
Tansiyon düşüklüğü olanların nar suyundan uzak durmalarını öneririm. Zaten nar suyu içerlerse, en geç yarım saat sonra kendilerini yorgun ve bitkin hissedeceklerdir. Doğal besleniyorum, taze meyve suyu içiyorum. Beni kesinlikle olumsuz etkilemez diye düşünenler, hata yaparlar.
ELMA
Sağlıklı yaşamın en mükemmel meyvesidir. Her yaş grubu, rahatlıkla tüketebilir. Japonların ve Avrupalıların vazgeçilmezidir. Şişkinlik problemi olanlar, mayhoş elma tercih etmeli. Amasya elması, Anadolu topraklarının tatlı ve ayrıcalıklı nimetidir. Ona iyi sahip çıkmalıyız. Alışverişlerimizde öncelikle onu tercih etmeliyiz. Yanlış aşılamalarla kaybolmasına asla izin vermemeliyiz. Elma, insanlığın varoluşu kadar eskidir. Tıpkı, zeytin ve incir gibi. Ancak, elmanın hangi cinsi olursa olsun tüketilirken (taze sıkılmış elma suyu dahil) dikkatli olunması gerekir. Eğer, chron (ülseratif kolit ve kronik ishal) şikayetiniz varsa, elmadan uzak durun. Herhangi bir nedenle geçici ishal yaşıyorsanız, hem elmadan hem elma suyundan, cinsi ne olursa olsun uzak durun.
AYVA
Kabızlık yapar diye bilinir. Bu kısmen doğrudur. Ancak, ayva doğru tüketildiğinde, kalbi kuvvetlendirir, sindirimi kolaylaştırır, hemoroid oluşumuna ve kabızlığa engel olur. Bunun için orta boy bir ayvayı, soymadan dörde bölerek (çekirdekleri hariç) iki bardak suda en fazla 2-3 dakika haşlayın. Haşlama suyuyla beraber ılık olarak tüketin.
TRABZON?HURMASI
Mide ülseri, gastrit veya onikiparmak bağırsağı iltihaplamasına bağlı şikâyetleriniz mi var? Veya bağırsak floranızın sağlıksız olduğunu mu hissediyorsunuz? Şu sıralar tam mevsimi! Günde iki kez boş mideye tüketilecek (öğleden önce ve sonra) Trabzon hurması bu konuda imdadınıza yetişecektir. Kış mevsiminin geniş yapraklı sebzeleri (ıspanak, lahana gibi) güneşi yeteri kadar görmediklerinden, topraktan aldıkları azotu, nitrat olarak fazlaca depolarlar. Nitratın fazlası bağırsaklarda bulunan bazı bakteriler tarafından nitrozamine dönüştürülür. Nitrozamin, kolon kanseri riskini artıran bir faktördür. Bu mevsimde tüketeceğiniz Trabzon hurması (kaki, cennet meyvesi, cennet hurması) bağırsaklarda oluşan nitrozamin maddesinin, zararsız hale getirilmesinde mükemmel bir yardımcıdır.
Tatlı meyveyi ekmekle yiyin
Genel bir kural olmasa da, üzüm, portakal, şeftali gibi tatlı meyveler, kan şekerinin hızlı yükselmesine ve hızlı düşmesine neden olabilmektedir. Beraberinde tüketeceğiniz bir dilim ekmek, iniş çıkışa büyük oranda engel olur. Ben genelde tatlı meyveleri, bir-iki dilim ekmekle yerim. Kızarmış ekmek tercihimdir.
DİŞ ETİ İLTİHABI
Bazı sebze ve meyveler, belli organlar ve dokular üzerinde daha etkilidir. Adeta o organa veya dokuya tercihli olarak yönelirler. Nar suyu, diş ve diş eti iltihaplarına ve böbrek enfeksiyonlarına karşı daha fazla etkilidir. Nar tanelerini ayırıp sadece tanelerini sıkmak yeterli değildir. En etkili şekilde yararlanmak için narı bıçakla ortadan kesip, sıkma makinesinde sıkmalısınız. Çünkü antibakteriyel, antiseptik ve antiinflamatuvar etkili maddeler, nar tanelerinin bağlı olduğu etli kısmında daha bol bulunur. Tarif ettiğim gibi sıkıldığında, narın iç duvarlarındaki etkin maddeler (chlorine, casuariin, betulinic asit ve beta-sitosterol) nar suyuna karışmaktadır. Diş eti iltihaplarına karşı uygulama şekli, günde iki-üç kez birer çay bardağı nar suyunu, ağızda bekleterek yudum yudum içmektir.
