Gözaltındaki 15 İngiliz askerinden birinin, kara sularını ihlal ettiklerini itiraf ederek, İran halkından özür dilediği görüntüler İran televizyonu tarafından yayınlandı.
Ancak Nathan Thomas Summers adlı askerin bu açıklamayı kendi rızasıyla yapıp yapmadığı bilinmiyor.
Gözaltına alındıklarından bu yana, kendilerine çok dostça davranıldığını, herhangi bir şekilde zarar verilmediğini anlatan Summers, şöyle devam ediyor:
"Kara sularınıza izinsiz girdiğimiz için özür dilerim. Çok özür dilerim."
Görüntüler ile ilgili olarak kısa süre önce bir açıklama yapan İngiltere Başbakanı Tony Blair, "İran'ın ne yapmaya çalıştığını anlamak zor" diye konuştu ve ekledi;
"Askerleri böyle ekrana çıkararak ve onlara bir şeyler söyleterek kimseyi kandıramazlar."
İngiltere'nin krizin idaresinde fazla yumuşak davrandığı eleştirilerine de yanıt veren Blair, "Önemli olan askerlerimizin sağ salim ülkelerine dönmeleridir. Bu nedenle İran'ı giderek daha da yalnız bırakma politikasını sürdürmeliyiz" diye konuştu ve sabır istedi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı ise, bu görüntülerin yayınlanmasının utanılması gereken bir istismar olduğunu dile getirdi.
Dün de grup içindeki tek kadın asker olan Faye Turney'in benzer açıklamalarda bulunduğu görüntüler yayınlanmıştı.
Nathan Thomas Summers'ın açıklamaları, askerlerin daha önceki görüntüleri gibi İran'da Arapça yayın yapan El Alem televizyonunda yayınlandı.
Uzmanlar İran'ın bu yolla, İngiltere'ye nasıl direndiğini tüm Arap dünyasına göstermeyi amaçladığını vurguluyor.
İngiltere ile İran arasında benzer bir kriz 2004'te yaşandığında da, Tahran gözaltına aldığı sekiz askeri gözleri bağlı olarak televizyona çıkarmış, askerler İran kara sularına girdikleri için özür dilemişlerdi.
Askerler bu görüntülerin yayınlanmasından sonra serbest bırakılmışlardı.
Ahmedinecad: Özür dileyin
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, askerlerin İran kara sularına izinsiz girdiği gerekçesiyle İngiltere'nin özür dilemesini talep eden bir açıklama yayınladı.
İran devlet medyası, Ahmedinecad'ın bu talebi Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefon görüşmesinde dile getirdiğini bildirdi.
İngiltere AB'den destek arıyor
İngiltere hükümeti, İran'ın 15 İngiliz askeri gözaltında tutması meselesini, Almanya'da düzenlenen ve iki gün sürecek Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının katıldığı zirve gündemine taşıyor.
AB'nin dış politika temsilcisi Javier Solana, toplantı öncesinde yaptığı konuşmada, İran'ın askerleri ön şart öne sürmeden derhal serbest bırakması gerektiğini söyledi.
İngiltere'nin AB'den destek arayışı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin, İran'ın 15 İngiliz askeri gözaltında tutmasından büyük kaygı duyulduğunu belirten bir açıklama metnini kabul etmesini takip ediyor.
BM, açıklamada, askerlerin acilen serbest bırakılmaları çağrısı da yaptı.
İngiltere'nin olayın kınanması biçiminde daha şiddetli bir ifade kullanılmasına destek sağlamaya çalışmasına karşın, başarılı olamadı.
Özellikle Rusya'nın muhalefetinden ötürü, ''büyük kaygı duyulduğu'' ifadesinde uzlaşıldı.
İran'ın bu çağrıya tepkisi ise ''yararsız bir açıklama'' biçiminde oldu.
İran'ın BM Daimi Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada, ''Bu sorun ikili kanallarla çözümlenebilir ve bu biçimde çözümlenmeli. İngiliz hükümetinin, bu soruna BM Güvenlik Konseyi dahil üçüncü tarafları dahil etme çabası, bir katkı sağlamayacaktır.'' denildi.
İngiltere şu aşamada İran hükümetinden gelen ve Tahran'ın konuya ilişkin ilk resmi iletişimi olarak değerlendirilen resmi bir açıklamayı, kendi ifadesiyle "ciddi şekilde değerlendiriyor."
Bu açıklamada, İran'ın kara sularının geçmişte de ihlal edildiği belirtiliyor ve İngiltere'den, bu tür olayların tekrarlanmaması için güvence isteniyor.
BBC muhabiri Mike Wooldridge'in aktardığına göre, bir ilerlemeden bahsetmek için henüz erken olsa da, İngiltere hükümetinin içeriği bilinmeyen belgeye kısa süre içinde resmi bir yanıt vermesi bekleniyor.
Öğrenildiği kadarıyla mesajdaki asıl mesele, İngiltere'nin personelinin yakalandıkları sırada, İran karasularında olduklarını kabul etmiyor olması.
İngiltere hükümeti, bu görüşünü teknik kanıtlarla da destekledi, küresel yer saptama sistemiyle edinilmiş verileri ve görsel malzemeyi sundu.
İkinci mektup
Diğer taraftan İran'ın Londra Büyükelçiliği, ellerindeki İngiliz kadın asker Faye Turney'e ait olduğunu açıkladığı ikinci bir mektup yayımladı.
İngiliz Sky Televizyonu'nda da yayımlanan mektubuna göre Turney, İngiltere'nin, Irak'taki askerlerini çekmeye başlaması çağrısında bulunuyor.
Mektupta, İngiltere Parlamentosu'na hitaben, ''Güçlerimizi Irak'tan çekmeye başlama zamanı gelmedi mi? Kendi geleceklerine karar vermelerine izin verelim.'' ifadeleri yer alıyor.
Metne göre Turney ayrıca, geçen hafta Basra Körfezi'nde İran tarafından ele geçirildikleri sırada İran karasularına girdiklerini de kabul ediyor.
Mektupta Turney, ''Maalesef görev sırasında İran sularına girdik.'' derken, ''İran'ın kendilerine yine de iyi ve insani davrandığı, kendisinin her zaman onlara minnettar kalacağını'' belirtiyor.
İngiltere'de önümüzdeki aylarda Tony Blair'in ayrılmasıyla başbakanlığı alacağına kesin gözüyle bakılan Maliye Bakanı Gordon Brown, İran'ın İngiliz kadın askere tutumunu , "zalimce, insanlık dışı ve kabul edilemez" diye tanımladı.
Brown, bu açıklamayı Afganistan'da konuşlanmış bulunan İngiliz askerleri ziyareti sırasında yaptı.
