İsrail'e Tepki Yağıyor

İsrail'in Gazze'ye yardım götüren gemilere düzenlediği operasyon dünyada büyük yankı uyandırdı. Dışişleri Bakanlığı, olayı en ağır şekilde protesto ettiğini duyurarak İsrail Büyükelçisi Gabi Levy'yi bakanlığa çağırırken, Avrupa Birliği de soruşturma talep etti. Uzmanlar ise İsrail'in bu hareketiyle Türkiye'ye ders vermek istediğini söyledi.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI:

Gazze halkına insani yardım ulaştırmak arzusunu taşıyan ve aralarında yaşlı, kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıda ülkeden sivillere karşı İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından güç kullanılması sonucunda, elde edilen ilk bilgilere göre en az iki kişinin hayatını kaybetmiş ve 30’dan fazla kişinin yaralanmış olmasını en ağır şekilde protesto ediyoruz.

İsrail masum sivilleri hedef alarak, insan hayatını ve barışçı girişimleri hiçe saydığını açık bir biçimde bir kez daha göstermiştir. İsrail’in bu insanlık dışı uygulamalarını şiddetle kınıyoruz. Açık denizlerde gerçekleşmiş, uluslararası hukukun ağır bir ihlalini teşkil eden bu müessif olay ilişkilerimizde telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabilecektir.

Tel Aviv Büyükelçiliğimiz tarafından sürdürülen girişimlerin yanısıra Bakanlığımıza davet edilen İsrail’in Ankara Büyükelçisi nezdinde bu kabul edilemez olay kuvvetle kınanmakta ve kendisinden acilen izahat talep edilmektedir.

Gerekçe ne olursa olsun, yalnızca barışçı faaliyetlerde bulunan sivillere karşı bu tür hareketlerin kabulü mümkün değildir. İsrail’in uluslararası hukukun ihlalini teşkil eden bu davranışının sonuçlarına katlanması gerekecektir.

Hayatını kaybedenlere Tanrıdan rahmet, kederli ailelerine başsağlığı ve sabır diliyor, yaralananlara acil şifa dileklerimizi iletiyoruz.

AVRUPA BİRLİĞİ

Avrupa Birliği olarak bu olayın meydana geldiği şartlarla ilgili tam bir soruşturma açılmasını talep ediyoruz. Gazze'ye ve gazze'den insani yardım, ticari mal ve insanların geçişine hızlı, koşulsuz ve sürdürülebilir bir şekilde açılmasını istiyoruz."

İRAN: "SALDIRI VAHŞİCE VE İNSANLIK DIŞI"

İran, İsrail'in Gazze'ye yardım götüren gemilere saldırısını "vahşice ve insanlık dışı" olarak nitelendirdi.

Devlet televizyonu, "'Rotamız Filistin Yükümüz İnsani Yardım' kapsamında Gazze'ye yardım götüren gemilere siyonist İsrail güçlerince düzenlenen saldırıda en az 20 kişinin şehit olduğu, onlarca kişinin yaralandığı" haberlerinin alındığını duyurdu.

"Siyonist İsrail saldırısı vahşice ve insanlık dışı" ifadesi kullanılan haberde, ölü ve yaralı sayısının daha fazla olabileceği belirtildi.

İran Meclisi Milli Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu da açıklamasında İsrail saldırısını sert dille kınadı.

Açıklamada, "Dünya barışı ve emniyeti için en büyük tehdit siyonist İsrail rejimidir" denildi.

İsrail kuşatması altındaki Filistinlilere gıda, tıbbi malzeme ve diğer insani yardım malzemeleri götüren gemilere saldırının kabul edilemez olduğu belirtilen açıklamada, "Siyonist rejim İsrail savaş suçu işliyor" denildi.

İSMAİL HANİYE - HAMAS BAŞBAKANI

Gazze'deki Hamas hükümetinin lideri İsmail Haniye, İsrail güçlerinin Gazze'ye yardım getiren gemilere müdahalesini kınadı.

Haniye, İsrail'in, “Rotamız Filistin Yükümüz İnsani Yardım” kampanyası kapsamında Gazze'ye insani yardım malzemesi götüren 6 gemilik filoya İsrail'in müdahalesini “acımasız bir saldırı” olarak niteledi.

Haniye, basına yaptığı açıklamada, "BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon'u, bu gemilerde bulunan dayanışma gruplarını korumak ve Gazze'ye güvenle gelmelerini sağlamak konusunda sorumluluklarını üstlenmeye çağırıyoruz" diye konuştu.

ARAP BİRLİĞİ

Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, İsrail ordusunun Gazze’ye yardım götüren gemilere yönelik gerçekleştirdiği saldırıyı “insani bir girişime karşı işlenmiş büyük bir suç” olarak tanımladı.

AFP’ye konuşan Mussa, “İnsani bir girişime karşı yapılmış bu suçu kınıyoruz. O insanlar insanlara yardım taşıyordu. O geminin askeri herhangi bir misyonu yoktu. Bu olayı herkesin kınaması gerekiyor. Bir sonraki adımımızın ne olacağına karar vermek için bütün Arap dünyasıyla temasa geçiyoruz” dedi.

MURAT MERCAN - TBMM DIŞ İLİŞKİLER KOMİSYONU BAŞKANI

Son derece üzüntülüyüz. Beklemediğimiz, görmediğimiz bir olay. Dünya siyasi tarihine geçecek bir olay. Gemideki insanlar terörist değil. Tamamen sivil insiyatifle beyaz bayrak çekmiş vaziyette İsrail’in müdahalesi var. İsrail yardımların gitmesini 9 aydır engelliyor. Müdahale bekliyorduk ama müdahalenin boyutlarını bu kadar beklemiyorduk. Bu insanların ceplerinde çakı bile yok.

Gayriresmi açıklamaya göre İsrail ‘’Biz gemiye ateş edin demedik. Oradaki insanlar bize taş ve sopalarla saldırdılar. O yüzden böyle bir sonuç çıktı’’ demiş. Buna hayret ediyorum. Siz silahlı müdahaleyi böylesine açıklayamazsınız.

Dışişleri’nin açıklamasını Türkiye’ye yaraşır ve sert bir açıklama olmasını istiyorum. İsrail bu tavrını sürdürür ve yardımları engellerse Türkiye-İsrail ilişkilerinin eski haline gelmesi çok da olası görünmüyor.

UZMANLAR: "İSRAİL TÜRKİYE'DEN İNTİKAM ALIYOR"

USAK BAŞKANI - DOÇ. DR. SEDAT LAÇİNER

İsrail’in bu hareketi şaşılacak bir durum değil. İsrail kasıtlı olarak durdurdu ve geminin Gazze’ye gitmemesi adına ne gerekiyorsa yapacaklarını göstermek istedi. Gerekirse kanlı olsun dediler.

İsrail’in bu hamleyi gerçekleştirmesine neden olan iki amacı var. Bunlardan biri Gazze Şeridi’nde iki devlet istememesi. Gemide ölen kişilerin birçoğunun Türk olması da şaşırtıcı değil. Çünkü İsrail Türkiye’den intikam almak istiyor. Ankara hükümetine bir daha benim işlerime karışma mesajı vermek istedi.

Bunun hiç şaşılacak bir hareket olmadığını Tipik bir İsrail. İsrail’in yaptıkları Somalili korsanların hareketlerinden bile daha vahşice bir şey. Onlar en azından para için yapıyorlar ama İsraillilerin amacı sadece öldürmek.

SİNAN OĞAN - TÜRKSAM BAŞKANI

Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi (TÜRKSAM) Başkanı Sinan Oğan, İsrail'in Gazze'ye yardım götüren gemilere yaptığı saldırıya ilişkin olarak, İsrail'in uluslararası alanda intihar etmiş olduğunu söyledi.

Oğan, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, bu gelişmeyi TÜRKSAM olarak en kötü senaryo, ama olması en muhtemel senaryo olarak gördüklerini belirterek, "Maalesef en kötü senaryo gerçekleşti" diye konuştu.

İsrail'in her zaman intihar komandolarından çektiğini ifade ettiğini anımsatan Oğan, "Bana göre İsrail intihar komandosu gibi hareket etmiştir ve uluslararası alanda intihar etmiştir" dedi.

PROF. DR. İLTER TURAN - ULUSLARARASI İLİŞKİLER UZMANI - BİLGİ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ

Turan "İsrail'in bu eylemini 'One minute' olayının bir cevabı olarak görmüyorum. Çünkü 'one minute' olmasaydı da bu durum gerçekleşebilirdi. Bu giderek bozulan ilişkilerin yeni bir safhasını oluşturuyor. Bunu, 'one minute'a bağlamak zorlama olur" dedi.

Turan, İsrail'in verdiği bu karşılığın bir intihar olduğu şeklinde yapılan yorumlara ise, "İsrail'in hareketi isabetli olmadığı ve uluslararası kamuoyunda tepki yaratacağı ortadadır. Ancak toplumlar intihar etmez, İsrail bunu düzeltmek için gelecekte adımlar atacaktır" ifadelerine yer verdi.

Turan bunun yanı sıra yaşanan gerginliğin önümüzdeki dönemde iki ülke ilişkileri açısından yaratacağı etkiyi ise şöyle değerlendirdi, "İki ülke arasındaki ilişkiler zaten gergindi ancak turizm ve silah alımı gibi bazı alanlarda işbirliği devam ediyordu. Sorun derinleşecektir. Türkiye'nin yeni İsrail büyükelçicisinin gönderilmesi ertelenebilir. Bunun yanı sıra başka konularda işbirliği yapmak da zorlaşacaktır. Türk kamuoyunda İsrail aleyhtarı gösteriler artacaktır ve akabinde hoş olmayan beyanlar gelecektir" dedi.

Turan ayrıca Ortadoğu'da barışın tesis edilmesi için çaba sarf eden Türkiye'nin, bu çabasında bir ayağın da İsrail olduğunu unutmadan ona göre adım atması gerekliliğine de işaret etti.

MUARREM HİLMİ ÖZEV - TASAM

Türkiye Asya ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin Ortadoğu Uzmanı Muarrrem Hilmi Özev, “İsrail ordusunun Gazze’ye yardım götüren gemilere yaptığı bu saldırı uluslararası hukuk açısından kesinlikle meşru değildir ve kurallara aykırıdır. Gemi İsrail’in kendi kara sularına girseydi, o zaman egemenlik ihlaline girebilirdi ancak uluslararası kara sularında gerçekleşti. Birleşmiş Milletlerin bu gelişme karşısında sessiz kalmasını beklemiyorum. Ban Ki-Mun’un son zamanlardaki açıklamaları dikkate alındığında, İsrail’in BM’den tepki alması çok güçlü bir ihtimal” dedi.