Et ve Balık Kurumu'na fiyat spekülasyonunu önlemek amacıyla ithalat yetkisi verilmesinin ardından hangi ülkelerden alım yapılacağı da netleşti.
Zaman'ın haberine göre, Tarım Bakanlığı'nın çalışmasına göre et ithalatının ağırlıklı olarak Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden yapılması planlanıyor. Et ithalatında sağlığın yanı sıra kesimlerin helal kriterlere göre yapılıp yapılmadığına da dikkat edilecek. Ayrıca deli dana hastalığının görülmediği bölgeler tercih edilecek. İthalat izninin ardından 18 liradan satılan karkas etin kilosu 15 TL'ye kadar indi.
Canlı hayvan ithalatında hastalık çıkma ihtimalinde geri gönderme problemi yaşandığı için sıkı denetim gerçekleştirilecek. Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü et ithalatında ise sağlık konusuna ağırlık verecek. Dünya Sağlık Örgütü'nce herhangi bir risk görülmeyen ülkeler tercih edilirken kesimlerin yapılacağı yerlerde sağlık kontrolünün yapıldığına dair belge istenecek.
Bakanlıkça görevlendirilecek personel de yurtdışındaki kesimhanelerde incelemede bulunacak. Et ithalatında sağlığın yanı sıra kesimlerin helal kriterlere göre yapılıp yapılmadığı konusuna da dikkat edilecek. İhtiyaç halinde et ithalatında helal sertifikası şartı da aranacak.Hükümetin 30 liraya kadar çıkan et fiyatlarını düşürmek amacıyla başlattığı çalışmalar devam ediyor. Tarım Bakanlığı'nın Et ve Balık Kurumu'nun (EBK) hangi ülkelerden ne kadarlık ithalat yapacağına yönelik izleyeceği yol haritası çiziliyor.
İthalat yapılmasının ardından EBK'nın getireceği eti düşük fiyatla piyasaya sürmesi bekleniyor. Kurumun fiyatların dengelenmesinde rol oynayacağını aktaran bakanlık yetkilileri fiyatlarda radikal düşüş istemiyor. Alınan tedbirler kapsamında kilosu 18 liraya kadar çıkan karkas et fiyatının 11-13 lira civarında tutulması planlanıyor. Ayrıca Türkiye'nin
Gümrük Birliği anlaşması çerçevesinde Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden yılda 19 bin 600 ton et ithalatı yapması gerekiyor. Ancak 'deli dana hastalığı' sebebiyle Türkiye ithalatı yıllar önce askıya almıştı. Avrupa'dan et ithalatının yapılmasının ardından AB konusunda da Türkiye'nin elinin güçleneceği belirtiliyor.
Fiyatlar kısa sürede düşecek
Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın (DTM) ithalat izni vermesi konusunu değerlendiren Devlet Bakanı Zafer Çağlayan sadece EBK'dan talep geldiğini söyledi. Mısır Ticaret ve Sanayi Bakanı ile yaptığı görüşme sonrasında gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan Bakan Çağlayan, hangi ülkelerden ve ne miktarda alım yapılacağına Tarım Bakanlığı'nın karar vereceğini söyledi. Temel amaçlarının tüketicinin ve üreticinin korunması olduğuna dikkat çeken Çağlayan, "Dünyanın en pahalı etini insanımıza yedirmeye kimsenin hakkı yok. Bu konuda üretici kayba uğramaz. Biz spekülatif fiyatların önüne geçmek istiyoruz. Özel sektör talep ederse onların taleplerini de değerlendiririz." dedi. Çağlayan, fiyatların ne zaman düşeceğine yönelik soruya ise, "Kısa sürede düşecektir" yanıtını verdi. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ise, Kanal 24'te katıldığı programda et ithalatının Bulgaristan, Romanya gibi seçtikleri 4-5 ülkeden yapılacağını ve canlı hayvan öncelikli olacağını belirterek kesimlerin hem katma değer hem de buradaki usullere uygun olması isteğiyle Türkiye'de yapılacağını bildirdi. Et ve Balık Kurumu'nun işe başladığını, son 3-4 ayda oluşan köpüğün alınmasının ve fiyatları normal, makul seviyeye indirmenin amaçlandığını ifade eden Babacan, "Normal seviyeye indiği zaman da bu kapılar yine kapanır. Eğer fiyatlar düşmezse devamı gelecek, miktar da yükselir." dedi.
Et ithalatını değerlendiren Beşler Et Gıda Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ayman ise, vatandaşın bu kadar uzun süre mağdur edilmesine tepki gösterdi. Et ve Balık Kurumu'na ithalat iznini doğru bir karar olarak değerlendiren Ayman, bunun doğru yapılması halinde piyasalardaki et fiyatlarının 17-18 TL'ye kadar düşeceğine dikkat çekti. Mustafa Ayman, "Piyasalarda etteki hareketlilik gözlendiği anda bu karar hemen alınmalıydı. Şayet bu yapılmış olsaydı vatandaşlar da mağdur duruma düşmezdi." ifadelerini kullandı. Konya Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Nazif Karabulut da, bir hafta önceye kadar piyasada kesecek hayvan yokken şimdi hayvanları kesecek yer bulamadıklarını dile getirdi. Tüm Restoranlar, Lokantalar ve Tedarikçiler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, etin inanılmaz fiyatlara ulaşmasının sektörde büyük sıkıntı oluşturduğunu, yapılacak bu çalışma ile sektörün rahat nefes alacağını söyledi.
Et ithalatı geçici çözüm olur
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, fiyat artışının önüne, et ithalatının geçici bir çözüm sağlayacağını söyledi. Fiyat artışlarını spekülatörlerin yaptığını kaydeden Palandöken, "Uzun vadede sorunun yeniden gündeme gelmemesi için yapılması gereken, geçici olarak besiye uygun canlı hayvan ithalatı yapılması ve küçük üreticilerimizin bireysel olarak daha fazla desteklenmesidir." dedi.
Türkiye'de 'kebap maliyeti tartışması'
Hükümetin Et ve Balık Kurumu'na et ithalatı yetkisi vermesi yurtdışında da yankı buldu. Financial Times, 'Kebap maliyeti tartışması' başlığıyla haberi okuyucularına duyurdu. Gazete hükümetin attığı son adımla, halen Avrupa ortalamasının üzerindeki et fiyatlarını düşürmek istediğini belirtti. Gazete, döner ve köfte yapımında kullanılan kırmızı etin fiyatının son bir yılda yüzde 25 arttığına dikkat çekti.
'Karkas et 10-14 TL arasında olmalı'
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Gıda ve Tarım Sektör Kurulu, hükümetin et ve canlı hayvan ithaline izin vermesi üzerine bir araya geldi. Sektör Başkanı Dr. Halim Aydın başkanlığında toplanan üyeler, et fiyatlarının tüketicileri rahatsız edecek bir seviyeye çıktığına dikkat çekti. Ülke şartlarında bir kilogram karkas etin 10-14 TL arasında satılması gerektiğini belirten uzmanlar, etin 17 liradan satılmasının ise sektörü olumsuz yönde etkilediğini dile getirdi. Dernek, et fiyatlarının yeniden bir dengeye gelmesi için bazı önerilerde bulundu.
Alınması gereken önlemler
Et ithalatının, Et ve Balık Kurumu (EBK) tarafından yapılması memnuniyet verici.
İthalatta ilk etapta 4 ila 6 aylık damızlık dana ithalatı yapılmalı.
Karkas et ithal edilmemesini öneriyoruz.
EBK, sektörde düzenleyici fonksiyona sahip olmalı, bunun için piyasada dengeleri sağlamalı.
Halk sağlığı için sıkı denetimler uygulanmalı.
Kuzu ithalatına izin verilmemeli.
KDV oranları yüzde 8'den 1'e düşürülmeli.
Sütçü damızlıkların kesilmemesi için etkin denetimler yapılmalı.
Batı ve Doğu'da hayvan organize sanayi bölgeleri oluşturulmalı.
Gebe hayvan, süt kuzusu ve düve kesimleri engellenmeli.
Fiyatlar iki günde 3 lira geriledi
Birkaç gün öncesine kadar Bursa'da 18 liraya kestirilen kemikli etin kilosu önceki gün 17, dün de 15 liraya düştü. Bursa Kasaplar Odası Başkanı Muhsin Yıldız, geçen yıl kemikli eti, kilogramı 7-9 liradan kestirdiklerini ve kemiksiz eti ortalama 15 liradan sattıklarını ifade etti. İthalat kararından sonra kesim yerlerine getirilen hayvan sayısının arttığını ifade eden Yıldız, maliyetteki bu düşüşün satış fiyatlarına düşüş olarak yansıyacağını söyledi.
