Kanalizasyondan Organik Gübre

Malatya Belediyesi’nin Türkiye’de sayılı Arıtma Tesislerinden birisi olan Atıksu Arıtma Tesisi’nde tarımda kullanılabilecek organik gübre üretmeye başladı.

Belediye Meclis Salonu’nda düzenlenen basın toplantısına Malatya Belediyesi Başkan Yardımcısı Nurettin Sevim, İnönü Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Erkan Pehlivan, Tarım İl Müdürü Ahmet Güldal, Belediye Fen İşleri Müdürü Doğan Tarakçı ve MASKİ Müdürü Oktay Özelçi katıldı.

Basın toplantısında gelişmeler ile ilgili bilgiler veren Belediye Başkan Yardımcısı Nurettin Sevim, Atıksu Arıtma Tesisi atıksuyun biloyojik arıtımı sonucunda bugüne kadar 11.641 ton çamur keki üretildiğini, bu çamurların ise geçici depolama alanında depolandığını kaydederek, üretilen bu çamurların 3 ayda bir analizlerinin yapıldığını söyledi. Çamur numunelerinin TÜBİTAK ve Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezine gönderilerek analizlerinin de yaptırıldığını belirten Sevim, “Bu analizlerin sonuçlarına göre Ülkemizde uygulanmakta olan “Toprak Kirliliği Kontrol Yönetmeliği” ve AB normlarına göre değerlendirildiğinde, ağır metal içeriğinin düşük olduğu tespit edilmiştir” dedi.

Arıtma çamurunun uygulanacağı toprakların ağır metal değerlerinin tespiti için farklı tarım alanlarından Malatya Belediyesi tarafından 26 adet toprak numunesi alınarak TÜBİTAK’ta analizlerinin yaptırıldığını da kaydeden Sevim, yapılan analiz sonuçlarının “Toprak Kirliliği Kontrol Yönetmeliği”ne göre uygun olduğunun tespit edildiğini söyledi.

Arıtma çamurunun tarımda kullanılabilmesi için Çevre Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’ne başvuru yaptıklarını belirten Sevim, “yaptığımız başvuru neticesinde 30 Mayıs 2005 tarih ve 5609 sayılı yazı ile 1 yıllığına tarafımıza verilmiş olan “Arıtma Çamuru Kullanımı İzin Belgesi “nin 30 Mayıs 2006 tarihinde süresinin sona ermesi nedeniyle İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne yaptığımız başvuru nedeniyle değerlendirme komisyonu’nun raporu doğrultusunda 26/07/2006 tarihli Mahalli Çevre Kurulu kararı ile, Valiliğimizce “Çamur Kullanımı İzin Belgesi” 3 yıllığına tarafımıza verilmek üzere çıkarılmıştır” şeklinde sözlerini tamamladı.

Üretilen gübrenin tarım arazileri açısından sağlıklı olup olmadığı şeklinde değerlendirmeler yapan Tarım İl Müdürü Ahmet Güldal ise çiftçilerin bir yıldan beri arıtma tesisinde üretilen gübrelerin tarımda kullanılıp kullanılamayacağı yönünde yetkili kurumlardan bilgi talep ettiklerini belirterek, gerekli araştırma ve incelemelerin yapıldığını söyledi.

Bu gübrenin tarımda kullanılması halinde tarım toprağını ve çiftçinin ürününe zararlı unsurlar içermemesi ve herhangi bir ürün kaybına sebep olmaması için her türlü incelemenin yapılması gerektiğini belirten Güldal, özetle şunları söyledi:

“Bu kapsamda Tarım İl Müdürlüğü olarak, Kayısı Araştırma Geliştirme ve Tanıtma Vakfı’nın kaynaklarıyla Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden 3 profesör hocamız geçtiğimiz yıl Battalgazi bölgesinde bulunan Arıtma Tesisi çamurlarından inceleme yapmak üzere numuneler aldılar.

Araştırmalar sonucunda, bu çamurun çok yüksek değerde organik madde içerdiği, gübre muhteviyatının çok olumlu olduğunu ancak belirli şartlar dahilinde kullanılması gerektiği belirtildi. Bu şartlar ise çamurun olgunlaştırılarak içerisindeki zararlı maddelerin bertaraf edilmesi, yığın haline getirilip yanmasının temin edilmesi ve kurutularak çiftçilere kullandırılması.

Malatya Belediyesi de bu denemeleri bir yıldır yapıyor. Özellikle kurutma noktasında çalışmalar yapıldı. Biz de Tarım İl Müdürlüğü olarak bu çalışmaları takip ediyoruz. Kurutulmuş haliyle çiftçilerimizin bahçelerinde herhangi bir zarara neden olmayacağını düşünüyoruz. Gönül rahatlığıyla bilimsel değerler çerçevesinde kullanılırsa çok daha faydalı olacaktır. Bugün kimyevi gübrelerin toprağı ne kadar çoraklaştırdığı olumsuz etkilediği bilinmekte. Organik gübrelerin ve organik ihtivası yüksek gübrelerin kullanılması önem arzetmekte. Bu kapsamda Malatya Belediyesi Arıtma Tesisinin atıklarının kurutularak veya olgunlaştırılarak, yandırılarak kullanılması çiftçilerimiz açısından bir sakınca teşkil etmez. Üstelik faydası da çok olacaktır.

Tarım İl Müdürü Ahmet Güldal çiftçilerin herhangi bir tereddütleri halinde İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine müracat etmelerini isteyerek, bir süre sonra ağaç başı ve dekar başına ne kadar gübre verileceğini dökümanla çiftçilere dağıtmayı planladıklarını söyledi.

İnönü Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Erkan Pehlivan ise yapılan analizler sonucunda biyokad adı verilen bu maddenin iyi bir organik katı olduğunu belirterek, “Çünkü kimyevi kökenli gübreler toprağa zamanla kendiliğinden zarar vermektedirler. Halbuki arıtma çamurunun oluşmasında bizatihi bakteriler kullanılmaktadır. Demek ki biyolojik bir vasat oluşturulmaktadır.

Çukurova Üniversitesi’nin yapmış olduğu analizde de gübre özelliği gösterebilecek, organik yönden zengin bir biyokad olduğunu tesbit etmişlerdir. Bu yüzden eğer Belediye’nin yapmış olduğu çalışmalar sonucunda ya oksijenli, ya da oksijensiz ortamda elde edilecek kompost adı verilen bu ürün rahatlıkla gübre olarak kullanılabilir.” dedi.

Sözkonusu bu gübrenin bitkilerde de denendiğini ve şu ana kadar iyi gelişmeler görüldüğünü kaydeden Pehlivan, “Bu da deneyle tespit edildi. Henüz araştırması bir makale olarak sunulmadı ama ilgili teknik elemanlar tarafından bu çalışmalar devam ediyor.

Arıtma Tesisi Türkiye’nin en büyük tesislerinden bir tanesi. Malatya için olmazsa olmaz iyi bir tesistir. Biz bu konuyu takip etmemiz sırasında Hıfzıssıhha meclisinin üyeleri olarak bazı halk sağlığı ile ilgili sorunlar yaşadık. Bu biyokad’ın üzerinde bir tür sinek peydah oldu. Kireç katılarak bu önlendi. Şu anda ciddi sağlık problemi yaratacak bir durum sözkonusu değildir. Bu bahsetmiş olduğumuz oksijensiz olarak bekletilerek kompost haline getirilmiş kısım rahatlıkla gübre olarak kullanılabilir.

Sonra alınacak yeni önlemlerle hızlı bir şekilde kurutulması. Yani bu bahsetmiş olduğumuz oksijenli ortamda gübreleştirme süreci için yeni çalışmalar yapılmakta. Bu şekilde daha hızlı bir şekilde gübre olarak kullanılmasını sağlayacak çok ciddi teknik ve bilimsel çalışmalar yapılmaya devam ediyor. Kompost haline gelmiş ürünlerin gübre olarak kullanılmasında bir sağlık sakıncası bulunmamaktadır” şeklinde görüşlerini dile getirdi.

Arıtma tesisinden çıkan çamur atığının gübre olarak kullanılabilmesi için önce kompost haline getirilmesi şartı olduğunu söyleyen Malatya Belediyesi Fen İşleri Müdürü Doğan Tarakçı da verdiği bilgilerde, “Bunun için şu anda başvurduğumuz en ucuz ve en pratik yöntemlerden birisi güneş enerjisi kullanarak kurutmak. Yani geçirimsiz bir kurutma yatağı tespit ederek –ki bunu şu anda arıtma tesisinin alanında yapmaktayız. Güneş enerjisi yardımıyla 20’şer santimlik tabakalar halinde yere serip, birkaç gün içerisinde kurumasını sağlayıp, yeniden topluyoruz.

Bunun dışında avrupada da örnekleri olduğu gibi herhangi bir yakıt kullanılarak bir kurutma tünelinde bu gübre kurutulabilir. Bunun tabi belli bir maliyeti var. Kurutulduktan sonra öğütülebilir, öğütüldükten sonra paketlenip, pazarlanabilir. Bunların avrupada örnekleri mevcut. Ama bizim şu anda üzerinde durduğumuz ve çalıştığımız yöntem güneş enerjisiyle bir an önce kurutup, kompost haline getirmek.” dedi.