Malatya Belediyesi tarafından Beydağları eteklerinde gerçekleştirilecek olan ve 9 mahalle ile bazı köyleri de kapsayan toplam 220 Hektarlık alanda bulunan 2.893 evin etkileneceği ve yerlerine 13.000 konutun yapılmasının planlandığı Kentsel Dönüşüm Projesi'nde aradan 3 yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen bir arpa boyu yol alınamadı.
Konu ile ilgili olarak Malatya Belediyesi yetkilileri
Projeyi 210 konutla bugünlerde Fırat Mahallesinde başlatıyoruz derken, İnşaat Mühendisleri Odası, yaklaşan deprem tehlikesine vurgu yaparak projenin bir an başlatılması gerektiğini belirtti. Bölgede yaşayan vatandaşlar ise yaklaşan seçimler nedeni ile umutsuz..
Malatya Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü yetkilileri konu ile ilgili olarak Kentsel dönüşüm projesinin uygulanacağı 220 hektarlık alanda 9 muhtarlık ile bazı köyler var. Bunları Fırat, Beydağı, Başharık, Cemal Gürsel bölgelerini kapsayan 4 ana bölgede toparladık. Ana bölgelerde de etaplar halinde konut yapımına başlayacağız. 1. ana bölge olan Fırat Mahallesi 1 Etap içinde bulunan küçük bir alana 210 konut yapımına bugünlerde başlayacağız. 110 hak sahibinin bulunduğu bu küçük alanda anlaşmalar büyük ölçüde sağlandı. Kalanlarla da anlaşmaya çalışıyoruz. Anlaşma olmazsa da kamulaştırma amacıyla mahkeme yoluna gideceğiz ve mahkeme kararı doğrultusunda hareket edeceğiz. Bu proje, Kentsel Dönüşüm Projesinin ilk örneği bir nevi lokomotifi olacak diyerek görüşlerini dile getirdiler.
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Malatya temsilci yardımcısı Vehbi Aluçlu, Bu gün yarın başlanacak denilen proje nedendir bilinmez bir türlü başlayamadı. Deprem kentsel dönüşüm yapılacak bu bölge için hayati önem taşımaktadır. Bölgedeki yapı stokunun beklenen depreme dayanması yani bu konutların ayakta kalması mümkün görünmüyor. Burada yaşayan vatandaşlarımız büyük bir risk altındalar kendileri ve yetkililerde bunun farkında. Ama maalesef TOKİ (Toplu Konut İdaresi ) sorunu çözmekte Malatya Belediyesi kadar istekli görünmüyor. Ötelenen bu kentsel dönüşüm kapıda bekleyen depremden sonra ya kalırsa, yani deprem dönüşümden önce olursa yaşamını yitirecek veya sakat kalacak binlerce insanımız kimin kapısını çalıp, neden bu dönüşümü geciktirdiniz diyip hesap soracak. Sorun belli iken çözümde ortada açık ve seçik olarak duruyorken TOKİ yetkilileri burada yaşayan insanların sosyal devlet anlayışı ile varsa mağduriyetlerin veya binasının ya da arsasının parasını isteyene parasını, daire isteyene dairesini vererek ikna yöntemi ile sorunu biran önce çözmeli ve projeye başlayarak DEPREM den önce bu bölgeyi ayakta durmakta sorunu olan binalardan temizlemelidir."dedi.
ÖNERİLER
Temsilci yardımcısı Vehbi Aluçlu, konu ile ilgili olarak İMO olarak hazırladıkları raporda Malatya Belediyesine bazı önerilerde bulundu.
İMOnun önerileri şöyle:
1-) Kentsel dönüşümün düşünüldüğü Beydağının eteklerinde bulunan bölgede yaşayan insanlarımızın değer tespiti yapılırken oluşan mağduriyetler giderilmeli ve kentsel dönüşüm başlatılmalıdır.
2-) 1. Derece deprem bölgesi olan Malatya tektonik plakanın yakınından geçmesi ( yaklaşık 30 km ) bu bölgedeki yapı stokunu çok ciddi olarak tehdit etmektedir .
3-) Malatyanın en güzel manzarasına, havasına ve sağlam zemin yapısına sahip olan bu bölgenin görüntü kirliliğinden ve çarpık yapılaşmasından bir an önce kurtarılması gerekmektedir.
4-) Yapılacak olan yeni yapıların yapım ihalesi çok önemli, Üç veya dört büyük firmaya verilerek değil daha fazla müteahhittin ihaleye girebileceği ( Malatyalı firmaların ) 200, 300,400,500 dairelik paylarda ihale edilmesi Malatya ekonomisine katkı sağlaması düşünülmelidir.
5-) Yapılması düşünülen güney çevre yolunun bu bölgeden geçecek olması ulaşım yönünden bu bölgeye bir kolaylık ve değer katacaktır.
Kentsel dönüşümde kullanılan yöntemler:
Dünyadaki kentsel dönüşüm uygulamaları genel olarak iki biçimde yapılmaktadır.
1- Yerinde dönüşüm: Bir kentin belirli bir bölgesinin etap etap yıkılarak yeniden inşa edilmesi. (Gelişmiş ülkelerde tercih edilen yöntem)
2- Transfer: Kentin belirli bir bölümünün başka bir yere transfer edilmesi, boşalan evlerin yıkılarak yenilerinin inşa edilmesi.
Söz konusu yaygın biçimler dışında diğer dönüşüm biçimleri şunlardır:
3- Yık-yap: Belediyeler, riskli yapının yıkımına karşılık yeni bina yapma karşılığı yatırımcılara arsa tahsis eder.
4- Yık-boşalt sistemi: Belediyeler tarafından riskli binaların, yıkımın gerçekleştiği alanlardaki mülkiyet belediyeye geçer.
Belediyeler bu alanları yeşil alan, park, sağlık tesisi ve okul gibi kamu alanı olarak kullanır.
5- Riskli evini getir, yeni evini al sistemi: Yeni proje kapsamında riskli evini belediyeye veren mülk sahibi, karşılığında yeni evi % 15-20 m eksiği ile alır ya da yeni ev ile riskli ev arasındaki farkı öder.
6- Kamu-özel sektör proje ortaklık sistemi: Belediye ve özel sektör ortaklığı ile kentsel dönüşüm projeleri tasarlanır, proje kapsamında imar hakları toplulaştırılması ve imar hakları transfer yöntemleri ile mülk sahiplerine alternatif sunulur.
