Vali Halil İbrahim Daşöz'ün imzasıyla yayınlanan genel emirde, 2009 yılında Malatya'da uygulanacak olan otlatma planı ile ilgili detaylar yeraldı.
2009 yılında Malatya dahilinde göçer ve sürü sahiplerinin uyması gereken kuralları içeren otlatma planı şöyle:
"4342 Sayılı Mera Kanunu ve 31.07.1998 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Mera Yönetmeliği Hükümleri uyarınca ilimiz genelinde bulunan ihtiyaç fazlası mera-yaylak, kışlak ve otlakiyelerin her türlü kiralama işlemleri İl Mera Komisyonumuzca yürütülmektedir.Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün 30.03.2000 tarih ve 1304 sayılı yazılarında; Talep edilmesi halinde ilimizde uygulanan/ uygulanacak güvenlik önlemlerine uyulmak kaydıyla yasaklanan alanlar hariç mera-yaylak, kışlak ve otlakiyelerin göçer sürü sahiplerine kiralanabileceği ve bu alanlardan faydalanabilecekleri belirtilmiştir. Bu doğrultuda; İlimizdeki Mera-yaylak, kışlak ve otlakiyelerin aşağıdaki esaslar çerçevesinde 2009 yılı otlatma mevsiminde Mera Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 7. ve 13. maddeleri hükümlerince sürü sahiplerinin ve göçerlerin istifadelerine sunulabilecektir.
A-)
1- Kiralama talebinde bulunacak göçerler otlatma mevsimi başlamadan önce kiralamak istedikleri yeri, hayvan cins ve miktarını belirterek dilekçe ile sabıka kaydı (Cumhuriyet Başsavcılığından), İkametgahı (Bulunduğu Muhtarlıkça onaylanmış) belgeleri ile İl Mera Komisyonumuza müracaat etmeleri gerekmektedir.
2- Mera ,yaylak ve otlakiyelerde faaliyette bulunan şahısların ve çobanların İl Mera komisyonundan kimlik kartı almaları zorunludur. Komisyona ismi bildirilmemiş olan şahıslardan ve verilen kimlik kartlarından ilgilinin üzerinde bulundurmasına, kiralayan veya sürü sahibi sorumludur. 1774 sayılı kimlik bildirme kanunu gereğince haklarında işlem yapılmayan şahıslar çoban olarak tutulmayacaktır.
3- Yayla ve merayı kiralayan kişilerin bulundukları yerde kiraladıkları yaylaya gidiş gelişlerinde takip edecekleri güzergahlar güvenlik birimlerinin teklifiyle komisyonca tespit edilecektir.
4- Sürü sahibi ve göçerlerce önceden beyanda bulundukları çobanlar ve diğer kişiler dışında başka kişi bulundurmak istediklerinde İl Mera Komisyonuna veya güvenlik birimlerine haber vereceklerdir.
5- Geçmişte terörle ilgilerinin olduğu anlaşılan göçer ve sürü sahiplerinin yaylaya çıkmalarına izin verilmeyecektir.
6- Yaylaya çıkan göçer ve sürü sahiplerinden herhangi birinin (yanlarında bulundurdukları çobanlar dahil) teröristlerle ilişkileri tespit edilenler sürüleriyle birlikte güvenlik kuvvetleriyle birlikte yayladan çıkarılacak ve kiralamayla ilgili herhangi bir hak iddia edemeyecektir.
7- Özel mülkiyete tabi yaylalar kiraya verilmeden önce ilgililer Mera Komisyonuna başvuruda bulunarak kapasite tespiti yaptıracak ve genel emirdeki diğer hükümlere uyacaklardır.
8- Yayla ,mera ve otlakiyelerden faydalanan tüm sürü sahipleri ve göçerlerin bulundukları yaylalardan en yakın araç olan meskun mahalle sürülerini yaya olarak getirip buradan ikamet yerlerine motorlu vasıtalarla dönmeleri zorunludur.
9- Mera ve yaylaklarda kiralama usul ve esasları otlatmanın başlama ve bitiş zamanı 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen esaslar dahilinde Mera Komisyonunca yapılacaktır.
10- Yaylalara çıkışta taban arazideki ekinler gelişmiş olacağından göçerlerin bu ekinlere zarar vermelerine ve otlatmalarına karşı tedbirler alınacak , güzergahlar , ara otlatma alanları konaklama yerleri , Mera Komisyonunca tespit edilecektir.
11- Meraların ıslahı ve salgın hastalıkların önlenmesi için hayvan sağlığı ve zabıtası yönetmeliği uyarınca Hayvan Sağlığı Zabıta Komisyonunca alınan kararlara titizlikle uyulacaktır.
12- İki veya ikiden fazla il hudutları arasında yer alan otlakiye ve yaylaların tespitinde, kiralanmasında alınacak tedbirlerin belirlenmesinde müşterekliğin sağlanması maksadıyla mutlaka komşu il mülki makamları arasında koordine sağlanacaktır.
13- Birinci derecede kara askeri yasak bölge ilan edilen bölgelere getirilen sınırlamalar hakkında bölgeye gelen göçerler bilgilendirilerek kesinlikle ihlallere izin verilmeyecektir.
Yaylalarda üretilen süt mamullerinin hijyenik hiçbir tedbir alınmadan,kaynatılmadan çiğ sütten ve sıhhi olmayan mayalarla peynir imali çok yaygındır. Bunun önlenmesi ve hijyenik mevzuatına uygun peynir üretimi için Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarım İl Müdürlükleri ile peynir tüccarlarının katılımı sağlanarak çalışmalar yapılacaktır.
B) 4342 sayılı Mera Kanunu ve Mera Yönetmeliğinin Göçerlerin mera ,yaylaklardan yararlanma usul ve esasları aynı yönetmeliğin 13.Maddesine göre aşağıda belirtilmiştir.
1- Göçerler , otlatma mevsiminin başlamasından en az bir ay önce otlatacakları hayvan sayısı , cinsi ile otlatmak istedikleri yeri bildiren bilgi , belgeler ve nüfus kaydı belgesiyle birlikte kiralamak istedikleri İlin Valiliğine başvururlar.
2- Komisyon talepleri alarak en fazla 15 gün içerisinde kararını verir ve ilgiliye bildirir. Aynı il nüfusuna kayıtlı göçerlerin taleplerinde belirtilen ihtiyaçlar karşılandıktan sonra başka il nüfusuna kayıtlı göçerlerin talepleri değerlendirilir. Kiralanacak yer için aynı il nüfusuna kayıtlı göçerlerden birden fazla talep olması halinde Komisyon önceliği en fazla fiyat verene ,şartları uygun olması koşulu ile izin verir.
3- Göçerler kendilerine tahsis edilen alanlarda Komisyonca belirlenen otlatma planına uymakla yükümlüdürler.
4- Otlatma bedelinin yarısı otlatma izninin verildiğini belirten sözleşmenin yapılması sırasında ,diğer yarısı ise en geç 2 ay içerisinde T.C. Ziraat Bankası Ankara Merkez Şubesinde bulunan Mera Özel Hesabına yatırılır.
5- Göçerler kendi aralarında birlik , kooperatif veya ortaklık şeklinde örgütlenmiş ise kiralama talebi yönetim kurulunca yapılır. Sözleşme yine aynı yönetim kurulunca gerçekleştirilir. Ancak yönetim kurulları bu konuda yetkili olduklarının belirtir belgeleri Komisyona sunmakla yükümlüdürler.
6- Göçerler tarafından yapılan ihtarlara rağmen kira bedelinin süresinde ödenmemesi yada sözleşmede belirtilen diğer hususlara uyulmaması halinde sözleşme tek taraflı olarak iptal edilir ve kiralanan alanlara ve teslim tutanağı ile teslim edilen tesislere zarar verilmiş ise bu zarar kiralayanlardan tahsil edilir. Ayrıca 2886 sayılı devlet ihale kanununun 75. Maddesi uyarınca komisyonun talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince taşınmaz mal en geç 15 gün içerisinde tahliye ettirilerek Komisyona teslim edilir. Kiracı tarafından ödenmeyen kira bedeli 6183 sayılı amme alacakları tahsil usulü hakkında kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
7- Bu hükümlerle birlikte Mera Yönetmeliğinin 13. Maddesi doğrultusunda Ek.12/b de belirlenen genel ve özel hükümler doğrultusunda ihale sonucu kiralama yapılan göçerlerle sözleşme yapılmasına karar verilmiştir.
C- Yukarıdaki hususların uygulanması ile ilgili olarak ;
1- 4342 Sayılı Mera Kanununun uygulama amacının ülkemiz ve bölgemiz tarımına sağladığı katkıların göz önünde tutularak, bu yasa hükümlerine riayet etmeyen hayvan sahiplerinin disiplinsiz davranışları sonucu ortaya çıkan mera yaylak ve kışlakların zamansız ve aşırı otlatılmasının tarıma vermiş olduğu zararların dikkate alınarak Türk tarımının yeniden yapılanması, hayvancılığın istenilen düzeye ulaşması ve ayrıca aşırı ve zamansız otlatma neticesi oluşmakta olan erozyonun önlenebilmesi için yasal mevzuat ve kurallara uymayan hayvan sahiplerine verilecek cezai işlemler istisnasız yerine getirilecektir.
2- Kiraya verilen mera yaylak ve kışlakların kiralama esasları ve bu talimatta belirtilen esaslara riayet edilip edilmediğinin kontrol ve takibinde Köy muhtarı ve İhtiyar heyeti de bizzat görev alır. Söz konusu ihlalleri zamanında Kaymakamlık veya Valilik Makamına bildirmeyen Köy muhtarı ve İhtiyar heyeti hakkında 4342 Sayılı Mera Kanunun 27. Maddesi gereğince işlem yapılır.
3-Mera Yaylak ve Kışlağın bulunduğu yerleşim yerinde sürekli ikamet etmeyen, ikamet edilse dahi hayvanlar şahsın kendisine ait değilse dışarıdan getirilen hayvanlarda göçer hayvancılık kapsamındadır. Hayvanların şahsa ait olup olmadığı 3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu ve yönetmeliği gereği; Veteriner Sağlık Raporu veya Menşei Şahadetnamesi ibrazı ile tespiti yapılacaktır.
4- Muhtar ve İhtiyar heyeti tarafından yapılan denetim sonucu mevzuat hükümlerine aykırı hareket eden hayvan sahipleri tespit edildiğinde, C-3 maddede belirtilen esaslar aynen uygulanarak sonucu İl Mera Komisyonuna bildirilir.
Ayrıca İlimiz Otlatma Planı olarak 2009 yılında uygulaması yapılmak üzere Merkez, Battalgazi, Yazıhan ve Kale ilçelerinin tamamında 1 Mayıs 1 Eylül tarihleri arasında, Darende, Doğanyol ve Pütürge ilçelerinin tamamı ile Akçadağ, Doğanşehir, Arguvan, Arapgir, Yeşilyurt, Kuluncak, ve Hekimhan ilçelerinin yüksek kesimlerinde 15 Mayıs 15 Eylül tarihleri arasında hayvan otlatması yapılacaktır. Yeşilyurt ilçesi Atalar Köyü Kömür yaylası, Akçadağ İlçesi Bayramuşağı köyü Karacadağ Yaylası Mera Islah ve Amenajman Projesi uygulaması nedeni ile 2009 yılı otlatma döneminde ıslah projesi yürütülmekte olan bu bölgeler otlatmaya kapatılmıştır.
Yukarıda belirtilen emir ve yasaklara uymayanlar hakkında; fiilleri ile ilgili olarak kanunlarda özel bir hüküm bulunmadığı taktirde 5442 Sayılı İl İdare Kanununun 26. Maddesi ve gerektiği taktirde ayrıca TCK nın 266. Maddesi hükmü uyarınca kanuni işlem yapılacaktır.
Bu Valilik Genel Emri görev ve sorumluluk alanları itibariyle hususların uygulanmasında Kaymakamlıklar, belediyeler ve köy muhtarlıkları ile Jandarma teşkilatı tarafından mahallen ilan ettirilerek vatandaşlarımıza duyurulacaktır.
Valilik Genel Emri nin uygulanmasının temin ve takibi; Kaymakamlıklar, İl Jandarma Komutanlığı, İl Tarım Müdürlüğü, Belediye Başkanlıkları, Köy Muhtarlıkları ve ilgili diğer resmi daireler tarafından ifa edilecektir."
