SON DAKİKA
SON DEPREMLER
Nezir Kızılkaya

O Taşa Sabır İşleyen Bir Usta..

O Taşa Sabır İşleyen Bir Usta..
A- A+ PAYLAŞ

..Yaptığı tamamen özgün bir çalışma ve bir eşi daha yok...

Nezir KIZILKAYA Yazdı                              nezirs@mynet.com

Asırlar elinde bir tesbih gibi, Çeviriyor çarkı devran bakalım Sayısız bugünler bir defter gibi Deviriyor çarkı devran bakalım Aşık Veysel Şatıroğlu

Boncuk, kemik, taş gibi küçük parçaların bir ipe dizilmesi insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insanlar, avladıkları avın parçalarını ip benzeri şeylere dizer, bir sonraki avda başarı getirmesi için üzerlerine takarlardı. Daha sonraları bu tip takılar kötülüklerden ve düşmanlardan koruması için savaşlarda da kullanılmaya başlandı. Bugün bile bazı taşların uğur getirdiğine inanan, onlara farklı anlamlar yükleyen insanları, yakın çevremizde dahi görebiliyoruz.

Boncukların dini amaçla ve duaları saymada kullanılmasına ise ilk olarak Hindistan’da, Hindu inanışında rastlanıyor. Tesbihin ataları Hindistan’dan doğuya, sonra Ortadoğu’ya, en sonunda da Avrupa’ya yayılıyor. Tesbihin kullanış amacı Müslümanlık, Hıristiyanlık (Katolik), Hinduizm ve Budizm’de aynı. Hepsinde de duaları ve dualar arası bölümleri saymada kullanılmakta. Aslında ortaya çıkış sebebine bağlı olarak tesbih çekmek kutsal bir davranışmış gibi algılanır ama halk arasında bundan farklı bir alışkanlık haline de gelmiştir. Kimileri için bir ipe dizili, çeşitli maddelerden yapılan belirli sayıda tanelerden ibaret bir aksesuarken, kimisi için de boş zamanları değerlendirme aracı, adeta can yoldaşıdır. Yine tarih boyunca üzerine farklı manalar da yüklenmiştir. Mesela Osmanlı’da kız isteme merasimlerinde itibarlı bir kişinin tesbihini göndermesi; ben bu kişiye kefilim kızınızı verin anlamına gelirdi. Günümüzde de teknoloji çağının hastalığı stres için neredeyse bir tedavi aracı olmuştur. Bilim insanları, beynimizin, çalışma yaşamının güçlükleriyle, sorunlar, endişeler ve korkularla sürekli baskı altında tutulduğunu, bunun sonucunda sinir hücrelerinin aşırı yorulup yıprandığını ve beynimizi rahatlatmak, onu özgür bırakmak, dikkatimizi başka tarafa yöneltmek için tesbih çekmenin çok etkili ve faydalı olabileceğini belirtmişlerdir.

c2Artık dini bir ritüelden çok, bir kültür unsuru haline gelen tesbih, özellikle erkekler için vazgeçilmez bir aksesuar olma işlevi kazanınca, koleksiyonları oluşmaya başlamış ve daha estetik ürünler olarak bir başka ifade ile birer sanat eseri olarak değerlendirilmeye başlamıştır. Bu işe ömür ve gönül vermiş ustaların ellerinde, taştan sanat eserine dönüşen tesbihler, meraklıları için karşılığı olmayan hazineler gibidir. Özellikle 17. yüzyıldan itibaren birçok padişah, sultan, sadrazam tarafından kullanılan ve 18. yüzyılda İstanbul’da seçkin kadınların ellerinden düşürmedikleri bir aksesuar haline gelen tesbih, Osmanlı döneminde oldukça kaliteli el işçiliğinde ve zengin bir malzeme çeşitliliğinde yapılmıştır. Bu tesbihlerden III. Selim‟in zümrüt ve incilerden yapılmış tesbihi ile Sokullu Mehmet Paşa’nın tümü elmaslardan dizilmiş tesbihi oldukça meşhurdur. Günümüzde de el emeğiyle bu özel tesbihleri üreten birçok ustamız mevcuttur. İşte bunlardan birisi de Kenan Usta’dır. Mütevazı yaşamı, ama büyük ustalığı ile gönlümüze konuk edeceğiz Kenan Usta’yı.

Kenan Alak, 1957 Malatya, Koyunoğlu Mahallesi doğumlu. İlk, orta ve lise eğitimini Malatya’da yapmış, yaşamına da halen Malatya’da devam ediyor. 1980’li yılların ortalarında tesadüfen yeşil zeytin çekirdeğinden yapılmış bir tesbih ile buluşması bütün yaşamını etkilemiş ve bugün sanatını ustalıkla icra eden bir sanatkâr olma yolunu kendisine açmış. Kenan Usta da ilk tesbihini yine o yıllarda zeytin çekirdeğinden yapmış. Aslında ilk tesbihlerini para kazanma ya da bir meslek sahibi olma amacı ile yapmasa da gün geçtikçe bu işi daha çok sevmeye başlamış ve kendisini bu mesleğin içinde bulmuş. Kenan Usta’nın tespih serüveni bu şekilde başlamış ve o gün bugündür ömrünü tespih tanelerinde biriktirmiş. Kehribar ve kuka taşları onun ellerinde hayat bulmuş, dua olmuş ve manevi anlamlar kazanmış.

c3Evet, 33 zeytin çekirdeği ile çıktığı yolda, el sanatlarının sırlarla dolu dünyasının kapılarını aralamaya karar veren Kenan Alak, aradan geçen 30 yılın sonunda mesleğinin zirvesinde ve sermayesi yalnızca sabır ve el marifeti olan, yaptığı işe emeği ile değer katan bir usta artık. Taşın en zarif hali onun eli ile ortaya çıkıyor. Onları okşaya okşaya, tane tane işlerken aslında taşı değil sabrı yontuyor. Yaptığı tesbihler kendine özgü yapısıyla eşsiz eserler. Asla sadece bir tesbih olarak algılanmamalı. Onları tek tek yontmak şekil vermek, tam bir sabır işi.

Sanatını, Yakınca Onbin Konutlardaki mütevazı evinin, atölye olarak kullandığı 4 metrekarelik balkonunda icra eden Kenan Usta, tüm Türkiye’de oldukça tanınan bir tesbih ustası. Yurdun her bölgesinden ve her meslek grubundan onun sanatı ile ilgilenen hatta uçak ile günübirlik Malatya’ya gelip çalışmalarını inceleyen meraklıları var. Özellikle internet üzerinden tesbih satışı yapan web siteleri, onun tesbihleri için ayrı bölümler oluşturmuşlar. Menü kısmında “Kenan Usta Tesbihleri” seçeneğini birçok web sitesinde görmek mümkün.

c4Tesbihin yapılması da büyük bir dikkat istemekte. Çünkü tesbih yapımında tanelerin hepsinin aynı boyda olması ve delinmesi gibi özellikler aranmakta. Bu zorunlu özelliklerinin yanında, onu diğer ustalardan ayırt eden önemli bir özelliği de var Kenan Usta’nın. “İmame yapımı.” İmameleri diğer ustaların yaptığı gibi tornada tek parça olarak yapmıyor. Onun imameleri 5 ile 25 parça arasında değişen bölümlerden oluşuyor. Parça parça tasarladığı kehribarı ve kukayı gümüş ile yan yana getirerek o muhteşem imameleri ortaya çıkartıyor. Aslında ortaya çıkan bir imameden daha çok bir sanat eseri özelliği taşıyor. Başka bir deyişle Kenan Usta yaptığı tesbihlere imzasını imameleri ile atıyor. Üstelik yaptığı her imame diğerlerinden farklı, yani tamamen özgün bir çalışma ve bir eşi daha yok.

Boynuna asılı büyüteci ile bizi karşıladığı ve konuk ettiği 4 metrekarelik atölyesinde, hikâyesini dinlediğimde fark ettim ki Kenan Usta’da birçok kişiye örnek olabilecek bir iş sevgisi ve çalışma azmi vardı.

- Yaptığım işten büyük zevk alıyorum. Sabahlara kadar gözümü bir kez bile kırpmadan çalıştığım çok olmuştur. Ancak ortaya çıkan eseri görünce ve beğenilince, tüm yorgunluğumu unutur, kendimle gurur duyarım. Bu, sevmeden, gönülden bağlanmadan yapılabilecek bir iş değil. Yaptığım işin fabrikada üretmekten farkı da burada zaten, diyerek, bu işin özünün aşk olduğunu vurguluyor. Sanatın içten gelen bir şey olduğunu, yeni neler yapabilirim, nasıl farklılık oluşturabilirim diye sürekli bir heyecan ve arayış içerisinde olduğunu da ekliyor. Taştan tespihe giden uzun bir yolda arkadaşlık ediyoruz ona. Tesbih yapmanın onun için bir sanat ya da meslek olmanın da ötesinde, toplumdan kopmamanın, hayata tutunmanın da bir yolu olduğuna şahitlik ediyoruz.

Yaşadığımız çağda, gelişen dünyanın yeni yaşam biçimi, kültürel değerlerin bir kısmına yaşama imkânı vermemektedir. Artık ustalara, zanaatkârlara ve sanatkârlara pek rastlamadığımız, içinde yaşadığımız bu günlerde, bir vaha gibi karşımıza çıkan Kenan Usta’nın kıymetinin, bu şehir tarafından bilinmesi ve takdir edilmesi gerekiyor. Kaybolmaya yüz tutmuş el sanatları için son yıllarda verilen desteklerin oldukça önemli hale gelmesi karşısında, Kenan Usta’nın bugünkü çalışma koşulları oldukça düşündürücüdür. Onu ve sanatını, değerini bilecek sanatseverler ile buluşturacak kurumsal bir desteği bu şehir ustasına sunmalıdır.

Önümüzden geçer gider, Bir siyah tesbih geceler. Bu tesbihi bir çeken var. Göğe açık yüzümüze, Nur arayan gözlerimize Işıkları bir döken var. Arif Nihat Asya

c1

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmayacaktır.

Yorum yazın

İsim yazmalısınız
Doğru bir email yazmalısınız
Yorum yazmalısınız

17 yorum yapılmış

  • hasan balcı (2 yıl önce)
    11 gün entübede kaldıktan sonra dün usta korona nedeniyle vefat etti.Allah rahmet eylesin.
    0
    0
    Yanıtla
  • Bulent (4 yıl önce)
    Sayın ustam ile iletişime gecebileceğim bir telefon numarası verebilirmisiniz Telefonumun 5052918870 the
    0
    0
    Yanıtla
  • Serdar Altun (7 yıl önce)
    Telefon numaranızı verirseniz sizinle iletişime geçmek istiyorum ustam.Hayırlı işler diler,hoşça kalın. EDİTÖRÜN NOTU: Sayın Kenan Alak'a ulaşabileceğiniz telefon numarası 0422 238 30 33'tür.
    0
    0
    Yanıtla
  • Ömer Nasuhi güler (7 yıl önce)
    Kenan usta dünyanın bir çok ülkesindeki tesbih severlerin hayranlığını kazanmış ve tesbih sanatına yaptığı eşsiz eserlerle yön vermiş bir ustamizdir...ben tesbihi Kenan ustamin tesbihleriyle tanıdım ve sevdim.yaptığı çalışmaları yakından takip etme şansını buldum ve her yaptığı tesbihin kendi başına bir sanat eseri olduğuna yakından şahit oldum; Allah sağlıklı uzun ömür versin ustama....
    0
    0
    Yanıtla
  • HAMİT HOCA (7 yıl önce)
    KENAN USTAMLA TANIŞMAMIZ İLGİNÇTİR SİNİRLİ ASABİ SANMAMA RAĞMEN TAM TERSİ BABACAN VE MERHAMETLİ ESPRİLİ KARAKTERİ YAPTIĞI ESERLERE DE YANSIMIŞ VE TESPİH ANLAMINDA ADAMLIK ANLAMINDA Bİ EKOLDÜR KENDİSİ ... SENİ GEL DÜNYAYA TANITALIM DEDİĞİMİZDE HEP MÜTEVAZİ YANI İLE YAKLAŞMIŞ VE BENİ BİLEN BİLİYOR HOCA DİYEREKDE MÜTEVAZİ YAKLAŞMIŞTIR OLAYLARA ... BU ALÇAKGÖNÜLLÜLÜĞÜ ZANNAATKARLIĞIN VERDİĞİ Bİ DURUM OLSA GEREK ELLERİNE SAĞLIK .. ALLAH UZUN ÖMÜRLER VERİR DE O ESERLERİNİ SANATINI DAİMA DEVAM ETTİRİRSİN BİZE VE YENİ NESİLLERER
    0
    0
    Yanıtla
  • Deniz Aydıncak (7 yıl önce)
    Malatyalı Kenan Ustam Bu işe yıllarını vermiş , gönlünü vermiş , sevgisini vermiş Bu işi para kazanmaktan ziyada sevdiği için Yaptığı eserlerden zevk alıp mutlu olmuş Mutlu oldukça yeni modeller ve yeni tasarımlar işa etmiş biz tesbih severler ile el işi göz nuru gerçek sanat eseri tesbihler ile buluşturmuştur. Türkiyede değil Dünyada ilk imameye gümüş yüzük işleyen ustamızdır . Gerçek bir sanatkar olup Kişiliği , karakteri , dürüstlüğü ve yardım severliği tartışılmaz Babacan sıcak kanlı bir insandır. Rabbim uzun ömürler verir inşallah Senin gibi sanatkarlara Türkiyenin çok ihtiyacı var ustam Hemen hemen hergün bir arada olsakta ne tesbihlerine nede sohbetine doyamıyorum ustam Ellerinden öpmüşüm Saygılar
    0
    0
    Yanıtla
  • Abdül samet (7 yıl önce)
    Muhteşem böyle bir habere geç bile kalınmıştı kenan usamın tesbihleri benim için kendi kadar ayrıdır gerçekten bu işe yıllarını vermiş bir ustamızdır evet günü birlik istanbuldan uçakla yanına gittiğim doğrudur ve ilk fırsatta tekrardan gidicem kısmetse selam eder ellerinden öperim Malatyalı Kenan Ustamızın tesbihlerine sahip olup değerli bir koleksiyoncusu olduğum için şanslıyım.
    0
    0
    Yanıtla
  • yüreğine sağlık abi kenan ustamızın yerı ayrıdır bızım ıcın zaten bu sefer gunu ayarlayıp bı hafta sonu bırlıkte gıdelım ınsallah kenan ustamızı zıyarete abi sen istanbuldan ben aydından cıkarız ustamızı görup gelırız bı hep ayrı gıttık bu sefer beraber gidelim inşallah
    0
    0
    Yanıtla
  • Abdül samet (7 yıl önce)mustafa isimli kullanıcı yorumuna
    İnşaAllah kardeşim
    0
    0
    Yanıtla
  • mustafa (7 yıl önce)
    maşallah kenan ustamıza sadece malatya ıcın degıl tum turkıye ıcın gercekten gurur verıcı bır ustamızdır emeklerıne saglık ALLAH sağlık sıhat versın eserlerine sanatını öyle güzel yapıyorkı bakmak bıle gönlunuzu doyuruyor bana nasıp oldu gorup sohbet etmek eserlerını alıp cekmek ınsallah herkeze nasıp olur
    0
    0
    Yanıtla
  • Alper Özbek (7 yıl önce)
    ustam eline yüreğine sağlık.kendimi çok şanslı hissediyorum senin gibi insanı bir ustayı tanıdığım için.tanımayan çok şey kaybeder.
    0
    0
    Yanıtla
  • Mehmet (7 yıl önce)
    Slm kenan usta beraber çalışmıştık bursa orhangazide 2000 senesinde
    0
    0
    Yanıtla
  • harun (7 yıl önce)
    büyük bir değer ustamız göz nuru onların hepsi büyük bir emek ALLAH kolaylıklar vesin http://www.klimaarizasi.com/
    0
    0
    Yanıtla
  • yavuz görgün (7 yıl önce)
    Sadec Malatya nın değil türkiyenin önemli bir değeridir kenan usta
    0
    0
    Yanıtla
  • CUMALİ (7 yıl önce)
    usta yeriniz nerde acaba yazarmısınız
    0
    0
    Yanıtla
  • yavuzca (7 yıl önce)
    Malatya Belediyesinin yeni yaptığı sanat sokağı, kenan usta gibi kıymetlere imkan verme açısından sayısısız fırsat sunmaktadır.Ben Başkan çakırın, kenan usta gibi sanatçılara burada yer vereceğini ve sahip çıkacağını düşünüyorum.zira, eğer bu tip ustalara o sanat sokağında yer verilmeyecekse, sanat sokağı neden yapıldı? Sanat sokağı , kenan usta gibi değerlere sahip çıktıkça anlam kazanacaktır..
    0
    0
    Yanıtla
  • muammer (7 yıl önce)
    Gönlüne sağlık Kenan ustam. Selam ve muhabbetle....
    0
    0
    Yanıtla

Nezir Kızılkaya yazıları