SON DAKİKA
SON DEPREMLER

'Panik Yok, Önlem Şart'

A- A+ PAYLAŞ

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı'nda görevli Dr. Gazi Gülbaş, Malatya'da da bugüne kadar 3 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan domuz gribi olarak da adlandırılan Pandemik A (H1N1) hastalığı ve aşısı hakkında geniş açıklamalarda bulundu.

Dr. Gülbaş'ın konuya ilişkin yaptığı açıklama şöyle:

"A (H1N1) tipi virüsünün neden olduğu bulaşıcı (viral) bir hastalıktır. A(H1N1) Gribi ilk olarak Meksika ve ABD’de görülmüş, daha sonra birçok ülkeye yayılmıştır.
Yeni bir grip virüsüyle oluşan bir hastalıktır. İnsanlar bu virüsle daha önce karşılaşmadıkları için hastalığa karşı bağışık değildirler.

Belirtileri mevsimsel griple benzerdir. Bu iki grip ancak özel laboratuvar tetkikleri ile ayırt edilebilmektedir. Normal grip daha ziyade kronik hastalığı olan yaşlılarda ağır hastalık ve ölüme yol açarken, bu virüsle oluşan gripte ise hastalananların yarısı ve ölümlerin yaklaşık beşte biri çocukluk yaş grubundadır. Bununla birlikte hastalığın dünyada da, Türkiye’de de genellikle hafif ve orta şiddette geçirildiği görülmektedir.

Yapılan ilk değerlendirmeler, her iki gripte de ölüm hızlarının 1000’de 1’in altında olduğunu göstermektedir.
Mevsimsel grip 65 yaş üzerindeki grubu daha fazla etkilerken, pandemik grip genellikle 50 yaş altındaki kişilerde görülmektedir. Ayrıca, iki hastalığa ait ölümlerin yaş gruplarına dağılımı da farklıdır. Mevsimsel grip kronik hastalığı olan yaşlılarda ağır hastalık ve ölüme yol açarken, pandemik gripte ise hastalananların yarısı ve ölümlerin yaklaşık beşte biri çocukluk yaş grubundadır.

HASTALIK BELİRTİ VE BULGULARI:
Pandemik A(H1N1) Gribinin belirtileri, insanlarda görülen mevsimsel grip belirtilerine benzerdir. Bunlar:
Ateş,
Öksürük,
Boğaz ağrısı,
Burun akıntısı
Yaygın vücut ağrısı,
Baş ağrısı,
Üşüme ve
Yorgunluk gibi belirtileri içermektedir. Bazı vakalarda kusma ve ishal de görülebilmektedir.

HASTALIĞIN BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ:
Kişiler, belirtilerin başlamasından bir gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar. Çocuklar, (özellikle küçük çocuklar) 10 güne kadar bulaştırıcı olabilir. Kişilerin hastalık belirtileri devam ettiği sürece potansiyel bulaştırıcı olarak kabul edilmelidir. Çocuklarda bu süre 10 güne kadar uzayabilmektedir.
Öksürük ve hapşırma yoluyla, hasta kişinin tükürük damlacıklarla havaya yayılarak sandalye, masa gibi yüzeylere bulaşabilir.

Grip virüsü, yüzeylerde çok uzun saatler kalabilir bu süre 2 güne kadar uzayabilir. Kişi virüsün bulaştığı bir yere dokunduktan sonra ellerini ağzına, burnuna veya gözlerine sürerse virüs bulaşabilir. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar süreyle canlı kalabileceğini etkileyen ısı, nem oranı, yüzey niteliği gibi pek çok faktör söz konusudur. Hasta kişinin temasının olduğu bu yüzeylere dokunulmamalı, herhangi bir sebeple dokunulduysa eller yıkanmalıdır.

Çocuklarda acil müdahale gerektiren belirtiler;
Hızlı veya zor nefes alma
Vücutta solgunluk ya da morarma
Beslenememe, yeterli sıvı alamama
Uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil
Aşırı huzursuzluk
Ateşle beraber döküntü görülmesi
Grip benzeri bulgular düzelirken yeniden ateş ve şiddetli öksürüğün başlaması

Erişkinde acil müdahale gerektiren belirtiler;
Solunum Sıkıntısı
Sık Sık Nefes Alıp Verme
Bilinç Bulanıklığı
Aşırı İshal Ve Kusma
Aşırı Halsizlik

Korunmak için Öneriler:
Pandemik A(H1N1) Gribinden korunmak için aşı yaptırılmalıdır.

Aşağıdaki önlemleri alarak sadece gripten değil; grip gibi solunum yoluyla bulaşan tüm hastalıklardan kendinizi koruyabilirsiniz:

Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu tek kullanımlık kağıt mendil ile kapatınız. Mendili kullandıktan sonra çöp sepetine atınız. Mendil yoksa kolunuzun içine hapşırınız,
Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayınız. Su ve sabuna ulaşamadığınız yerlerde alkol içeren el antiseptikleri kullanabilirsiniz.
Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayınız.

Gribe yakalanırsanız, belirtilerin başlamasından 7 gün sonrasına ya da belirtilerinizin tamamen geçmesinden bir gün sonrasına kadar evde istirahat ediniz. Dışarı çıkmak zorunda kalırsanız tıbbi maske takınız.Hastalığı bulaştırmamak için mümkün olduğunca çevrenizdeki kişilerden uzak durunuz.
Bulunduğunuz mekânı sık sık havalandırınız.

Hastalık için risk grubunda olanlar;
-Hamileler (özellikle hamileliğin geç dönemi)
-6ay-5 yaş çocuklar
-Kardiyovasküler, solunum yolu, veya karaciğer hastalıkları veya şeker hastalığı olanlar,
-Kanser, organ nakli cerrahisi sonrası bağışıklığı baskılayıcı tedavi alanlar yada bağışıklığı baskılayan diğer hastalığı olanlar
Mevsimsel gribin aksine yaşlılar (65 yaş üzeri olanlar) hastalığa karşı daha dirençli, ancak yaşlı ek hastalığı olanlarda hastalık daha ağır seyretmektedir.

AŞI:(Dünya Sağlık Örgütü’nün web sayfasından yararlanılmıştır )

Aşı güvenli midir?
Tamamlanan çalışmalar, pandemik grip (H1N1) aşısının, mevsimsel grip aşısı kadar güvenilir, yan etkilerinin de benzer olduğunu göstermiştir.

Gebelerde Aşı Güvenli midir?
Yapılan çalışmalar pandemik grip aşısının gebelik, doğurganlık, anne karnındaki bebek (fetus), doğum sonrası dönem ilişkin zararlı etkisini göstermemiştir.

Hastaneye yatan hastaların %7-10’unu ileri dönem hamileler (3-9 aylık) oluşturmakta ve hamileler normal popülasyondan 10 kat daha fazla hasta yoğun bakımına yatma ihtiyacı duymaktadır.

Çocuklarda Aşı Güvenli midir?
Aşılamayı takiben sıklıkla rastlanan belirtiler (aşı yerinde ağrı veya ateş gibi) çocukluk çağında yapılan aşılardakine benzerdir.

Aşının Yan Etkileri Nelerdir?
Aşının yan etkileri, aşının tipine, nasıl yapıldığına, kişinin yaşına göre değişir. İki çeşit aşı vardır; zayıflatılmış virüslerden elde edilen (ülkemizde şu an kullanılan) ve canlı aşı.

Zayıflatılmış aşı enjeksiyon şeklinde uygulanır, sıklıkla enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, ağrı, şişlik gibi reaksiyonlara ve daha az sıklıkla ateş, kas eklem ağrısı ya da baş ağrısına yol açar. Bu belirtiler genellikle hafiftir, ilaç almayı gerektirmez ve 1-2 gün içerisinde kaybolur. Yaşlılarla kıyaslandığında ateş, baş ağrısı gibi şikayetler çocuklarda daha sıktır.

Nadiren mevsimsel grip aşılarındaki gibi ürtiker (kurdeşen), daha derin cilt tabakalarında veya dokularda şişlik ya da aşı içeriğine karşı olan aşırı duyarlılıktan kaynaklanan astım veya ciddi alerjik reaksiyonlar olabilir. Bu sebeple yumurta alerjisi olanlara önerilmiyor.

Canlı aşı burun spreyi şeklinde uygulanıyor ve sıklıkla burun akıntısı, burunda şişlik, öksürük ve daha az sıklıkla boğaz ağrısı, hafif ateş, huzursuzluk, baş ağrısı ve kas ağrısına neden olabilmektedir. Göğüste hışırtı, kusma atakları canlı aşı uygulanan çocuklarda tanımlanmıştır.

Aşının İçerisinde yer alan katı maddeleri nelerdir?
Tiomersal denilen bir madde aşı içerisinde bakterilerin üremesini önlemek için katılır. Bu madde zararlı olduğu kanıtlanmış metil civa değil de, eser (az) miktarda etil civa içermektedir. Etil civa vücutta birikmez, vücuttan hızla atılır ve hamile, erişkin, çocuk ve bebeklerde zararsız olduğu kanıtlanmıştır.

Aşının içerisinde yer alan diğer madde adjuvandır. Hastalığa karşı bağışıklık cevabının artırılmasını sağlar. Bilimsel veriler pandemik grip aşısındaki adjuvanın güvenli olduğunu desteklemektedir. Bu madde daha öncede de hepatit, mevsimsel grip ve diğer ölü aşılarda aynı amaçla uzun yıllardır kullanılmaktadır.

Pandemik A Gribi Aşısı Kronik Hastalıklara Yol Açabilir mi?
Mevsimsel grip ya da mevsimsel grip aşısının kronik hastalıklara yol açtığı ya da kronik hastalıkların tedavisi güçleştirdiği gösterilememiştir.

Pandemik A Gribi Aşısı Guillain Barre Sendromuna Yol Açar mı?
Guillain Barre Sendromu (GBS), kaslarda zayıflama ile sonuçlanan, bağışıklık sistemi aracılıklı sinir sistemini tutan bir hastalıkltır. Hastaların önemli kısmı tamamen iyileşir, ancak az bir kısmında kronik güçsüzlük kalır. Hastalık, gribinde aralarında bulunduğu çeşitli enfeksiyon hastalıklarını takiben gelişebilir. Çok sayıda hastayı kapsayan çalışmalarda, aşı yapılan ve yapılmayanlarda GBS sıklığı açısından fark bulunmamış.

Aşının Kimlere Yapılması Sakıncalıdır?
-Aşıya içerisinde yer alan maddelere karşı ciddi alerjik reaksiyon veya anaflaksi gelişim öyküsü olanlara,
-Önceden yapılan mevsimsel grip aşısına karşı ciddi rekasiyon gelişen kişiler,
-Grip aşısı yapıldıktan sonraki 5 hafta içinde Guillain-Barre Sendromu gelişen kişiler,
-6 aylıktan küçük bebekler,
-Orta yada ağır ateşli hastalığı olan kişiler (iyileşmesi beklenmeli)

SONUÇ:
Kamuoyunun gündeminde önemli yer alan halk arasında Domuz gribi olarak bilinen Pandemik A (H1N1) salgını hakkında konuyla alakalı olan olmayan –bilim adamı, hatta siyasetçi-herkes fikir bildirmiştir. Bu da insanların -biz hekimlerin dahi- kafasının karışmasına, bilgi kirliliğine yol açmıştır. İnsanlar aşı yaptıralım mı? yaptırmayalım mı? ikilemini yaşamaktadır.

Evet şu an bir salgın yaşamaktayız, panik yapmamak gerekir, ancak önlemimizi almamız gerekir. Geçen 2 ay içerisinde yaşadığımız klinik tecrübe bizlere bazı şeyleri öğretti;
-H1N1 gribinin sağlıklı kronik hastalığı olmayan bireylerde de azda olsa ciddi solunum yetmezliğine yol açabilir,
-Son günlerde hasta sayısında havaların ısınması ile göreceli bir azalma mevcut, ancak Ocak- Şubat aylarında hasta sayısının çok daha artacağını, Nisan ayına kadar toplumun önemli kısmının hastalığı geçirerek, salgın sona erecektir,
-Ancak içinde bulunduğumuz Kurban Bayramının hasta sayısının artışına katkısı olacaktır. Bu nedenle bayram ziyaretlerini sınırlandırmak, öpüşmek, tokalaşmak gibi yakın temasta bulunmaktan kaçınmak, gerekmedikçe toplu taşıtlara binmemek, kalabalık ortamlarda bulunmamak gerekir.
-Bir diğer sorun mikrobun mutasyona uğraması yani mikrobun genetik yapısının değişmesi, başka bir kimlik kazanmasıdır. Mikrop önceki halinden ne kadar farklı özellik kazanırsa tekrar daha fazla kişiyi hasta edebilir ve farklı hastalık şeklinde karşımıza çıkar. Diğer bir deyişle ne kadar az mutasyona uğrarsa bizler için daha az tehlikeli olur.
-Her yıl kış aylarında dünya genelinde mevsimsel grip salgınları yaşanmaktadır. Yani her yıl grip mikrobu mutasyona uğradığı için salgınlar oulmaktadır. Gelişmiş ülkeler -özellikle ABD- salgını yapan mikrop suşlarına (türüne) karşı aşı geliştirip, çalışan, öğrenci ve risk gruplarını aşılamaktadır.
-Özellikle risk grubunda yer alanların mutlaka aşılanması gerekir.
-Aslında hazırlanan Pandemik A aşıları onlarca yıldır hazırlanan ve rutinde kullandığımız aşılardan (mevsimsel grip, hepatit, çocukluk çağı aşıları gibi) farklı yöntemle hazırlanmamıştır. Pandemik A aşıları, diğer aşılardan farklı katkı maddeleri de içermemektedir.
- Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü 1976 yılında, yine Pandemik A salgını nedeniyle geniş kitleleri aşılamış ve aşı yapılan kişilerde rutin kullanımda olan aşılardan farklı yan etki tespit etmemiştir.
-Bizler Göğüs Hastalıkları uzmanları olarak kronik solunum hastalığı olan hastalarımıza her yıl mevsimsel grip aşısı, 5 yılda bir zatürre aşısı öneriyoruz, şimdiye kadar hastalarımızda önemli bir yan etki gözlemlemedik.
-Özellikle risk grubunda olanların mutlaka aşı yaptırması gerekir.
-Aşı, yumurta alerjisi olanlarda ya da daha önce başka aşılara karşı alerjik reaksiyon gelişenlerde sakıncalıdır.Onun dışındaki 6 aydan büyük herkese uygulanabilir."

UYARI: Sitemizde çoğunlukla muhabir arkadaşlarımızın imzalarıyla ya da mensubu oldukları basın kuruluşları kaynak belirtilerek yayınlanan üstteki haber benzeri araştırmalar, haberler, röportajlar, maalesef “emek hırsızı” –özellikle de biri sürekli olmak üzere- sözde bazı internet yayıncıları tarafından, ya aynen ya da küçük bazı değişiklikler yapılarak, kendi özel araştırmaları ya da haberleriymiş gibi kendi yayın organlarında yayınlanabilmektedir. Haber kaynağıyla ya da araştırmasıyla, istihbaratıyla uzaktan yakından ilgisi olmayan, sadece gerçek gazetecilerin ‘kamuoyunun bilgisine sunulmuş’ emeğinin üzerine ‘çöküp’, gazetecilik- habercilik yaptıklarını zanneden ve böylece kamuoyunu da aldatanların bulunduğuna bir kez daha dikkat çekerken, söz konusu unsurları da ‘gerçek gazetecilerin emeğini çalmamaları’ konusunda uyarıyoruz.
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmayacaktır.

Yorum yazın

İsim yazmalısınız
Doğru bir email yazmalısınız
Yorum yazmalısınız