Malatya Belediyesi tarafından yürütülen ve Strateji Geliştirme Müdürü İsmail Güney’in görevden alınmasına neden olan ‘‘Nostalji Oyun Bahçemiz’ başlıklı SODES Projesi’ndeki skandal nitelikteki usulsüzlük iddiaları SODES projelerinde uygulanması gereken denetimin yapılıp yapılmadığı sorularını akıllara getirdi.
Kısa adı SODES olan Sosyal Destek Programı, programı yürüten Kalkınma Bakanlığı’nca, 2008 yılında az gelişmiş ya da gelişmekte olan bölgelerde insan kaynaklarını güçlendirmek ve toplumsal bütünleşme sürecine katkı sunmak amacıyla göç, yoksulluk ve işsizlik sorunların ve değişen sosyal yapının ortaya çıkaracağı yeni ihtiyaçlara karşılık vermek üzere uygulamaya konulan bir sosyal kalkınma programı olarak tarif ediliyor.
SODES’de Proje süreci, esas olarak Kalkınma Bakanlığı’nın valiliklere proje çağrısı yapmasından sonra proje tekliflerinin valiliklere sunulması ile başlıyor.
Sunulan projelerin kabul edilmesinden sonra, projenin amacına hizmet edip etmediğine ve harcamaların yasal çerçevede, usulüne uygun biçimde yapılıp yapılmadığına dair tüm işlem ve denetimlerden ise valilikler sorumlu bulunuyor.
Valilikler bünyesinde kurulan SODES Proje Koordinasyon Ofisi, projenin kabul edilmesinden sonra, proje kapsamında yapılması gereken ihaleler, proje bütçesinin usulüne uygun harcanması, faturalandırmanın gerçek ve doğru yapılması, proje kapsamında ücret ödeneceklerin gerçek kişiler olması, satın alınacak mal ya da hizmetin varlığının gerçek olması gibi işlemleri takip etmek zorunda.
Valilik denetim yapmak zorunda
Kalkınma Bakanlığı tarafından valiliklere gönderilen 2013 Yılı SODES Uygulama Usul ve Esaslarına göre, valiler SODES projelerini denetlemek zorunda.
SODES Uygulama Usul ve Esasları’nın ‘Valilerin Görev Yetki ve Sorumlulukları’nı düzenleyen 10. maddesine göre SODES projelerinin idari ve mali denetimini yapmakla yükümlü kılınıyor.
Sözkonusu belgenin ‘Projelerin İzlenmesi ve Denetlenmesi’ni düzenleyen 16. maddesinde ise “Valilikler projeleri yerinde inceler ve sözleşmede öngörülen hükümlere, takvime, görünürlük kurallarına ve bu Usul ve Esaslarda yer alan diğer hükümlere uyulup uyulmadığını denetler. Söz konusu denetimlerde tespit edilen aksaklıklar bir tutanağa bağlanarak proje yürütücüsünün gerekli düzeltici işlemleri yapması sağlanır” deniliyor.
Kalkınma Bakanlığı’nın SODES projelerinin denetimine ilişkin bir başka uygulama ise ‘Proje İnceleme, İzleme ve Denetim Raporu’ hazırlanması. Bu uygulamaya göre, projenin başlangıcından sona ermesine kadar tüm projelerin valilikler bünyesinde özellikle parasal boyutları ile sıkı bir şekilde denetlenmesi ve ‘Proje İnceleme, İzleme ve Denetim Formu’nun projenin tüm aşamalarını kapsayacak şekilde bir denetim mekanizması olarak hayata geçirilmesi gerekiyor.
Malatya’da SODES Projeleri denetleniyor mu?
Kalkınma Bakanlığı, milyonlarca liralık projelerin denetimini illerde valiliklerin uhdesine vermiş olmasına karşın, Malatya’da uygulanan SODES projelerinin denetiminin yeterince yapılmadığı yönündeki örnek olaylar ve eleştiriler de yoğunlaşıyor.
Özellikle bazı dernek, şahıs ve organizasyonların kabul edilen projelerinin titizlikle denetlenmediği eleştirilerine karşın, Malatya Belediyesi’nde İsmail Güney’in görevden ayrılmasına neden olan SODES destekli ‘Nostalji Oyun Bahçemiz’ adlı proje kapsamında yapılan işler ya da satın alınan çocuk oyuncakları ve bazı hizmetler için şişirilmiş faturalar kesildiği, fatura karşılığı gelen oyuncakların az olması nedeniyle ihalenin verildiği firmanın dışında başka bir firmadan oyuncak temin edildiği ileri sürülüyor.
Malatya Belediyesi tarafından yürütülen ve Strateji Geliştirme Müdürü İsmail Güney’in görevden alınmasına neden olan ‘‘Nostalji Oyun Bahçemiz’ başlıklı SODES Projesi’ndeki skandal nitelikteki usulsüzlük iddiaları Malatya Valiliği’nin SODES Projelerini gerektiği kadar denetleyip denetlemediği sorularını da akıllara getirdi.
Oyuncak alımı üzerinden gelişen ve proje bütçesinin yaklaşık yarısı kadar ‘şişirilmiş fatura’ kesildiği, satın alınmayan oyuncakların satın alınmış gibi gösterildiği, ihaleye katılmayan bir firmadan oyuncak alındığı ve benzeri iddialara muhatap olan sözkonusu projedeki yasa dışılık ve usulsüzlük iddiaları Malatya Valiliği’nin denetimleri ile ortaya çıkması ya da bu tür yasa dışılıklara tevessül edilmeden önlenmesi gerekirken, skandal Malatya Belediyesi’ndeki bir memurun görev ve sorumluluk bilinciyle hareket etmesi sonucunda ortaya çıkarıldı.
SODES’in Malatya’daki uygulamalarında yaşanan başıboşlukların bir başka örneği ise 2012 yılında yaşanmıştı. Bir derneğin takı tasarımı ile ilgili olarak hazırladığı projede görev alan çok sayıda kadın, kendilerine ödenmesi gereken ücretin ödenmediğini ileri sürmüş ve dolandırıldıkları gerekçesiyle proje yöneticileri hakkında şikâyetçi olmuşlardı. Ancak dönemin yöneticilerinin şikâyet edilen proje yöneticileri hakkında herhangi bir işlem yapıp yapmadığı kamuoyuna açıklanmamıştı.
HABER: Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi
