ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde Ermeni Tasarısı'nın onaylanması, dünya basınında da geniş yankı buldu. Dünya basını olayı farklı açıdan yorumladı.
ABD Kongresi'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nin Dış İlişkiler Komitesi, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını içeren karar tasarısını kabul etti. Oylama sonucunda 27 oy 'evet' 21 oy hayır çıktı. Böylece tasarı kabul edilmiş oldu.
ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde kabul edilen Ermeni tasarısı, İngiltere'de pekçok gazetede yer aldı.
İngiliz gazeteleri, Başkan Bush'un çabalarının sonuçsuz kalmasını başlıklarına taşıdı.
The Guardian, "Kongre, Başkan Bush'un Ermenilerin öldürülmesi konusundaki çağrısını reddetti" diyor. Gazete haberinde Başkan Bush'la birlikte Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Savunma Bakanı Robert Gates'in yaptığı çağrılara da geniş yer veriyor.
Bütün bu girişimleri rağmen, Temsilciler Meclisi üyelerinin yarıdan fazlasının, Senato'nun ise neredeyse yarısının karar tasarısına imza atarak destek verdiği hatırlatılıyor.
DİPLOMATİK RİSK HİÇ BU KADAR ARTMAMIŞTI
Independent gazetesi ise "Bush ve Kongre, Ermeni soykırımının statüsünü tartışıyor" başlığını kullandı. Gazete soykırım sözcüğünü tırnak içine aldı.
Temsilciler Meclisi Komitesi'nin verdiği kararla Başkan Bush'a meydan okuduğunu yazan gazete, bu sorunun Washington-Ankara ilişkilerinde belirli aralıklarla boy gösterdiğini hatırlatıyor. Ardından da ekliyor:
"Ancak hayatta olan tüm eski Amerikan dışişleri bakanlarıyla, üç eski savunma bakanının Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'ye ortak mektup yazması da gösteriyor ki, diplomatik riskler hiç bu kadar artmamıştı; tasarının geçmesi şansı bu kadar yüksek olmamıştı."
Independent'e göre şu anda en zor durumda olan kişi, tasarıyı Genel Kurul gündemine alıp almamaya karar verecek insan olan Nancy Pelosi. Gazete bu tespitinin sebebini şöyle açıklıyor:
"Pelosi'nin San Francisco'daki seçim bölgesi büyük bir Ermeni nüfusa sahip. Kendisi de uzun süredir soykırımı kınayan bir tasarının kabul edilmesi için çağrılar yapıyordu. Şimdiyse Beyaz Saray'a meydan okumakla, geri adım atmak arasında bir seçim yapmak zorunda."
IRAK SEVKİYATININ YÜZDE 70'İ TÜRKİYE'DEN
Financial Times ise "Amerikalı kanun koyucular Bush yönetimine meydan okudu, Türk hükümetini öfkelendirdi" diyor.
Bu gazete de diğerleri gibi 1915'teki olaylar için soykırım sözcüğünü kullanmamaya dikkat ediyor.
Gazetenin Washington muhabiri oylama sırasındaki havayı şöyle anlatıyor:
"1915'te başlayan kitlesel cinayetlerden kurtulan dört kişinin de katıldığı oturumda duygusal bir hava vardı. Kaliforniyalı Cumhuriyetçi üye Brad Sherman 'Yapalım bu işi, bitsin' diye konuştu, 'Ankara'dan birkaç gün birkaç öfkeli laf gelir, sonra biter."
Financial Times buna karşılık Bush yönetiminin Irak'taki askerlere giden sevkiyatın yüzde 70'inin Türkiye'den geçtiğini vurgulayarak, ilişkilerin ciddi zarar göreceği uyarısında bulunduğunu söylüyor.
Ayrıca eğer tasarı Meclis Genel Kurulundan da geçerse, Türkiye'yi Irak'a askeri müdahalede bulunmamaya ikna etmenin çok daha zorlaşacağını belirtiyor.
ANKARA, ABD'Yİ ÖFKELENDİRMEKTEN KAÇINMAZ
Times'ın gündemi biraz farklı. Gazete Amerika'daki tasarıya değil, Türkiye'nin Irak'la olan gerginliğe geniş yer ayırdı .
Gazetede Irak sınırına tank taşıyan üç tırı gösteren kocaman bir fotoğrafın altında görülen başlık "Türkiye, Kürt isyancılara saldırmak üzere Irak'a girmeye hazır" diyor.
Times'a göre "Türk askerlerine hafta sonunda kurulan pusu ve başka bir saldırıda iki askerin daha ölmesi, Türkiye'de milliyetçi öfkenin fitilini ateşledi. Oysa Erdoğan askeri bir bataklığa dönüşebilecek ve diplomatik alanda ciddi sorunlar yaratabilecek bir eyleme kalkışmakta bugüne dek isteksizdi.
"Ayrıca Türkiye'nin liderleri, AB'yle müzakerelere ivme kazandırmaya çalıştıkları bir dönemde, bir de askeri operasyonun getireceği zorluklarla uğraşmamayı tercih eder.
"Ancak Ankara, Amerikan Temsilciler Meclisi'nin soykırım suçlaması yapan bir tasarı hazırladığı bir dönemde, Amerika'yı öfkelendirmekten kaçınmayabilir."
TÜRKİYE'NİN MACERASI FELAKETE GEBE
Times başmakalelerinden birinde de olası bir operasyonun tehlikelerine dikkat çekiyor. Özetle şöyle:
"Türkiye'nin Irak'taki maceraperestliği tam bir felaketle sonuçlanabilir. Irak'taki Kürt bölgesinde yapılacak kapsamlı bir operasyon, ülkenin yaygın şiddetten uzak kalabilen tek bölümüne kargaşa getirebilir.
"Türkiye'nin AB'ye katılma çabalarında en önemli destek kaynağı olan ABD'yle stratejik ilişkiler tehlikeye girebilir. Türkiye'nin Kürt ayrılıkçılıkla mücadelesinde uluslararası toplumdan gördüğü destek riske girmiş olur. Ayrıca rakip Kürt örgütleri birleştirme tehlikesi taşıdığı için Türk askerlerini de riske atar.
"Irak savaşından önce Kürt ayrılıkçılığı sönmekte olan bir güçtü. PKK, Irak'ın geçirdiği zor günleri sınırötesi misileme kaygısı olmaksızın Türk hedeflere yeniden saldırılar düzenlemekte kullandı. Türkiye'nin eylem talebi anlaşılabilir ama olgunluk ve sabır göstermesi lazım. Karşılığında Irak da, gerekirse ABD'nin desteğiyle, PKK'ya sığınak olmama sözünü tutmalı. Orta Doğu'da yeni bir çatışma kimsenin çıkarına değil..."
