Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Yeni Teşvik Sistemi'nin yatırımcıların yol haritası olduğunu belirterek, "Mart 2013'de yatırım teşvik belgeleri adet bazında yüzde 44, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 281 oranında arttı" dedi.
Bakan Çağlayan, yaptığı yazılı açıklamada Mart 2013 için düzenlenen yatırım teşvik belgelerindeki gelişmelere ilişkin değerlendirmede bulundu. Yeni Teşvik Sisteminin yatırımcılar tarafından büyük bir kabul gördüğünü belirten Çağlayan, "Yeni teşvik sisteminin hazırlık aşamasında 800 civarında görüş alınmış, bu görüşler Yeni Teşvik Sistemi'nde en geniş şekilde değerlendirilmiştir. Bunun sonucunda da yeni teşvik büyük kabul görmüş ve taleplerinin teşvik sisteminde yer aldığını görenler teşvik sisteminden yararlanmak için adeta sıraya girmiştir, yatırım teşviklerinde ciddi artışlar yaşanmaktadır. Bunun en somut göstergesi Mart ayında yatırım teşvik belgelerinde yaşanan gelişmelerdir" dedi.
2013 yılı Mart ayında 504 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini ifade eden Bakan Çağlayan şunları söyledi: "Söz konusu belgelerde öngörülen sabit yatırım tutarı 12,9 milyar TL, öngörülen istihdam 17bin 622 kişidir. Mart ayında düzenlenen yatırım teşvik belgeleri adet bazında yüzde 44, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 281 oranında arttı. Teşvik belgelerinin 479 adedi yerli, 25 adedi uluslararası sermayeli şirketler için düzenlenirken, sabit yatırımın 2,5 milyar TL’sinin uluslararası sermayeli, 10,3 milyar TL’sinin ise yerli sermayeli şirketler tarafından yapılması öngörülmektedir. Mart ayında düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımında, öngörülen toplam 12,9 milyar TL sabit yatırım tutarının yüzde 40’ı (5,1 milyar TL) ile en yüksek pay Enerji sektöründedir. Toplam içinde İmalat sektörünün payı yüzde 24 (3,1 milyar TL), Hizmetler sektörünün payı yüzde 19 (2,5 milyar TL), Madencilik sektörünün payı ise yüzde 17 (2,1 milyar TL) seviyesindedir."
Çağlayan, 2013 yılı Ocak-Mart döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarının 22,6 milyar TL olduğunu belirterek, "Toplam bin 317 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 43 bin 451 kişilik istihdam öngörülmektedir. Ocak-Mart döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin bin 248 adedi yerli, 69 adedi uluslararası sermayeli şirketler tarafından alınmıştır. Bu dönemdeki 22,6 milyar TL tutarındaki sabit yatırımın 18,2 milyar TL’sinin yerli, 4,4 milyar TL’sinin ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.2012 yılı Ocak-Mart döneminde, 26 bin 844 kişilik istihdam öngören 11,3 milyar TL tutarındaki 924 adet belge ile kıyaslandığında, 2013 yılı Ocak-Mart döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde adet bazında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 43'lük, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 100’lük, öngörülen istihdamda yüzde 62’lik bir artış görülmektedir. Ocak-Mart döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 22,6 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının yüzde 36’sı (8,2 milyar TL) İmalat, yüzde 31’i (6,9 milyar TL) Enerji, yüzde 22’si (5 milyar TL) Hizmetler, yüzde 11’i (2,5 milyar TL) ise madencilik sektöründedir" ifadesini kullandı.
Yeni Teşvik Sistemine geçilen 20 Haziran 2012 tarihinden 2013 yılı Mart ayı sonuna kadarki dönemde ise 60,5 milyar TL tutarında 3 bin 839 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlendiğini ifade eden Bakan Çağlayan şunları kaydetti. " Bu belgelerin 51,2 milyar TL tutarındaki 3 bin 616 adedi yerli, 9,3 milyar TL tutarındaki 223 adedi ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından alınmıştır. Aynı dönemde düzenlenen teşvik belgelerinde 141 bin 213 kişilik istihdam öngörülmüştür. Bu rakamın 125 bin 223’ünün yerli sermayeli şirketler, 15 bin 990’ının ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından sağlanması öngörülmektedir. Yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen 3 bin 839 adet yatırım teşvik belgesinin 2 bin 150 adedi Bölgesel, 18 adedi Büyük Ölçekli, 1.667 adedi Genel ve 4 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 60,5 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 26,5 milyar TL’si Bölgesel, 3 milyar TL’si Büyük Ölçekli, 23,6 milyar TL’si Genel iken 7,4 milyar TL’si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.
Düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 60,5 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 29,3 milyar TL’si İmalat, 13,9 milyar TL’si Hizmetler, 13,3 milyar TL’si Enerji ve 4 milyar TL’si Madencilik sektörlerindedir. Yeni teşvik sisteminin uygulandığı 20 Haziran 2012 - Mart 2013 dönemi, 20 Haziran 2011-Mart 2012 dönemi ile kıyaslandığında; 20 Haziran 2012 - Mart 2013 döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde 20 Haziran 2011 - Mart 2012 dönemine göre adet bazında yüzde 25’lik (3bin 65 adetten 3 bin 839 adede), öngörülen sabit yatırım tutarı bazında yüzde 57’lik (38,5 milyar TL’den 60,5 milyar TL’ye) ve istihdam bazında da yüzde 61’lik (87 bin 570 kişiden 141 bin 213 kişiye) bir artış sağlanmıştır. Yeni teşvik sisteminin uygulandığı 20 Haziran 2012 - Mart 2013 dönemi, 20 Haziran 2011- Mart 2012 dönemi ile bölgeler itibariyle kıyaslandığında; 20 Haziran 2012 - Mart 2013 döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde 20 Haziran 2011 - Mart 2012 dönemine göre; adet bazında 1. Bölgede yüzde 35’lik ( bin 49 adetten bin 413 adede), 3. Bölgede yüzde 31’lik (464 adetten 609 adede), 4. Bölgede yüzde 6’lık (392 adetten 416 adede), 5. Bölgede yüzde 19’luk (289 adetten 343 adede), 6. Bölgede yüzde 84’lük (241 adetten 444 adede); sabit yatırım tutarı bazında 1. Bölgede yüzde 81’lik (15,1 milyar TL’den 27,4 milyar TL’ye), 3. Bölgede yüzde 75’lik (4,8 milyar TL’den 8,4 milyar TL’ye), 4. Bölgede yüzde 8’lik (5,2 milyar TL’den 5,6 milyar TL’ye), 5. Bölgede yüzde 41’lik (2,8 milyar TL’den 4 milyar TL’ye), 6. Bölgede yüzde192’lik (1,9 milyar TL’den 5,5 milyar TL’ye); istihdam bazında da 1. Bölgede yüzde 70’lik (33 bin 939 kişiden 57bin 636 kişiye), 2. Bölgede yüzde 8’lik (17 bin 625 kişiden 19bin 88 kişiye), 3. Bölgede yüzde 73’lük (9 bin 791 kişiden 16 bin 979 kişiye), 4. Bölgede yüzde 40’lık (10 bin 299 kişiden 14 bin 368 kişiye), 5. Bölgede yüzde 24’lük (8 bin 768 kişiden 10 bin 874 kişiye), 6. Bölgede yüzde 212’lik (7bin 148 kişiden 22 bin 268 kişiye) bir artış sağlanmıştır. Sadece 2. Bölgede belge adedi bazında yüzde 3’lük (630 adetten 614 adede) bir azalış gözlemlenirken sabit yatırım tutarı bazında yüzde 11’lik (8,8 milyar TL’den 9,8 milyar TL’ye) bir artış görülmüştür."
Yeni teşvik sistemi ile 5. ve 6. Bölgelerde sağlanan artışların dikkat çekici seviyede olduğunu kaydeden Çağlayan şöyle devam etti:
"5. Bölgede, 20 Haziran 2012 - Mart 2013 döneminde 20 Haziran 2011 - Mart 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgeleri, Adıyaman ilinde adet bazında yaklaşık 2 katına (20 adetten 37 adede), sabit yatırım tutarı bazında yine yaklaşık 2 katına (218 milyon TL’den 520 milyon TL’ye), istihdam bazında ise yaklaşık 5 katına (333 kişiden bin 615 kişiye) ulaşmıştır. Yine 5. Bölgede yer alan Osmaniye ilinde adet bazında yaklaşık 2 katına (13 adetten 30 adede), sabit yatırım tutarı bazında 5 katına (80 milyon TL’den 403 milyon TL’ye), istihdam bazında da yaklaşık 3 katına (195 kişiden 574 kişiye) ulaşmıştır. 6. Bölgede ise 20 Haziran 2012 - Mart 2013 döneminde 20 Haziran 2011 - Mart 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgeleri, Diyarbakır ilinde adet bazında yaklaşık 3 katına (34 adetten 85 adede), sabit yatırım tutarı bazında yaklaşık 4 katına (186 milyon TL’den 656 milyon TL’ye), istihdam bazında ise yaklaşık 3 katına (bin 100 kişiden 3 bin 578 kişiye) ulaşmıştır. Yine 6. Bölgede yer alan Şanlıurfa ilinde adet bazında yaklaşık 3 katına (36 adetten 102 adede), sabit yatırım tutarı bazında 2 katına (306 milyon TL’den 633 milyon TL’ye), istihdam bazında da yaklaşık 7 katına (956 kişiden 6 bin 836 kişiye) ulaşmıştır."
