Malatya Su ve Kanalizasyon İdaresi (MASKİ), 2015 yılı çalışmaları ve 2016 yılında planlanan yatırımlarla ilgili kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla basın toplantısı düzenledi. Toplantıda, bir dizi garipliklerin ardından iptal edildiği açıklanan Akçadağ ve Hekimhan içmesuyu kanalizasyon ihalesine ilişkin bir soruyu yanıtlayan Ahmet Çakır, yabancı müteahhitlerin aldığı işlerde sorun yaşadıklarını belirterek “İşi zamanında bitiremeyen, bizden alacaklarına tedbir konulan müteahhitler var. Ama bizim şirketimiz Esenlik aldığında hem kamunun hukukunu korumak adına ciddi bir rekabet ortamı oluşuyor hem de iki kez denetlenmiş oluyor. Kendi şirketin aldığında yanlış yaparsa bir daha gelme diyorsun ama yabancı müteahhide bunu diyemiyorsun. Yabancı müteahhitler başımıza bela oluyor” diye cevap verdi.
Genel Müdür ilk kez basının karşısında
Yaptığı bir çok iş ve işlemin yanı sıra kaçak su denetimi, kapalı kapılar ardında yapılan ihaleler, kurumdaki görevden alma ve görevlendirmeler, son olarak iptal edilen Hekimhan -Akçadağ’ın kanalizasyon ve içmesuyu ihalesinde garipliklerle kamuoyunda eleştiri ve şikayetlerin odağı haline gelen ancak tartışmalı hiçbir konuda basına bilgi vermeyen MASKİ Genel Müdürü Özgür Özdemir de, göreve başlamasından 1.5 yıl sonra basının karşısına çıkabildi. Toplantıda, basın mensuplarının MASKİ ile ilgili sorularını Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır yanıtladı.
İşte basın toplantısında yöneltilen sorular ve Ahmet Çakır’ın yanıtı:
“İhale iptallerinin birçok nedeni olabilir”
Soru: Geçtiğimiz günlerde yapılan Akçadağ ve Hekimhan’ın içmesuyu ve kanalizasyon şebekesi ihaleleri iptal edildi. Ancak her iki ihalenin 7 Ekim tarihinde iptal edildiği belli olmasına rağmen MASKİ Genel Müdürü Özgür Özdemir, 8 Ekim’de, siz ise 13 Ekim’de basın kuruluşlarına gönderdiğimiz yazılı açıklamada ihalelerin yapıldığını ve işe başlanacağını açıkladınız. Yapıldığını ve işe başlanacağını açıkladığınız ihale bu açıklamalarınızdan önce iptal edilmesine rağmen, neden böyle bir açıklama yaptınız? İhaleler neden iptal edildi?
Ahmet Çakır: Yapılmış bir ihaleye ‘ihale yapıldı’ diyebiliyoruz. Deriz. Ama yapıldı dediğimiz ihaleleri komisyon onaylamayabilir. Komisyon uygun da görse onaylanmayabilir. Orada gerekçeler vardır. Bir pozda eksiklik vardır, hata görmüştür, kurum zarar edebilir düşüncesi oluşmuştur. Yeterli rekabet olmamıştır, zamanımız vardır.
“Yabancı müteahhitler başımıza bela oluyor”
Soru: Muhtelif yerlerde bazı su ve kanalizasyon ihaleleri yaptınız. Bunların toplam bedeli 5 milyon 300 bin TL’ydi. Esenlik şirketinin bu ihaleyi yaklaşık yüzde 22 kırımla 4 milyon 100 bin TL’ye aldığı ve 3 milyon 100 bin TL’ye taşerona verdi ifade ediliyor. Akçadağ ve Hekimhan ihalelerinin iptal gerekçesinden birisi de ekonomik sebeplerdi. Hekimhan ihalesinde yüzde 42’ye varan bir kırım olmasına rağmen yüzde Esenlik şirketinin 22’lik bir kırımla aldığı ifade edilen ihaleyi iptal etmeyip Neden Hekimhan ihalesini iptal ettiniz?”
Ahmet Çakır: Çok gerekçe olabilir. Bu ihale için de söylemiyorum ama şu anda bizim işimizi aldığı halde bitiremeyen firmalar var. İcra gelene kadar. Bizdeki alacaklarına tedbir konulmuş bir sürü bizim müteahhitlerimiz oluyordu geçmiş dönemlerde. Bu ihale için söylemiyorum. Bu ihaleye bakmam lazım. Aynı arkadaş bu kez gidiyor bu kez başka bir şahsın diploması ile A şahsın adına yine ihaleye gidiyor. Yine bu işi götüremeyeceği apaçık ortada. Biz başımıza bela almak istemiyoruz. Personelin maaşını ödememiş, her yere borçlu. Yine alacağı işi de bitiremeyecek. Bir müteahhit başarısızsa kurumun yapacağı bir şey yok. Özellikle alt yapı. Giriyor bir caddeye bir müteahhit, gidiyor bir taş getiriyor taş iri, taş olmuyor yenisini getiriyor. Çalışma yapılan cadde ve sokakta vatandaşı bekletemezsin ki. Bu sahadaki çalışmalar çok hassas. Merkezde ve ilçelerde çalışıyoruz. Güçlü çalışmamız lazım. Müteahhit, maliyet veya ekonomik nedenlerle ihaleler iptal edilebilir. Bizim Esenlik şirketimiz zaman zaman ihalelerimize giriyor. Biz burada kamunun hak ve hukukunu korumak anlamında bütün rekabet koşullarını oluşturmamamız gerekiyor. Esenlik bütün alt yapı işlerini yapabilecek seviyede. Esenliğin ihalelere girmesi bile bizim orada rekabet oluşturmamıza büyük bir güç sağlıyor. Esenlik aldıktan sonra sağlıklı bir şekilde yönetebiliyor. Yabancı bir firma bizim ihalemizi aldığında serbest davranamıyoruz. Aylarca sürebiliyor. 6 veya 8 ay sürebilir. Ama bizim şirketimizin aldığı bir ihaleyi düşünün, ki Esenlik çoğu ihaleyi alamıyor, ama Esenlik aldıysa bir taşerona veriyor belki de aynı taşeron da olabilir ve iki denetim oluyor. Hem Esenlik hem de biz denetliyoruz. Adam işi yapmadığı zaman bir daha gelme diyorsunuz. Ama yabancı firmaya diyemiyorsunuz çünkü müteahhit başına bela oluyor. Bu arkadaşlar için söylemiyorum ama bizim yaklaşımımızı söylüyorum. Kamunun hakkını korumak, kaliteyi ucuza mal etmek ve işi zamanında yapabilecek bir süreci götürmemiz gerekiyor.
Soru: MASKİ Genel Müdürü Özgür Özdemir, kendi açıklamasında sanki kendilerinden önce MASKİ herhangi bir çalışma yapmamış ve bütün işlemler Malatya’nın büyükşehir olmasından sonra yapılmış gibi bir izlenim sundu. Oysa, Malatya’nın büyükşehire hazırlık sürecinde MASKİ, belde, köy ve ilçelerde alt yapının durum tespitine ilişkin çok ciddi çalışmalar yapmıştı. Özgür Özdemir’in açıklamasına bakılırsa kendilerinden önce MASKİ çalışmayıp yerinde mi oturdu?
“Malatya’da su yönetimini sorunsuz yönetmek mümkün değil”
Ahmet Çakır: Zaman zaman MASKİ daha öncekilerle kıyaslandığı zaman eskisi de yenisi de bizim çalışmalarımız. Öncelikle şunu söylemek istiyorum ki, Malatya’da su yönetimini yönetmek mümkün değil. Dolayısıyla Kaptaj’dan çıkan çok önemli bir suyumuz var. Malatya’nın gurur kaynağı. Kayısı kadar Malatya için önemli ve burayı herkesin gözbebeği gibi koruması gerekiyor. Su tabi çıkıyordu ama bu su 12 tane farklı belediyenin tamamen tüzel kişiliğinden kaynaklanan nedenlerle farklı şekilde yönetiliyordu. Malatya merkez nüfusu şu anda 600 bin civarı ama daha 100 bin nüfuslu iken başlamış ve 1986 da şebeke yenilenmiş. Bu yenilenme yapılırken daha önceki pik borular veya farklı boru türleri ve şebekeler dahi iptal edilmemiş. Dolayısıyla bu yapılan yatırım aslında daha fazla karmaşaya neden olmuş. Sadece bizim kontrolümüzde olan yerler için. Yukarıdan başlandığı zaman Orduzu, Hanımınçiftliği, Hasırcılar, Şahnahan, Dilek, Hatunsuyu gibi bütün ilçelere de bu kaynaktan su veriliyor ve birkaç noktadan gidişi var. Dolayısıyla bu suların kontrol edilebilir dağılım şebeke sistemi yoktu. Bunları yönetebilmek için yetkimiz de yoktu ama bir yandan da bu karmaşayı biliyorduk. Bu karmaşa ile yönetmeye çalışıyorduk. Bunları lokal olarak çözmek çok sağlıklı bir yönetim anlayışı değildi. MASKİ’ye geçmesiyle birlikte su basıncını daha ekrandan görebilecek şekilde bir kontrol sistemi oluşturuldu. Mesela, 2,46 veya 8 basınçta olan yerler var. Yani bir mahallede su olmazken aynı mahallenin yan sokağında su basıncı yüzünden arıza çıkabiliyordu. Bunları kontrol ve denetim altına alabilmek için gerçekten çok uzun vadeli ve Türkiye’de çok az şehirde olabilen bir sistemi Malatya’ya kazandırmak için yola çıktılar. Bazen söylerken geçmiş dönemde de çok iyi seviyeye getirdiğimizi söylüyoruz çünkü çok daha önceki dönemlerle kıyaslıyoruz.
Soru: Bütün bu açıklamalarınızdan daha önceki dönemlerde KÖYDES ve BELDES kapsamında gelen paralarla hiç bir şey yapılmamış. Bunların nedenleri, failleri hakkında bir işlem yapılacak mı? Esnaf ve iş adamları motopomp alım işlerinin Trabzon menşeili ancak sahibinin Kayserili olduğu bir firmadan alındığını ifade ediyor. Buradaki esnaflar, Malatyalı esnaflar, MASKİ’den muzdarip. Esnaf fazlasıyla bu konuda şikayetçi. MASKİ’nin Malatya’ya faydası olmayacaksa burayı Kayseri Belediyesi yapalım’ şeklinde serzenişi var. Ne diyorsunuz?
“Alt yapısı bitirilmiş, sorunsuz hiçbir ilçemiz yok”
Ahmet Çakır: Bütün alt yapısı bitirilmiş, tamamen sorunsuz olan bir ilçemiz yok. Bunu belediye başkanlarımızı eleştirmek için söylemiyorum. Doğanşehir örneğin, hem kanalizasyon hem içmesuyu yok. Doğanşehir’de 63 km uzunluğunda kanalizasyon yapacağız. Bir o kadar da içmesuyu var. Doğanşehir’de eskiden ilçe belediyesi olarak bütün bunları yapma imkanı yoktu. Büyükşehir yasası bunun için çıkarıldı. İsim vermeye gerek yok. Bütün ilçelerimizin mevcut imkanların hepsini bu işlere yatırmasıyla da yapabilecekleri bir şey yok. 17-18 milyon TL tutuyor. Doğanyol, Pütürge, Doğanşehir bütün bu ilçelerin içmesuyu ve kanalizasyonu yok. Kapanan beldelerimiz var. 39 tane beldemiz vardı. Çoğunun alt yapısı yok. Bunların hepsini biz yapacağız. AK Parti döneminde, gerçekten KÖYDES projeleriyle çok yol yapıldı. Mevcut yollar genişletildi. Köprüler, menfezler yapıldı. Belki o dönemde yapılan işler lokal yapılıyordu. Kuluncak’ta mesela 23 yerleşim yerinin tüm içmesuyunun yenilenmesi gerekiyor. Birçok mahallede su yok. Taşıma yapılan yerler var. Sondajlar vurulmuş su yok. Biz buraları lokal düşünemeyiz. Sivas’a bağlı Sarıca bölgesinde saniyede 100 litre su getirilmek suretiyle hem ilçenin hem bağlı 23 mahalleye içmesuyu getireceğiz. 50-100 yıl yetecek şekilde planlandı. Sivas İl Özel İdaresi bize yetki verecek ve suyu getireceğiz. Bütün bu planlamalar yol için de geçerli. Geçen bana esnaflar da geldi, inanın hem arkadaşlarımız hem de MASKİ ekibi, çok hassas davranıyoruz. Kepçe ve kamyon var bizden alınsın denildi. Biz, kiraladığımız araçların fiyatlarının yüzde 20 üzerinde bile Malatya’da bulamıyoruz. Ben burada kurumun menfaatine bakarım. Bazen kiralanan araçları istediğimiz yere gönderemiyoruz. Buradaki esnaf aracının yıpranmasını istemiyor, her yere gitmesini istemiyor.
Soru: 2016 yılında 188 milyon TL yatırım planınız var. Kaynak sorunu var mı?
Ahmet Çakır: Kaynağımızda sorunumuz yok. Stratejik plan hedefi koyarken 400 milyonluk yatırım planladık. Bu gerçekten Malatya tarihinde çok önemli bir yatırım. 2016’dan sonraki yıllara sarkabilecek yatırımlar. Bunun dışında 20 milyon TL DAP’tan aldık. 41 projemiz vardı, 40 tanesini farklı bölgelerde sulama için hazırladık. İller Bankasıyla çalışıyoruz. JAY-KA adlı bir Japon kuruluşu var. Suriyeli göçmenlerin yaşadığı ülkelere avantajlı krediler veriyor. İki veya üç yıl ödemiyorsunuz sonra da sıfıra yakın bir faizle ödeme yapıyorsunuz. Uzun vadeli krediler. Biz bu kredi için 177 milyon TL’lik proje hazırladık. Su-Kap projeleri var. Bunların yüzde 50’si hibe. Büyükşehirlerin alt yapı projelerinde avantajlı krediler var. Bunlardan yararlanıyoruz.
Soru: MASKİ’nin bir kaçak su denetimi vardı. Bu denetimlerde görüldü ki, gerçekten aralarında Malatya’da üst düzey bir takım firmalar, inşaat şirketleri, bazı siyasiler, fabrikalar, benzin istasyonları, mesire alanları gibi yerlerde sular kaçak kullanılıyor. 11 bin adet kaçak su kullanım tutanağı tutulduğu MASKİ tarafından açıklandı. Kaçak kullanmayan kişilerin çoğunluğunun alt gelir grubuna dahil insanlar olduğu ortaya çıktı. MASKİ Genel Müdürü Özgür Özdemir 11 bin kaçak su kullanım tutanağı tutuldu diye açıklama yaptı. Bu kaçak su kullananlar için ne gibi bir işlem yaptınız? Suç duyurusunda bulundunuz mu? Kaçak su kullandığına dair tutanak tutulmasına rağmen daha sonra iptal edilen tutanak oldu mu?
“2500 tutanak hukuka intikal ettirildi”
Ahmet Çakır: Bu tutanaklara itirazlar oldu. İtirazlara yasal işlem dışında bir şey yapamayız. Neticede yaklaşımımız şu: O dönemde gerçekten çok kaçak su kullanılıyordu ve bu konuda hiçbir ayrım yapmadan herkesin denetlenmesi için talimat verdik. Hiç kimseyi dinlemeden ciddi bir denetim yapıldı. Değiştirilen tutanak yok. Sisteme girildiyse değiştirilmez. Ama sisteme girilmediyse ve vatandaş itirazında haklıysa bu değiştirilir. Bir sürü hatalı veya yanlış değerlendirilmiş tutanaklar var. Elbette bu itirazlardan haklı olanlar değerlendirilir. Tabi sisteme girilmediyse. Şu anda MASKİ’nin kendi ekibi var. Ve kaçak su denetimini kendi ekibiyle yapıyor. Hiçbir kimseye bu konuda imtiyaz sağlanmadı.
Abone İşleri Daire Başkanı İsmail Güney: Toplamda 6700 tane tutanak vardı. Bunların 2 bin 500 tanesine işlem yapıldı. Bunlar hukuka intikal ettirildi. Geri kalan 4 bin tanesi hakkında işlem yapılmıştı. Orada sehven yapılan hatalardan hem de tutanağın usulünden kaynaklanan işlemler nedeniyle ceza tutanaklarını iptal ettiğimiz oldu. Para cezası kestiğimiz de oldu.
