CHP il başkanı Veli Ağbaba (fotoğrafta sol baştaki), Malatya nüfusunun yüzde 60'ının geçim kaynağı olan kayısı bahçelerinin yüzde 85'inin dondan zarar gördüğünü, zararın 170 milyon dolar olduğunu söyleyerek, kayısı üreticisine destek verilmesini istedi.
Ağbaba, konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada şöyle dedi:
"Malatya ve kayısı ismi o kadar iç içe girmiştir ki, Malatya denince kayısı, kayısı denince Malatya akla gelir. Evliya Çelebi'nin de Seyahatnamesi'nde belirttiği gibi, küçük de olsa her Malatyalının bir kayısı bahçesi bulunmaktadır.
Malatya'da yaklaşık 7 milyon adet kayısı ağacından 500 bin tona yakın yaş kayısı üretilmektedir. Üretimin büyük bir bölümü kurutularak yıllık 100 bin tonun üzerinde kuru kayısı bundan da yılda 200 milyon dolar gelir elde edilmektedir.
Türkiyede Tarım ağlıyor, çiftçi ağlıyor, toprak ağlıyor. Neden Amerikalı, Avrupalı çiftçi kalkınırken neden Malatyalı kayısı üreticisi ağlıyor. Çiftçiler tarımın temel kilometre taşlarıdır. Onlar hiçbir şeyden şikayet etmeden gece gündüz demeden tarlalarda ve bahçelerde çalışmaktadırlar. Doğal olarak yaşanan iklimsel değişikliklerden büyük oranda etkileniyorlar.
Geçen hafta Akçadağlının, Doğanşehirlinin, Kalelinin, Battalgazilinin, Doğanyol, Pütürgelinin, Kuluncaklı, Darendelinin, Hekimhan, Yazıhanlının, Arguvan, Arapkirlinin, Yeşilyurtlunun geçim kaynağı bir gecede elinden alınmıştır. Üreticiler emeklerinin boşa gitmesine ağlıyorlar, masraflarının nasıl karşılanacağına ağlıyorlar. Kayısı çiçekleri ve tomurcukları dondan zarar görmüş beyaz bulutlar kara bulut olmuş bahçelerine.
Kayısı Malatya nüfusunun %60'ının geçim kaynağıdır. Kayısı bahçelerinin % 85 i dondan zarar görmüştür. Yaklaşık 250 000 kişi yani 50 000 aile mağdur olmuştur. Zarar 170 milyon dolardır.
Kayısı zararından başka ilaç, gübre, budama, sürüm, işçilik olarak yaklaşık 40 milyon TL masraf vardır. Malatyalı kayısı üreticilerini artık zor günler beklemektedir.
Çıkarılan 2090 sayılı Tabii Afet Yasası çiftçimizin mağduriyetini gidermemektedir. Şöyle ki; ürünlerinin canlı-cansız üretim araçlarının ve tesislerinin değer itibariyle en az % 40 oranında zarar görmesi, bu zararı diğer tarımsal veya başka gelirleriyle karşılayacak gücü bulunmaması ve kredi veren banka kooperatif ve benzeri kuruluşlardan bu zararı karşılayacak borç alma imkanı olmaması halinde Devlet yardımı alır denilmektedir.
Tarım sigortası, çiçekten sonraki aşamayı kapsıyor. Çiçek döneminde görülen hasarlar teminat kapsamında değildir diyor sigorta. Çiçekten sonraki çağlaya sigorta yaparım deniliyor. Çıkarılan 2090 sayılı kanunun yeniden ele alınarak çiftçilerin mağduriyetleri giderecek düzenlemeler yapılmalıdır. Kısaca afet programına alınmalıdır.
2004 yılında aynı büyüklükte kayısıda don olayı yaşanmıştır. Malatya'daki çiftçilere ödeme yapılmamıştır. Köylüye haciz gelmiştir. Köylü traktörünü satmak zorunda kalmıştır.2006 yılına geldiğimizde Malatya'nın ilçelerinde don olayı yine çiftçilerimizi vurmuştur perişan etmiştir.
Sayın Başbakan, 2006 yılının Temmuz ayında Malatya'ya geldiğinde yeterli ilgiyi görmeyince, Malatyalının gönlünü kazanmak için, kendisine verilen bilgiler doğrultusunda, 50 trilyon lira zararın olduğunu, bunun dörtte 3'ünü, yani 35 trilyon lira vereceğini söylemişti. Ödenen para 14 triyon liradır. Yani Başbakan verdiği sözden vazgeçmiştir. 21 trilyon lira ödenmemiştir. Kayısısı zarar gören 26 bin çiftçiden, sadece 6 bin kadar çiftçi ailesine dondan dolayı yardım yapılmıştır.
AKP, iktidara gelirken çiftçiye destek vereceğini, ucuz mazot sağlayacağını söylüyordu, kotaları kaldıracağını söylüyordu, yine sulama projelerini tamamlayacağını söylüyordu ve bunu Parti Programlarında da açıklamışlardı.
Ancak, iktidara geldikten sonra bunlar unutuldu Malatya da önceki hükümetler tarafından başlanıp ta bitirilen bir büyük sulama projesi bulunmamaktadır. Projeler unutuldu, ne yazık ki çiftçi de unutuldu.
Şimdi artık durmak zamanı değildir.
1. Bir an önce Hasar tespit komisyonları derhal oluşturulmalıdır.
2. Çiftçilerimizin zararları tespit edilerek en kısa zamanda karşılanması noktasında düzenlemeler yapılmalıdır.
3. Kredi borcunu ödeyemeyen tüm üreticilerin kredi borçları faizsiz ertelenmelidir.
4. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifi borçları mutlaka ertelenmelidir.
5. Üreticilerimizin içinde bulunduğu bu darboğazdan çıkabilmeleri, borçlarını ödeyebilmeleri, üretimden kopmamaları ve verimli bir şekilde üretime devam edebilmeleri sağlanmalıdır. İcralar durdurulmalıdır.
6. Çiftçilerimiz artık bu kabusu yaşamasın. Onun için kayısı da don olayı tamamen tabii afet programına alınmalıdır.
7. Çiftçilerimizin yapacağı tüm etkinliklerde CHP olarak yanlarında olduklarımızı buradan açıklamak istiyorum.
Çünkü;
Tarım ekonominin yükü değil, Türkiyenin gücü olmalıdır.
Çiftçinin gücü, Malatyanın gücüdür, Türkiyenin gücüdür.
Emeği kaybolan dondan zarar gören tüm üretici dostlarımıza geçmiş olsun diliyorum."
