428 YILLIK CAMİYİ VE ESKİ EVLERİ OTO PARK YAPMAK İÇİN YIKIYORLAR!.. Malatya kamuoyu Sultansuyu Harası’nın tarihi binalarının yıkım kararını tartışırken, bir tarih ve kültür yıkımı haberi de Eskimalatya’dan geldi.
Battalgazi Belediyesi’nin Eskimalatya’nın merkezindeki, ana gövdesine yeni eklentiler yapılmakla ve onarılmış olmakla birlikte, geçmişi 1592 yılına dayanan Miralay Şah Ali Bey Camii’nin yıktığı öğrenildi.
Eskimalatya’daki yıkım, sadece cami ile sınırlı kalmadı.
2012-2013 yıllarında, Malatya Valiliği - İl Özel İdaresi Koruma ve Uygulama Denetim Birimi (KUDEB) tarafından hayata geçirilen Sokak Sağlıklaştırması kapsamında, restore edilen geleneksel Eskimalatya evlerinin de yıkılmaya başlandığı, şimdiye kadar restore edilerek korunan Eskimalatya mimarisi örneği 84 evden 17’sinin yıkıldığı bildirildi.
Yıkılan Miralay Şah Ali Bey Camii ve özgün mimariye sahip geleneksel Eskimalatya evlerinin yerine otopark yapılacağı iddia edildi.
Elazı-Sivrice depreminde etkilendiği belirtilen, ancak tarih boyunca çok daha güçlü depremlere karşı direnç göstererek günümüze kadar ulaşan, Miralay Şah Ali Bey Camii’nin, güçlendirilerek korunması yerine, yıkılması vatandaşlar arasında büyük üzüntü yarattı.
Eskimalatya’nın tarihsel dokusunun sembol camilerinden biri olan Miralay Şah Ali Bey Camii’nin bütünüyle, orijinal minaresinin korunup korunmayacağı ise bilinmiyor.
“Eskimalatya’da otopark yapmak için her yeri yıkabilirler… Böyle bir zihniyet oluştu artık”
Konuya ilişkin görüşlerini sorduğumuz vatandaşlar, 428 yıllık Miralay Şah Ali Bey Camii’nin yıkılmasından duydukları üzüntüyü vurgulayarak, “Camimizin depremden etkilendiği söylendi. Yıkım kararı verilmiş. Zaten Eskimalatya’da artık kimsenin cami, tarihi türbe ya da tarihi evlerin korunması diye bir derdi yok. Elinde yetki ve güç olan herkes, Eskimalatya’nın tarih kokan merkezini otopark yapmak için çalışıyor. Eskimalatya’da her şey otopark yapmak için yıkılabilir de yok edilebilir de. Eskimalatya’da otopark yapmak için her yeri yıkabilirler. Böyle bir zihniyet oluştu artık” şeklinde konuştu.
Yedi yıl önce yüzbinlerce TL harcanarak restore edilen geleneksel Eskimalatya evleri de yıkılmaya başlandı
Eskimalatya’nın kadim tarihsel dokusunun en önemli unsurlarından birini oluşturan ve Malatya Valiliği Koruma ve Uygulama Denetim Birimi (KUDEB) tarafından “Çevreye uyumlu tasarımlarla çevre kalitesinin yükselmesi, ayrıca ilçenin tarihi ve kültürel dokusunu koruyarak gelecek kuşaklara kültürel bir miras bırakmak” amacıyla hayata geçirilen Sokak Sağlıklaştırması projesi kapsamında restore edilen geleneksel Eskimalatya evlerinin yıkılmaya başlanması da ilçede tepkiyle karşılandı.
Yıkılan evlerin yerine otopark yapılacağına ilişkin iddiaları dile getiren vatandaşlar, “Bu evler Eskimalatya’nın tapusu niteliğindeydi. Yani Eskimalatya’nın geçmişi, kültürü, kendine has mimarisi bu evlerde yansıyordu. Bu yıl salgın yüzünden gelen az oldu ama, önceki yıllarda yaz aylarında yüzlerce ziyaretçi gelip bu evlerin bulunduğu tarihi sokağı ziyaret ediyordu, buradaki yerlerde alış veriş yapıyorlardı. Eskimalatya’yı tanıtıyorlardı. Ayrıca çok büyük paralar harcandı bu evlere. Şimdi o paralar ne için harcanmış oldu?” diye konuştu.
Yıktırılan evlerin restorasyon projesi, Tarihi Kentler Birliği tarafından Prof. Dr. Metin Sözen Büyük Ödülü’ne layık görülmüştü
Yıktırılan ve yıktırılmaya devam edilen geleneksel Eskimalatya evlerinin restorasyon ve yeniden işlevlendirilmesi projesi “Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma, Proje Uygulamalarını Özendirme Yarışması” sonucunda “Tarihi Kentler Birliği (TKB) Prof.Dr. Metin Sözen Büyük Ödülü’ne layık görülmüştü.
Güler HAZAR, Yeni Malatya Gazetesi- malatyahaber.com
ARŞİV FOTO: Mirliva Şah Ali Bey Camisi yıkımdan önce
FOTO: Yıkım başlatıldıktan sonra Mirliva Şah Ali Bey Camisi
FOTO: Eskimalatya'da yıkılan restore edilmiş eski evlerden bazıları
