İsmet Paşa.. "Lider Odur ki, Zor İşlerle Uğraşsın"

..Süleyman Demirel'in, komplekse kapılmadan İsmet İnönü'nün devlet adamlığı ve siyasi kişiliğine duymuş olduğu saygı ile aralarında geçen bu diyalogu..    

Mustafa Bahadır ALTAŞ Yeminli Mali Müşavir mba@mbaymm.com

Yakın bir zamanda 2023 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluşunun 100. yılını kutlayacağız. 2023 bizim için neden önemli! 2023 bir takım bilgi cahillerinin söylediği gibi gizli anlaşmaların sona erdiği bir tarih değildir. 2023 Dünya üzerinde bulunan yaklaşık 200 devlet içinde 100. yılını kutlayacak olan sayılı devletlerden birinin de Türkiye Cumhuriyetinin olmasıdır.

Cumhuriyetin 100. yılını kutlama hazırlandığımız bu günlerde yaklaşık altmış yıl önce gerçekleşen ve günümüze ışık tutan iktidar ile ana muhalefet lideri arasından geçen bir olayı değerlendirdiğimizde o gün yaşanan olaydan bugün siyaseten ders almamız gereken çok şeyler olduğu bir gerçektir.

Dönemin başbakanı Süleyman Demirel siyasetçi olarak TBMM adım attığı ilk günlerde İsmet İnönü'yle yaşadığı diyalogu şöyle anlatıyor.

"Ben 39 yaşında başbakan oldum ana muhalefet lideri İsmet İnönü'ydü yeminle söylüyorum onunla görüşmeye giderken dizlerim titrerdi. Ben alt tarafı Çoban Sülü o ise Garp Cephesi Kumandanı Cumhuriyetin ikinci adamıydı"

Aralarında geçen olay aşağıda anlatıldığı gibi gerçekleşir:

Seçimlerden %50 oy alarak başbakan olan Süleyman Demirel, meclisin ilk günü meclis binasında İsmet İnönü ile karşılaşır.

İnönü sorar; - Meclisin kaç merdiveni var Süleyman biliyor musun?
Demirel, - Bilmiyorum!
Beklemediği bir soruyu yanıtsız bırakan Demirel içten içe bozulmuştur.
Birkaç gün sonra yine mecliste İnönü'nün yanına giden Demirel kulağına eğilerek; -Efendim, meclisin 220 merdiveni var! der. - Kime saydırdın? diye sorar İnönü.
Demirel: - Bizzat ben saydım efendim! der.
Ve bunun üzerine İnönü'den tarihi bir söz duyar; "Bak Süleyman, lider odur ki zor işlerle uğraşsın. Lider basit işleri kendi yapmaz. Bak mesela ben meclisin kaç merdiveni olduğunu bilmiyordum. Sana saydırdım." der.

Süleyman Demirel'in hiçbir kompleks yaşamadan İsmet İnönü'nün devlet adamlığı ve siyasi kişiliğine duymuş olduğu saygı ile aralarında geçen bu diyalogu anlatması. İsmet İnönü'ye duyulan saygıyı anlattığı kadar. Süleyman Demirel'inde devlet adamlığı ve siyasi kişiliğini önemli ve değerli kılmaktadır.

İki devlet adamı ve siyasi kişilik arasında geçen bu diyalogdan bugün için ders alınması gereken çok şey vardır. İsmet İnönü'nün Malatyalı olduğunu da düşündüğümüzde siyasi zekâ ve devlet adamı olarak Malatya ve Malatyalıların da bundan çok önemli dersler çıkartması gerekmez mi?

İsmet İnönü 1946 yılında çok partili parlamenter sisteme geçişin önünü açarak Türkiye’de demokrasinin yerleşmesi için önemli bir adım atan siyasi kişidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilk Genel Kurmay başkanı, ilk Başbakanı, 2. Cumhurbaşkanı 1923’ten 1973 yılına kadar 50 yıllık sürede 10 dönem (40 yıl) TBMM’de Malatya Milletvekilliği yapmıştır. Kırmızı - yeşil İstiklal Madalyasına sahiptir.

Malatya Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında küçük bir ildi. İsmet İnönü'nün Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde Malatyalılık ruhunun temelleri o yıllarda atıldı.

1950 yılında uygulanmakta olan dar bölge seçim yasası gereğince İsmet Paşa, Ankara’dan aday olunca; o gün bütün Malatya “Bizden ne kötülük gördün Paşam? Bu bize yapılır mı?”diyerek sitemlerini dile getirmişlerdir. İsmet İnönü de seçimlerin sonuçlanması ile birlikte Malatya milletvekilliğini seçmiştir.

Seçimden sonra 23 Mayıs’ta yaptığı bir konuşmada İsmet Paşa Malatyalılara şöyle seslenmişti:

“...Son olarak Malatyalı hemşerilerime minnetlerimi söylemeliyim. Cumhurbaşkanlığına Malatya milletvekili olarak seçilmiştim. Devlet mülâhazalariyle seçim dairemi değiştirmenin münasip olacağına karar verdiğim zaman, Malatyalılar mahzun olmuşlardı. Bu hissi unutarak, son anda, beni tekrar seçim dairelerine kabul ettikleri için, bana büyük lûtufta bulunmuşlardır. Malatya tarihinde bir Cumhurbaşkanı yetiştirmek, ve ondan sonra muhalefet partisinin bir başkanını memlekete temin etmek hazzı bulunacaktır. Yeni vazifem, şimdiye kadar aldığım vazifelerden daha az ehemmiyetli değildir. Malatyalıların bana bu yakınlığı göstermeleri, hem ulüvvücenaplarının, hem bana itimatlarının paha biçilmez bir nişanesi olduğu için, hayatımın müstesna bir bahtiyarlığıdır. Malatyalıların teveccühüne lâyık olduğumu, ancak, yeni vazifemde göstereceğim muvaffakiyetle ispat edebilirim. Malatyalılara lâyık olmağa çalışacağım.” (https://www.ismetinonu.org.tr/)

Türk siyasi hayatında Malatya, İsmet İnönü ile İsmet İnönü de Malatya ile özdeşleşmiştir.

O Malatyalıların İsmet Paşasıdır. Mustafa İsmet İnönü'nün ismi Malatya Hükümet Binası önünde yer alan İnönü heykelinin kaidesinde yazılı olduğu gibi; " ADIN TEMİZ, HATIRAN AZİZ KALACAK "

Vefatının 48. yıldönümünde rahmet ve şükran ile anıyoruz ruhu şad mekânı cennet olsun.

Bilgi notu; Yüz yıl önce Lozan şehrinde yapılan görüşmelerinde İngiliz heyetine başkanlık eden Lord Curzon’un, o gün masada Mustafa İsmet İnönü'ye kabul ettiremedikleri isteklerini şimdi birilerine gönüllü olarak kabul ettirildiğini görüyoruz ve bu durumu acı bir şekilde yaşıyoruz. Yani Lord Curzon’un ruhuna sahip kriptolar içimizde ve aramızda dolaşıyor…