Türkiye'deki 17 milyon kayısı ağacından 8 milyonuna sahip Malatya'da, yaklaşık 50 bin aile geçimini bu üründen sağlıyor. "Dünyanın kayısı başkenti" olarak anılan kentteki çoğu ailenin geçim kaynağı kayısı bahçelerinde, sonbaharın gelmesiyle hareketlilik yaşanıyor.
Eylül ayının sonlarında bahçelerdeki ağaçları hızar makinesi ve testere gibi aletlerle budamaya başlayan üreticiler, ağaçları yeniden yeşermeye başlayacakları ilkbahara hazırlıyor.
Geçen sezon yüksek rekolteye rağmen hastalıklardan kaynaklı kalite düşüklüğü nedeniyle ürününü düşük fiyata satmak zorunda kalan üreticiler, bu yıl da artan girdiler nedeniyle sıkıntılı günler geçiriyor.
Yeşilyurt Ziraat Odası Başkanı Doğan Solmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üreticilerin yüksek verim alabilmesi için kayısı ağaçlarının bakımını düzenli şekilde yapması gerektiğini söyledi.
Solmaz, odaya bağlı ziraat danışmanlarıyla üreticileri ziyaret ederek, kayısı ağaçlarına sonbaharda yapılacak bakımla ilgili gerekli bilgiyi paylaştığını belirtti.
Sonbahar bakımı kapsamında, ağaçlarda budama çalışmalarının başladığına değinen Solmaz, yetersiz budamanın meyvenin kalitesini düşürdüğünü aktardı.
Girdi maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle üreticilerin ağaçlara yeterli bakımı yapamadığını savunan Solmaz, şu görüşleri dile getirdi:
"Son zamanlarda dolar bahane edilerek, yüzde 100'e kadar zam yapıldı. Üreticilerin alım gücü düştüğü için bazı üreticiler bahçelere kimyasal gübre atamayacak. Gübre olmayınca da ürünün kalitesi düşüyor. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli yüzde 15 indirimin olacağını söyledi fakat bu indirim çiftçi için yeterli değil. Gübrede 100 liraya kadar bir sübvanse uygulanmalı. Bu destek üretime verildiği için ülke ekonomisine ve gelirine katkı sağlayacak."
- "Bazı üreticiler su bazlı boyaları kullanıyor"
Yeşilyurt Ziraat Odası Tarım Danışmanı Mehmet Aslan da budama yapılacak ağacın kesilecek dallarının önceden belirlenmesi gerektiğini söyledi.
Ağaçların verimliliğinin artması ve kaliteli ürün elde edilebilmesi için budama yapıldığını aktaran Aslan, şunları kaydetti:
"Budanacak ağacın altına girerek, 'şu dalları keseyim' demekle olmaz. Çünkü ağacın altında doğru karar veremezsiniz. Bu nedenle ağaca karşıdan bakarak, şekil budaması için kesilecek dallar belirlenmeli. Ayrıca aşırı budamadan kaçınılmalı. Kesilen dalların yerlerine aşı macunu sürülmeli. Her budanan ağaçtan sonra hastalık bulaşmaması için budama aletleri çamaşır suyuyla dezenfekte edilmeli."
Üreticilerin aşı macununun fiyatını yüksek bulduğu için kullanmadığını bildiren Aslan, "Aşı macunları pahalı olduğu için bazı üreticiler su bazlı boyaları kullanıyor. Biz aşı macununu tavsiye ediyoruz." diye konuştu.
- "Kayısı para etti ama girdi de arttı"
Çiftçi Baki Özdemir ise geçen yıl rekolte yüksekliği, çil hastalığı ve işçi maliyetlerinden dolayı kar edemediklerini hatırlatarak, bu yıl hasat sezonunda kayısı fiyatlarının yükseldiğini kaydetti.
Fiyatların arttığını ancak girdi maliyetlerinin yükseldiğini dile getiren Özdemir, "Gübre fiyatı yaklaşık yüzde 90 arttı, mazot arttı. Kayısı para etti ama girdi de arttı. Geçen yıl kuru kayısının kilogramını ortalama 5 liradan sattık. Bu yıl kalitesine göre 9-11 liraya sattım." şeklinde konuştu.
Özdemir, çiftçilerin budama sonrası ağacı hastalık ve zararlılardan korumak için pahalı macun yerine daha ucuz olan plastik boyalardan kullandıklarını sözlerine ekledi.
