İnönü Üniversitesinde 12 akademisyen, elektrikli araçlarda kullanılmak üzere lityum demir fosfat bataryaların performansını yüzde 40 artırdı ve farklı türlerdeki bataryaları bir arada kullanma imkanı sağlayan yönetim sistemi geliştirdi.
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, AA muhabirine, üniversite bünyesinde elektrikli araçlar ve batarya sistemleri konusunda çalışmalar yürüttüklerini belirtti.
Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Meslek Yüksek Okulu (MYO) Elektrikli Araç Teknolojileri Bölümü'nde bu alan için meslek elemanı yetiştirdiklerini, 10 yıldır elektrikli araç batarya yönetim sistemine Bilimsel Araştırmalar Projesi kapsamında destek verdiklerini dile getiren Kızılay, batarya ve batarya yönetim sistemlerinin geliştirilmesinde başarılı olduklarını ifade etti.
Prof. Dr. Kızılay, şöyle konuştu:
"Son yıllarda 3 ayrı projeye 1 milyon liranın üzerinde destek verdik. Hocalarımız TÜBİTAK projeleri de yürüttü. Elektrikli araçların prototipini yaparak, bunların alternatifini sunmak çalışmalarımızın ana hedefi. 12 araştırmacı akademisyen kendi laboratuvarlarında iş birliği halinde çalışma yürüterek çok iyi sonuçlar ortaya çıkardı. Bazı projeler tamamlandı, bazılarının makalesi yayımlandı, bir kısmı ise patent aşamasında."
Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Serdar Altın, 4 yıldır lityum demir fosfat bataryaların performanslarını geliştirebilmek için bilimsel araştırma yaptıklarını anlattı.
Bu bataryaların yüksek akımlardaki performanslarının çok iyi olmamasından dolayı elektrikli araçlarda kullanılamadığına dikkati çeken Altın, "Yaptığımız çalışmada lityum demir fosfat bazlı katot malzemesinin, yapısal modifikasyonla yüksek akım uygulamalarında çok iyi performans sergilediğini gördük. Özellikle 4C gibi yüksek akımlardaki performansında yüzde 40 gibi bir artış bulduk. Üniversitemizin desteğiyle patent başvurumuzu yaptık, süreç devam ediyor." ifadelerini kullandı.
Demirin miktarını farklı bir elementle değiştirerek bataryayı geliştirdiklerini belirten Altın, "Batarya testlerinde 1000 defa pili doldurup boşaltarak performans değişimlerini inceledik. Yapısal olarak herhangi değişme olmazken, yüksek akımlarda çalıştığında pil performansında çok iyi bir verim elde ettik. Ürettiğimiz bataryaları OSB MYO ile Mühendislik Fakültesindeki hocalarımızın yürüttüğü prototip elektrikli araçta kullanmak istiyoruz." diye konuştu.
Şarj edilebilir bataryaların üretiminde kullanılan cihazları yaptılar
Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Bulut, elektrikli araçlarda kullanılabilecek 18650 ve 21700 tipinde şarj edilebilir bataryaların üretiminde kullanılan bazı cihazları kendilerinin imal ettiğini anlatarak, şöyle devam etti:
"Bataryalarda kullanılan elektrotların film kaplama cihazını kendi imkanlarımızla ihtiyaçlarımıza göre geliştirdik. Bu cihaz hem elektrotları kaplıyor hem kurutma işlemini yapıyor. İhtiyaç oldukça kendi laboratuvarımızda kullanmak için cihazlar geliştiriyoruz. Geliştirdiğimiz bu cihaz,1 metre uzunluğundaki elektrotları kaplama işlemini gerçekleştirebiliyor."
Farklı bataryaların bir arada kullanımını sağlayacak entegre sistem
Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Teoman Karadağ ise elektrikli araçlarda kullanılan adaptif ve modüler batarya yönetim sistemini geliştirdiklerini dile getirdi.
TÜBİTAK projesi kapsamında sistemin birinci prototipini tamamladıklarını, üniversitenin desteği ile ikinci prototipi geliştirdiklerini kaydeden Karadağ, "Elektrikli araçlarda farklı kimyalarda bataryalar kullanılıyor ve yönetim sistemleri bu batarya kimyalarına özgü olmakta. Biz dünyadaki tüm batarya kimyalarını tanıyarak, onlara göre şarj ve deşarj usullerini uygulayabilen yönetim sistemi yaptık." dedi.
OSB MYO Elektrikli Araç Teknolojileri Bölümü öğretim görevlisi İsmail Can Dikmen de şunları söyledi:
"Bataryaların yönetim sisteminin yazılımı ve donanımını yaptık ve patent için başvurduk. Sistem, bağlanan bataryanın kimyasını belirliyor. Herhangi bir firma, bataryayı satın aldığı şirkete bağlı kalmak zorunda olmuyor veya aracın bataryası değişecek olursa yaptığımız sistem uyum sağlıyor. Bu sistem birden fazla batarya kimyasının aynı anda eş güdümlü kullanımına imkan sağlıyor. Hızlı ve yavaş şarj ve deşarj olan batarla gruplarının bir arada kullanılmasını sağlıyor. Farklı batarya kimyalarının üstün özelliklerinin bir arada kullanılmasını sağlayan bir sistem."
AA
