NATO üyesi ülkelerin liderleri, Suriye'den Türkiye'yi tehdit edebilecek füze saldırılarına karşı teyakkuz halinin devam edeceğini, Türkiye'nin güvenlik tedbirlerinin uygulanmasına bağlılıklarının süreceğini bildirdi.
Zirvenin ardından yayımlanan bildiride, "Türkiye için güvenlik tedbirlerine katkılarımızı artırdık. Bunun tam olarak uygulanmasına bağlılığımız sürmektedir." ifadesi yer aldı.
Suriye’deki Esed rejiminin, füzeleri kendi halkına karşı kullandığı belirtilen bildiride, "Suriye'den Türkiye'yi bir kez daha vurabilecek veya tehdit edebilecek füze atışlarına karşı müteyakkız olmaya devam ediyoruz. Suriye’den balistik füze tehdidini izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyoruz." denildi.
Bildiride, Suriye’de güvenlik ve istikrarın BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı uyarınca gerçek bir siyasi süreç olmadan sağlanamayacağı vurgulandı.
Suriye genelinde bir ateşkes ile BM’nin Suriye halkına insani yardımlarının en az 12 ay boyunca yapılmasını sağlayacak yeniden yetkilendirme yapılması çağrısında bulunulan bildiride, "Müttefikimiz Türkiye'ye milyonlarca Suriyeliye ev sahipliği yaptığı için takdirlerimizi yineliyoruz." ifadesine yer verildi.
Zirvenin ardından yayımlanan bildiride, "Çin'in hırsları ve iddialı davranışlarının" uluslararası düzene ve İttifak güvenliğiyle ilgili alanlara yönelik sistematik zorluklar ortaya koyduğu ifade edildi.
Çin'in zorlayıcı politikalarından endişe duyulduğunun vurgulandığı bildiride, söz konusu ülkenin nükleer cephaneliğini hızla genişlettiği ve Rusya ile askeri işbirliği yaptığına dikkat çekildi.
"Çin'in şeffaflık konusundaki eksikliği ve dezenformasyon kullanımından endişe duyuyoruz." ifadesine yer verilen bildiride "Çin'i uluslararası taahhütlerini yerine getirmeye ve 'büyük güç' rolüne uygun olarak uzay, siber alan ve deniz de dahil olmak üzere uluslararası sistemde sorumlulukları uyarınca davranmaya çağırıyoruz." ifadeleri kullanıldı.
Bildiride iklim değişikliği gibi ortak sınamalara karşı da Çin ile ilişki kurmaya değer verildiğinin altı çizilerek, "Karşılıklı şeffaflık ve anlayış hem NATO'ya hem de Çin'e fayda sağlayacaktır." tespiti paylaşıldı.
Rusya'ya yönelik mesajlar
Bildiride Rusya'ya ayrıca değinilerek, "Siyasi diyalog kanalını açık tutarken, Rusya ile tüm sivil ve askeri iş birliğini askıya aldık. Rusya, uluslararası hukuka, uluslararası yükümlülük ve sorumluluklarına uyana kadar onunla olağan ilişkilerimize geri dönemeyiz." ifadesi kullanıldı.
Rusya'nın, Çekya'yı ve ABD'yi hasım ülkeler listesinden çıkarmaya davet edildiği bildiride Ukrayna, Gürcistan ve Moldova'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğinin desteklendiği mesajı verildi.
Bildiride "Rusya'nın Kırım'ı ilhakını şiddetle kınıyoruz ve kabul etmeyeceğiz. Kırım Tatarlarına ve diğer yerel topluluklara yönelik insan hakları ihlalleri sona ermelidir." ifadeleri kullanıldı.
"Rusya'yı Karadeniz'in bazı bölgelerinde seyrüsefer kısıtlamasını durdurmaya çağırıyoruz." değerlendirmesine yer verilen bildiride, şunlar kaydedildi:
"Rusya'yı doğu Ukrayna'da desteklediği silahlı oluşumlara mali ve askeri yardım sağlayarak çatışmayı körüklemeye son vermeye çağırıyoruz. Rusya'yı ayrıca Gürcistan'ın Abhazya ve Güney Osetya bölgelerini bağımsız devletler olarak tanımaktan vazgeçmeye davet ediyoruz."
Rusya'nın NATO'nun hava sahasını sık sık ihlal ettiğinin anımsatıldığı bildiride, "Rusya, NATO'yu zorlamak amacıyla bir dizi kısa ve orta menzilli füze sistemi konuşlandırmak da dahil olmak üzere nükleer cephaneliğini çeşitlendirmeye devam ediyor. Rusya'dan yönelen tüm tehdit ve meydan okumalara karşı yakın ve birlikte çalışmaya devam edeceğiz." değerlendirmesi yapıldı.
İttifakın faaliyetleri için uzay hizmetlerine güvenli erişim vurgusu
Bildiride yeni bir unsur olarak göze çarpan uzay güvenliği hakkında şunlar belirtildi:
"Uluslarımızın güvenliği ve refahı ile NATO'nun caydırıcılığı ve savunması için uzayın artan öneminin farkındayız. İttifakın operasyonlarının, görevlerinin ve faaliyetlerinin yürütülmesi için uzay hizmetlerine, ürünlerine ve kabiliyetine güvenli erişim önemlidir. Almanya'daki NATO Uzay Merkezi ve yakında Fransa'da kurulacak olan Uzay Mükemmeliyet Merkezi de dahil olmak üzere, operasyonel bir alan olarak uzay kullanımımızı derinleştirmek ve genişletmek için çalışmalarımızı hızlandıracağız."
Bildiride, uzayda sorumlu davranışı teşvik etmeye yönelik uluslararası çabaların destekleneceği ifade edilerek, "Uzaya, uzaydan veya uzay içinde yapılan saldırıların İttifak'ın güvenliğine açık bir meydan okuma olduğunu ve bu saldırıların ulusal ve Avrupa-Atlantik refahını, güvenliğini ve istikrarını tehdit edebileceğine inanıyoruz. Bu tür saldırılar 5. maddenin uygulanmasına yol açabilir. Bu tür saldırıların ne zaman 5. maddenin uygulanmasına yol açacağına ilişkin karar, duruma göre Kuzey Atlantik Konseyi tarafından alınacaktır." bilgileri paylaşıldı.
Stoltenberg: İttifakımızda yeni bir sayfa açtık
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise NATO Zirvesi’nin ardından düzenlediği basın toplantısında, "Bugün ittifakımızda yeni bir sayfa açtık. Güvenliğimiz için kilit önemde konulara değindik ve geniş kapsamlı kararlar aldık." dedi.
NATO’nun Afganistan’dan çekilmesine değinen Stoltenberg, "NATO liderleri, Afgan güçleri ile kurumlarını eğiterek ve finansal destek sağlayarak Afganistan'ın yanında yer almaya olan bağlılıklarını teyit etti." ifadelerini kullandı.
Toplantının çok iyi geçtiğini belirten Stoltenberg, ABD Başkanı Joe Biden'dan NATO'ya güçlü bir bağlılık mesajı aldıklarını belirtti.
Diğer müttefiklerin de Avrupa ve Kuzey Amerika'nın özellikle Rusya ve Çin gibi otoriter rejimlerin yol açtığı yeni sınamalara karşı birlikte hareket etmesinde fikir birliğine vardıklarını dile getiren Stoltenberg, "Rusya ile ilişkimiz Soğuk Savaş'tan sonraki en düşük seviyesinde. Moskova'nın agresif eylemleri güvenliğimizi tehdit ediyor." diye konuştu.
Stoltenberg, NATO'nun kendini savunurken, Rusya ile diğer yandan diyalog kurmakta istekli olduğunu vurguladı.
Ukrayna ve Gürcistan'ı destekleme, silahlanma kontrolü ve iklim değişikliği gibi konularda müttefik ülke liderleri arasında tam uyum olduğuna işaret eden Stoltenberg, Çin'den yönelen tehditlere karşı bu ülke ile de ilişki kurulmasının önemine değindi.
Stoltenberg, liderlerin askeri sektörden kaynaklanan emisyonları azaltmada anlaştıklarını duyurarak, Kanada'ya iklim ve güvenlik için yeni bir NATO merkezi açma teklifi nedeniyle teşekkür etti.
Genel Sekreter, hava, kara, denize ek olarak uzay ve siber alandaki güvenliğin sağlamlaştırılması için müttefiklerin ortak harcamaları artırmaya karar verdiğini kaydetti.
Brüksel, AA
