Malatya'da, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Sultansuyu Tarım İşletmesi bünyesinde büyükbaş hayvan verimini artırmak amacıyla kurulan laboratuvarda, yerli boğalardan elde edilen ve hastalıklardan arındırılan spermalar üretilerek hayvancılığın gelişimine ve ülke ekonomisine katkı sağlanıyor.
Sultansuyu Tarım İşletmesi Müdürlüğünde yaklaşık 80 yıldır sürdürülen "Damızlık Boğa Islah Projesi" kapsamında yetiştirilen boğalardan tohumlama yapılarak bu alanda ithalatın önüne geçilmesi hedefleniyor.
Siyah alaca, simental ve esmer cinsi boğalardan elde edilen spermalar, Sultansuyu Tarım İşletmesi Laboratuvarı'nda genetik yapılarında bulunan hastalıklardan arındırılarak satışa sunuluyor.
Sultansuyu Tarım İşletmesi Müdürü Olcay Akın, AA muhabirine, 1865'te Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz döneminde kurulan işletmenin ülkenin damızlık hayvan ve tohumluk ihtiyacını karşılamakla görevli olduğunu söyledi.
Akın, Türkiye'de yaklaşık 15 ile 17 milyon arasında büyükbaş hayvan bulunduğunu belirterek, tohumlamanın hayvan verimi açısından önemli olduğunu dile getirdi.
Geçmişte suni tohumlama için kullanılan spermaların çoğunun yurt dışından getirtildiğini ifade eden Akın, "Dövizimizin dışarıya gitmemesi, yurt dışından sperma getirilmesinin önlenmesi için şu an 150-200 lira olan muadillerinin yerine 5,5 lira ile 33 lira arasında aynı kalite ve güvenlikte, canlılık olarak daha yüksek olan tohumları Türk çiftçisinin hizmetine sunuyoruz." dedi.
Tesiste 38 damızlık boğa bulunduğunu söyleyen Akın, şöyle devam etti:
"2011 yılında kurulan işletmede her yıl peyderpey artan sperma miktarıyla 5 milyonuncu dozu geçtiğimiz günlerde ürettik. Satışlarımıza göre üretimi artırma ve azaltma imkanımızı var. Ürettiğimiz 5 milyon dozdan 3 milyon 300 binini sattık. Stoklarımızda şu an 1 milyon 700 bin sperma var. Bu yılki üretimimizi 800 bin doz olarak planlıyoruz ancak bu miktarı talebe göre artırabiliriz veya azaltabiliriz. Türk çiftçisinin talebine göre üretimimizi yönlendiriyoruz. 2023'te 4 milyon doz sperma densin, biz 4 dört milyon dozu üretecek kapasitedeyiz. Yurt dışı satışları da açıldığında biz istediğimiz spermayı üretmekle mükellefiz. TİGEM suni tohumlama ve sperma üretimiyle Türkiye'deki dışa bağımlılığı ortadan kaldıracaktır. "
- "Yetiştiricilerimizin bir kere denemeleri istiyoruz"
Akın, sperma satışlarının yurt içinde yapıldığını dile getirerek, "Herkese açığız, hem özel sektöre açığız hem de İl Tarım ve Orman Müdürlükleri ile protokolümüz var, onlara sperma gönderiyoruz. Sattığımız spermalardan doğan yavruları görenlerin sayısı arttıkça talep edenler çoğalıyor. Ülkemizin yerli ve milli spermasına yetiştiricilerimizin sahip çıkarak en azından bir kere denemeleri istiyoruz." dedi.
Olcay Akın, laboratuvarda simental, esmer ve siyah alaca ırklarının tohumun üretildiğini, etçil ırklar olan limuzin, angus gibi besi ırklarında da sperma üretimine başlayacaklarını ifade etti.
AA
