60 Bin Sermayeyle!

Niyazi DOĞAN

dogannd@gmail.com

Malatya Belediyesi, ilki ‘’kapalı kapılar ardında yapılacağı’’ izlenimi vermesi nedeniyle eleştirilere muhatap olan ve iptal edilen Malatya Yaş Sebze ve Meyve Hâli’nin de üzerinde bulunduğu 34 dönümlük arazinin satışına ilişkin ihaleyi 2. kez yaptı ve bu defa ihaleyi gerçekleştirdi.

İhale için aralarında Malatya Girişim Grubu’nun da bulunduğu 5 firma şartname satın aldı, ancak 3 firma teklif verdi ve açık arttırmaya katıldı.

Sonuçta, Mahkemenin görevlendirdiği bilirkişilerden oluşan takdir komisyonunun 56 milyon YTL değer biçtiği arazi için yapılan ihalede en yüksek teklifi 52.5 milyon YTL ile ACT 4 A.Ş. isimli firma verdi.

ACT 4 A.Ş. böylelikle bilirkişinin belirlediği değerin 3.5 milyon YTL altında bir rakamla ihalede en yüksek teklifi veren firma olarak, kent merkezindeki bu değerli arazinin sahibi olma yolundaki yarışta ipi göğüsleyen taraf oldu.

ACT 4 A.Ş. bu şirket adına ihaleye katılarak teklif veren Özgür Üreten’in deyimiyle ‘’Hollanda kökenli’’ bir firma olmanın ötesinde iki yönetim merkezi Hollanda ve Channel Islands’da bulunan Acteeum Group tarafından Türkiye’de kurulmuş 10 şirketten biri.

Dolayısıyla, tam adı ACT 4 Gayrimenkul Geliştirme Yatırım İnşaat ve Ticaret A.Ş. olan firma yabancı bir sermaye grubu tarafından Türkiye’de kurulmuş şirket konumunda.

Tam da ihalenin yapılmasından bir gün önce Anayasa Mahkemesi’nin CHP’nin açmış olduğu iptal davasındaki gerekçelerini haklı bularak yabancıların Türkiye’de mülk edinmesine ilişkin olarak aldığı bir iptal kararı kafaların bu konuda karışmasına yol açtı. Ancak ACT 4 A.Ş.’nin Malatya’daki ihaleye girmesine olanak tanıyan 4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’nun 3. maddesinin (d) bendi Anayasa’ya aykırı bulunarak Anayasa Mahkemesi tarafından oyçokluğu ile iptal edilmesine karşın, iptal kararı ile birlikte, bu kararın Resmi Gazete’de yayınlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girmesine de karar verilmiş olması ACT 4 A.Ş’ye önemli bir fırsat kazandırmış oldu.

Hollanda ve Channel Islands merkezli Acteeum Group’un Türkiye Ofisi ve ACT 4 A.Ş.’nin ofisi aynı.  Hatta, ACT 4 dışında yine Acteeum Group tarafından Türkiye’de kurulan diğer 9 şirketin ofisi de aynı ofis. Kısacası, Acteeum Group Türkiye Ofisi ve Türkiye’de kurulan 10 şirketin adresi aynı adres, ofisi aynı ofis. 10 şirket Acteeum Group Türkiye’nin çatısı altında kurulmuş durumda. Channel Islands ve Hollandalı Acteeum Group çatı, aralarında Malatya’daki ihalede en yüksek teklifi veren firmanın da bulunduğu 10 şirket ise birer oda pozisyonunda.

Acteeum Group’un iki Genel Direktörü ( Managing Director) olan Arne Bongenaar ile Henrik Stig Möeller de Malatya’daki ihalede en yüksek teklifi veren ACT 4 A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Tomas Jakub Szewczyk, Başkan Yardımcısı Mehmet Özgür Üreten ve Yönetim Kurulu Üyesi Murat Bahadır Tülünay ile birlikte yine Türkiye’de kurulan ve aynı ofiste yönetilen MEL 4 A.Ş.’nin yönetiminde bulunuyorlar.

Acteeum Group’un Türkiye’de kurduğu tüm şirketler İstanbul Emlak Müşavirleri Meslek Grubu’na kayıtlı. Şirketler 2007 ve 2008’de kurulmuş. Şirketlerin geçmişi oldukça kısa olmasına karşın, agresif yönetim stratejisi ile kısa sürede İstanbul, Samsun, K. Maraş, Adana, Tokat, Şanlıurfa ve Malatya’da toplam 1 milyar dolarlık yatırım için projeler hazırladı, bu projeleri hayata geçireceği araziler için ihalelere girdi ve bu ihalelerde en yüksek teklifleri verdi.

52.5 milyon YTL ödemeyi kabul ederek Malatya’daki 34 dönümlük arazi üzerinde modern bir alışveriş merkezi kurmayı planlayan ACT 4 A.Ş.’nin bir başka ilginç yönü de iptal edilen ilk ihaleden yaklaşık bir ay önce (18.02.2008) ana sözleşmesini tescil ettirmiş olması. Bu durum, ihaleye girilen ya da arazi satın alınan her il ve o ildeki proje için ayrı bir şirket kurulduğu izlenimi veriyor. Bu şirketler ACT 1, ACT2, ACT3, ACT4, ACT5 ve MEL 1, MEL 3, MEL 4, MEL 5, MEL 6 olarak sıralanıyor ve bu şirketlerin toplam yönetici sayısı yukarıda isimlerini belirttiğimiz 5 kişi olarak görülüyor. ACT ACTEEUM’un ilk üç harfinden geliyor. 4 rakamı ise şirket sıralamasını temsil ediyor. ACT 4 temsilcileri ilk ihale öncesi de Malatya’ya geldi, ancak ihalenin iptal edilmek zorunda kalınması sonrasında eli boş İstanbul’a döndü.

56 Trilyondan 52.5 Trilyona                             

Sözkonusu arazi için mahkemenin oluşturduğu ifade edilen takdir komisyonunun 56 milyon YTL değer biçmesi, buna karşılık ihalede verilen en yüksek teklifin bilirkişinin belirlediği değerin 3.5 milyon YTL altında kalması ihalenin bir süre gündemde kalacağını gösteriyor. Her ne kadar Sümerbank arazisi ile kıyaslandığında ‘’çok iyi fiyat’’ verildiği belirtilse bile 3.5 milyon YTL gibi kaybın konuşulacağı / tartışılacağı hatta ihale Belediye Başkanı Cemal Akın tarafından onaylansa bile -ki onayladı- bu gerekçe ile CHP veya MHP Malatya il yöneticileri tarafından Mc Donalds örnek olayında olduğu gibi ihalenin iptali ve yenilenmesi istemiyle konuyu yargıya bile taşıyabileceği ileri sürülüyor.

Malatya Belediyesi Hukuk İşleri Müdürü Gülay Zengin’in kendisi de avukat olan Belediye Başkanı Cemal Akın’a ihale öncesi ve sonrası bu konuda brifing verip vermediğini bilmiyoruz ama, Malatya Belediyesi’nin, taraf olduğu davaları kaybetmek konusunda ciddi ve “olağanüstü” bir yeteneği olduğunu da göz önüne aldığımızda ihalenin yargıya taşınması durumunda bir sürpriz yaşanması ihtimal dışı değildir!

Şayet ihale yargıya taşınır ve mahkeme süreci 6 ayda sonuçlanmazsa, bu defa Malatya Belediyesi ve ACT 4 A.Ş. hükümetin bu alanda yapacağı yeni yasal düzenlemeleri beklemek zorunda kalacaktır.

60 bin YTL sermaye ile kuruldu

ACT 4 A.Ş.’nin sermayesi 60.000 YTL olarak kayıtlanmış. 60 bin YTL sermayeli bir şirketin 52.5 trilyonluk bir ihalede en yüksek teklifi veren bir firma olarak mali yeterliliğe sahip olup olmadığı konusu da tali bir konu olarak tartışılacaktır. Şirketin sorunsuz bir şekilde 52.5 milyon YTL olan bedeli ödemesi bile paranın kaynağı konusundaki soruları bütünüyle bitirmeyecektir.

ACT 4 A.Ş.yi de bünyesinde bulunduran Acteeum Group’un çok ilginç bir özelliği de merkez ofislerinden birinin (Acteeum Limited) Channel Islands’da olması. Channel Islands, Britanya Krallığı’na bağlı olan fakat özerk hareket eden Fransa’nın Kuzeybatı kıyıları açıklarındaki iki mini adadaki iki devletçikden oluşuyor ve bu adalar vergi cennetleri olarak nitelendiriliyor.

Vergi Cenneti : Channel Islands

CIA Ülke Raporu’na göre biri 116 km2 (Jersey) diğeri 78 km2 (Guernsey) olan bu iki adacık yönetiminin yazılı anayasaları yok. Channel Islands üniversitelerde okutulan vergi kitaplarında ‘’Vergi Cennetlerinin Sınıflandırılması’’ başlığı altında incelenen yönetimler arasında yer alıyor. Bu kitaplara göre, geleneksel vergi cennetleri olarak tanımlanan bu gruptaki ülkeler, vergiden kaçınma, vergi avantajlarından yararlanma ve / veya vergi kaçırma amacı olan birey ve kurumlara ücret karşılığında hizmet sunuyorlar. Channel Islands, belli tip şirket ve işlemlere vergi kolaylıkları ve avantajları sağlayan ülkeler arasında yer alıyor.

Şu anda Türkiye’nin yanı sıra Ukrayna ve Gürcistan’da faaliyet gösteren Acteeum Group’un yatırım yapmayı düşündüğü bir başka ülke ise Ermenistan. Acteeum Group ‘’Ancora’’ ismini verdiği projelerinden ilkinin temelini Samsun’da attı. Samsun Ancora’nın yaklaşık 3 yıl içinde tamamlanacağı belirtiliyor.

İlk ihale ve Başkan Akın

İlk ihale sürecinde  belediye bürokrasisinin yaptığı yanlışlıklar ve ürettiği sorunlar nedeniyle bir hayli, sıkıntı yaşayan ve özellikle malatyahaber.com’un yanlışlardan dönülmesini sağlayan haber ve yorumlarından sonra ihalenin iptal edilmesi talimatını veren ve bazı konuşmalarında bu sıkıntıları yaratanlardan hesap soracağını söyleyen Belediye Başkanı Akın, şimdi rahat. Başkan Akın, her ne kadar ‘’hesap sorma’’ gibi bir alışkanlığa ve geleneğe, yönetim anlayışına sahip olmasa bile, en azından bu sözleri telaffuz etmesi de bir ilerleme sayılabilir. Tabii görev süresinin bitimine 10 ay kala bu ilerlemenin ne fayda sağlayacağı da son derece tartışmalı…

AKP Malatya Milletvekili Mehmet Şahin’in yönlendirmesi, ilk çemberde yer alan bazı belediye meclis üyelerinin ve bazı başkan yardımcılarının hararetli desteği ile Malatya’daki ihaleye katılan Acteeum Group’un Malatya serüveni bakalım nasıl sonuçlanacak?