Son dönem Osmanlı mezarlarının zengin örneklerine de sahip ve Tescilli Kültür Varlığı olan Malatya Sancaktar Mezarlığındaki bir mezarın baş taşında, 14 Mayıs 2023'te yapılacak olan 13. Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi arefesinde, tam 73 yıl önce yapılan ve Türkiye'nin demokrasiye geçiş tarihi olarak da değerlendiren önemli bir seçime ilişkin, ilginç bir yazı yer alıyor.
Malatya’nın 200 yıla yakın bir geçmişi olan, İsmet İnönü'nün Kurtuluş Savaşı sırasında Malatya'ya gönderdiği ve Malatya'da vefat eden babası Mehmed Reşit Bey ile oğlu İzzet'in mezarlarının da bulunduğu Sancaktar Mezarlığı’nda, bir kadının mezar baş taşına 14 Mayıs 1950 tarihli seçim yansıtılmış.
Demokrat Parti’nin iktidara geldiği, Cumhuriyet Halk Partisi’nin ise 27 yılık iktidarını kaybettiği 14 Mayıs 1950 seçimi, o gün Malatya’da vefat eden Hava Taştan adlı kadını yakınları tarafından mezar taşının yazı konusu olmuş.
Çiçek figürünün de kazıldığı mezar taşında, “14 Mayıs 1950’de seçerken milletvekillerini Tanrı da seçti Hava Taştan kulunu.” yazısı yer alıyor.
MALATYA'DA CHP KAZANINCA, ADIYAMAN AYRILARAK İL YAPILDI..
14 Mayıs 1950'de yapılan seçimde Malatya'da kullanılan 159 bin 511 oydan yüzde 59,3'lük oranı oluşturan 94 bin 677 oyu CHP, yüzde 40,7'lik oranı oluşturan 64 bin 834 oyu ise Demokrat Parti aldı.
O tarihte uygulanan seçim sistemine göre, daha fazla oy alan CHP, 11 milletvekilliğinin tamamını kazandı; İsmet İnönü, Esat Doğan, Hüseyin Doğan, Mehmet Sadık Eti, Hikmet Fırat, Mehmet Kartal, Mehmet Kulu, Nuri Ocakcıoğlu, Abdülkadir Özbay, Lütfi Sayman ve Şefik Tugay Malatya Milletvekili seçildiler.
İktidara gelen Demokrat Parti, 2 Mayıs 1954'te yapılan seçimlerde de Malatya'da bu kez 12'ye yükselen milletvekilliklerini; 107 bin 643 oy alan CHP'nin (İsmet İnönü, Esat Doğan, Ahmet Fırat, Mehmet Kartal, Kamil Kırıkoğlu, Abdullah Köroğlu, Nuri Ocakçıoğlu, Mehmet Fahri Oral, Hilmi Özbay, Mehmet Zeki Tulunay, Tevfik Ünsalan ve Nüvit Yetkin) alması, 88 bin 235 oy alan Demokrat Parti'nin milletvekili çıkaramaması üzerine, daha fazla oy aldığı Adıyaman bölgesini Malatya'dan ayırarak 1 Aralık 1954'te il yaptı.
1958'de yapılması gereken seçimler, Demokrat Parti'nin erken seçim kararı üzerine 27 Ekim 1957'de yapıldı. Adıyaman'ın ayrılmasıyla milletvekili sayısı 9'a düşen Malatya'da 78 bin 175 oy alan CHP bu milletvekilliklerini (İsmet İnönü, Nurettin Akyurt, Mehmet Delikaya, Ahmet Fırat, Mehmet Kartal, Kamil Sürenkök, Mehmet Zeki Tulunay, Tevfik Ünsalan ve Nüvit Yetkin) kazandı. Bu seçimlerde Malatya'da Demokrat Parti 39 bin 229 oy aldı.
Malatya'dan ayrılmış olan Adıyaman'da ise 27 Ekim 1957 seçiminde 5 milletvekilliğinin tamamını 37 bin 868 oy alan Demokrat Parti kazanırken, CHP 28 bin 684 oy topladı.
malatyahaber.com
FOTOĞRAF: Burhan KARADUMAN
