Malatya ile özdeşleşen ve Malatya’nın dünya ölçeğinde tanınmasının en önemli unsuru olan kayısının, Avrupa Birliği nezdinde coğrafik tescilinin yapılması konusundaki çalışmalar devam ediyor. Ancak ilk olarak 2008 yılında dönemin Malatya Valisi Halil İbrahim Daşöz’ün talimatıyla başlatılan kayısının Avrupa Birliği’nde tescil edilmesi süreci, kelimenin tam anlamıyla kaplumbağa hızıyla yürüyor. Malatya Ticaret ve Sanayi Odası’nın başkanlığında, Meyvecilik Araştırma Enstitüsü, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Kayısı Tanıtma Vakfı, İnönü Üniversitesi Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin katkılarıyla yürütülen tescil sürecinde, kurumlar arasındaki koordinasyonsuzluk ve iletişimsizlik nedeniyle bugüne kadar kayda değer bir yol alınamadığı öğrenildi.
Başvuru 4 yıl sonra yapılabildi
Malatya Kayısısı’nın Türk Patent Enstitüsü’nde ulusal coğrafik işaretler kapsamında tescil edilmesinden sonra 2008’de başlatılan AB Komisyonu’na coğrafik işaret tescili başvurusu için başlatılan çalışmalar ancak 4 yıl sonra, 2012 yılında tamamlanabildi.
‘Gaziantep Baklavası’ için Gaziantep Sanayi Odası başvurusunu 2009 yılında yapıp 20 Aralık 2013’de AB Komisyonu Resmi Gazetesi’nde yayımlanan belge ile ‘Gaziantep Baklavası’nın coğrafik işaret tescilini AB nezdinde onaylatırken, Malatya, 2008 yılında başlattığı çalışmaları 4 yılda ancak başvuru düzeyine getirebildi.
TSO Genel Sekreteri Duran: İlgili kurumlar yeterince koordine olamadı
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Abdullah Duran, Malatya Kayısısı’nın AB nezdinde coğrafik işaret tescilinin yapılması konusundaki çalışmalara ilişkin Yeni Malatya Gazetesi Muhabiri’nin sorularını cevaplandırırken, kayısının baklava gibi tescilinin kolay olmayan bir ürün olduğunu savundu.
Kayısının Avrupa Birliği nezdinde tescili konusunda görev ve sorumluluğu olan kurumların yeterince koordine olmamasının tescil için başvuru sürecini uzattığını söyleyen Abdullah Duran coğrafik işaret tescili prosedürü konusunda, başlangıçta yeterince bilgi sahibi olunmamasının da tescil başvurusunu geciktiren bir başka faktör olduğunu kaydetti ve “Bu çalışmaların prosedürünü öğrenmek ve yerine getirmek zaman aldı” dedi.
AB’den Tavsiye: ‘Malatya Apricot değil Malatya Kayısısı yazın’
AB Komisyonu’na yapılan tescil başvurusundan sonra AB Komisyonu yetkililerinin bazı tavsiyeleri olduğunu da belirten Malatya TSO genel Sekreteri Abdullah Duran “27 Haziran 2012 tarihindeki başvurunun ardından AB’den gelen birtakım öneriler oldu. AB, tescil başvuru dosyasına kayısının sahiplik belgesi, Malatya Apricot yerine direkt Malatya Kayısısı yazılmasını, kayısının yetiştiği yere ilişkin uydu fotoğrafları ve kayısının yetiştirildiği bölgelerin coğrafi konum tanımlamasının eklenmesini istedi” dedi.
Koordinasyon toplantısı yapılacak
Bugüne kadar kayısının AB nezdinde tescili konusunda yeterliliği göstermediği için sert eleştirilere muhatap olan Malatya TSO, gecikmeyi telafi etmek için, kayısının AB Komisyonu nezdinde tescili için yapılan çalışmalara en büyük desteği veren İnönü Üniversitesi Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nün yanı sıra diğer tarımsal kuruluşlar olan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Ticaret Borsası, Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü temsilcilerinin katılacağı bir koordinasyon toplantısı gerçekleştirecek.
Ziraat Fakültesi‘Coğrafik İşaretler’ konferansı yapmıştı
Kasım ayında İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı tarafından düzenlenen “Coğrafik İşaretler: Türkiye İçin Bir Fırsat mı?” konulu bir konferans yapılmıştı. Konferansa konuşmacı olarak katılan Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu ‘Yöresel ürünlerin en önemli hukuki ve kalite güvencesi” olarak tanımladığı coğrafik işaret tescilinin Malatya Kayısısı’na uygulanmasının önemini anlatmış, coğrafik tescil prosedürünün AB mevzuatındaki yeri hakkında ayrıntılı bilgiler vermişti.
Malatya Kaysısı’nın coğrafik tescilinin gündemde olduğu bir dönemde İnönü Üniversitesi’nde yapılan ve hayatını coğrafik tescil ile ilgili çalışmalara adamış bir bilim adamının katıldığı konferansa, tescil sürecini yönetmekle görevli Malatya TSO’dan hiçbir temsilcinin katılmaması, daha sonra ise TSO yöneticilerinin tescil sürecindeki gecikmeyi ‘Prosedürün bilinmemesi’ne bağlaması ilginç bulunuyor.
Haber: Güler HAZAR – Yeni Malatya Gazetesi
