Fırat Nehri'nin Malatya yakasından karşıya yapılacak olan insan, hayvan ve eşya nakli ile ilgili 1937 tarihli tarife, bugün artık ilginç bir belge olarak kayıtlarda yeralıyor. Fırat Nehri üzerinde yapımı 1932 yılında tamamlanan ve açılan Kömürhan (İsmet Paşa) Köprüsü'nün açılışından 5 yıl sonraki bir tarihe ait olması, o dönem köprü geçişinin ücrete tabi olduğunu gösteriyor. Tarifede, Fırat Nehri'ne kıyısı bulunan diğer bazı illerden geçişlere ilişkin ücretlere de yer verilirken, dikkat çeken bir husus, Malatya'nın karşı kıyısı olan Elazığ'dan Malatya'ya geçiş ücretlerinin, Malatya'da uygulanan ücretlere göre düşük olması. (Fotoğraftaki tarife kupüründe görüleceği gibi).
Dönemin hükümeti tarafından 29 Mayıs 1937 tarihinde uygulamaya konan “Fırat Nehri üzerindeki geçitler” adlı ücretlendirme tablosunda geçişlerde alınacak olan parasal değerler belirtiliyor.
Dönemin hükümeti tarafından 29 Mayıs 1937 tarihinde yürürlüğe giren ve Fırat Nehri üzerinde Malatya bölgesinden karşıya geçişler için uygulanan tarife şu şekilde:
Büyüklerden ve 12 yaşından yukarı çocuklardan: 3.5 kuruş
At, ester, beygir gibi binek ve yük hayvanların beherinden 10 kuruş (Sahiplerinden ve hamulelerinden bir şey alınmaz)
Öküz, inek, manda ve merkebin beherinden: 7 kuruş
Deveden: 15 kuruş
Çift hayvanlı arabalardan: 50 kuruş
Tek hayvanlı arabalardan: 40 kuruş
Koyun ve keçiden: 2 kuruş
Koyun ve keçi yavrularından: 1 kuruş
Otomobilden: 100 kuruş
Vesaiti nakliye ile geçirilmiyen 30 kilodan 75 kiloya kadar eşyayı ticariye ve zatiyeden: 7 kuruş
Vesaiti nakliye ile geçirilmiyen 75 kilodan yukarı eşyanın beher denginden: 15 kuruş
Geçişlerde ücret alınmayacaklar ile ilgili madde ise şu şekilde;
Münferit veya toplu halde geçen zabıt ve neferinden, Jandarmadan, Posta sürücülerinden ve hayvanlarından ve posta eşyalarından, Askeri eşyadan, Hicret ve iltica eden halkın ve beraberinde getirecekleri eşya ve hayvanlardan, Hükümetin muhafız terfiki ile sevk ve nakil ettireceği muhacir ve mevkuflardan, Karşıyakadan ziraat için tarlası ve alakası olup da her vakit için gidip gelmek mecburiyetinde bulunan civar köy ahalisinden ücret alınmaz.
FOTOĞRAFLAR: İlk fotoğraf, Fırat Nehri'nin Kömürhan bölgesinde yapılan ve 1932 yılında hizmete giren, Karakaya Baraj Gölü oluşunca göl suları altında kalan İsmet Paşa (Kömürhan) Köprüsü'nün açılış töreninden. Malatyaizollu.com sitesinden alıntıladığımız ve Fırat üzerinden köprü yok iken taşımacılık yapılan salı gösteren ikinci fotoğrafın da, Pirot Köyü civarından çekilmiş olduğu sanılıyor. Üçüncü kupür fotoğrafta, 1937 tarihli Resmi Gazete'de yer alan, Fırat üzerindeki geçişlere ilişkin ücret tarifesi.
HABER: Burhan KARADUMAN- Yeni Malatya Gazetesi ÖZEL
