Barzani Gizlice Silahlanıyor

Merkezi yönetim çaresiz, ABD 'kaygılı'

Iraklı Kürtlerin Bulgaristan’dan C-130 tipi üç uçakla küçük silah ve mühimmat sevkiyatı yapması Bağdat’la gerilimi artırdı. Kürtler, ‘Bölgemizi savunuruz’, Irak hükümeti ‘Silah alımında tek yetkili merkeziz, yasalar ihlal edildi’ diyor

Irak’taki Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (KBY) merkezi hükümetin silah tedariki prosedürü dışında Bulgaristan’dan üç uçak dolusu küçük silah ve mühimmat sevkıyatı yaptığı ortaya çıktı. KBY’nin peşmerge güçleri aracılığıyla Kuzey Irak’taki kontrolünü Musul’un da bulunduğu bölgeye yaymaya çalıştığı bir döneme denk gelen silah alımı, Bağdat’ı kızdırırken ABD’li yetkilileri kaygılandırdı.

‘ABD de gafil avlandı’

Washington Post’un isimlerini açıklamak istemeyen üç ABD’li yetkiliye dayandırdığı habere göre, silahları C-130 tipi üç kargo uçağı eylülde Süleymaniye’ye getirdi. Irak’ın yasal olarak alımını yaptığı silahların ABD gözetimi dışında getirilmesi mümkün değilken, üç yetkilinin de Bulgaristan’dan yapılan sevkıyatı Kürt yetkililer yerine Bulgaristan’dan öğrendiklerini aktarıp ‘gafil avlandıklarını’ söylemesi dikkat çekti. Kürt yetkililer soruları yanıtlamazken, daha sonra ‘KBY Irak’ta terörle savaşın öncephesinde olmayı sürdürüyor. Devam eden bu tehdit yüzünden anayasadaki hiçbir şey KBY’ni bölgesel savunması için savunma materyalleri edinmekten men edemez’ açıklaması yapıldı.

Şii ağırlıklı Irak hükümeti, Kürt liderleri peşmerge güçleri aracılığıyla özerk bölgelerini genişletmekle suçluyor. Kerkük’ün statüsü ve petrol paylaşımı anlaşmazlığı da ilişkileri geriyor. Hal böyleyken silah alımı haberi üzerine Irak İçişleri Bakanı Cevat el Bolani, bunun içişleri ve savunma bakanlıklarından onay alması gerektiğini söyleyip Bulgaristan’dan bir alımdan haberdar olmadıklarını kaydetti. Bolani bu sevkıyatın Irak yasalarının ihlali olduğunu belirtti. Kimi uzmanlar Irak anayasasının özerk bölgelerin silah alımına dair yetkilerini net biçimde ortaya koymadığını söylerken, ABD’li ve Iraklı yetkililer yetkinin içişleri ve savunma bakanlıkları olduğunu aktardı. Savunma bakanlığı ordu, içişleri ise polis için silah tedarik ediyor. Silahlar ABD’nin yönettiği Yabancı Askeri Satış Programı aracılığıyla ediniliyor. Bu kurumun başındaki ABD’li tuğgeneral Charles D. Luckey, bölgelerin bağımsız davranabileceğine dair örnek olmadığını söyledi.

Haberin kaynağı olan ABD’li yetkililerin son sevkıyata dair Maliki hükümetinin uyarılıp uyarılmadığına dair bilgileri yokken, birisi “Evet Kürtler özerk ve peşmergeleri var. Ama kendi kendilerini silahlandırmaları ve böyle çaktırmadan silah getirmeleri..Irak hükümeti olsaydık hayli kaygılanırdık” dedi.
Washington Post, ABD’nin 2011’de çekilmesini içeren ve çarşaba mecliste onayı beklenen güvenlik anlaşmasına (SOFA) atıf yapıp süreç böyle giderse ABD’nin askeri varlığını azaltmasıyla etnik gruplar arasındaki gerilimin artacağını belirtip özellikle gelecek yılki yerel ve genel seçimlere dikkat çekti. Zira Sünni Araplar 2005 seçimini boykot ettiğinden Kürtler Kerkük ve Ninova’yı da içeren yerlerde nüfuslarıyla orantısız siyasi güç elde etmişti. Kürtlerin 275 üyeli mecliste 75 üyesi var.

Sorunlar dağ misali

Kerkük’teki yerel konseyin Arap, Kürt ve Türkmenler arasında eşit paylaşımı tartışması yüzünden yerel seçim tarihi belirsiz. Ağustosta ABD’li yetkililerin Diyala’ya dahil olan Hanekin’de Irak ordusu ile peşmergelerin kapışmasını son anda önlediğini anımsatan gazete son dönemde Kürt liderlerin Maliki ile ‘Destekleme Konseyleri’ adlı hükümet yanlısı aşiret liderlerinden oluşan yeni yapı kurma girişimi yüzünden tutuştuğu ağız dalaşını örnek gösterdi. Maliki bu konseyleri Bağdat’ın ‘gözü kulağı’ görürken KBY lideri Mesut Barzani onu ‘ateşle oynamakla’ suçluyor. Kürt kökenli Devlet Başkanı Celal Talabani de Maliki’ye mektup yazıp konseylere gidecek paranın orduya verilmesini istedi. 2004’te direnişçilere karşı Musul’a yerleşmiş peşmergeler hâlâ burayı Irak ordusuna tam devretmedi. Barzani’nin ABD’nin Kürt bölgesinde üslenmesi önerisi de Maliki’yi kaygılandırırken, önde gelen Kürt vekil Mahmud Osman durumu, “Tansiyon çok yüksek” diye özetliyor.