Türkiye'de 40 yıl önce kullanımından vazgeçilen troleybüslere benzeyen ve 3 yıl önce, o dönem çalışan tek örneği yokken Malatya Belediyesi'nce toplu ulaşım için tercih edilen, ihale süreci çok tartışmalı olan, biri boş teklif veren iki katılımcılı ihalede 'döviz (euro)' cinsinden çok yüksek bedelle o güne kadar taahhüt ettiği araçtan tek bir adet örnek dahi yapmamış olan firmaya verilen, daha imalatı yapılmamışken, döviz kurlarındaki artış nedeniyle söz konusu firmanın yüksek kâr, belediyenin ise yüksek zararına yolaçan trambüse belediyeden bir güzelleme daha geldi.
Modern kent uygulaması yapılan illerde elektrik, telefon vs. hatlar yeraltına alınarak havai hat kirliliğine son verilirken, Malatya'da 'ilkel' bir anlayışla şehrin ana arterinin havai hatlarla donatılmasına ve yeniden bu açıdan kirlilik yaratılmasına neden olan, ancak belirli bir güzergahta direkler arasında gerili telden enerji alarak çalıştırılabildiği için, Malatya ulaşımı için çok büyük önem taşıyan kavşak projelerinden (Yeni Stadyum, Üniversite önü, İstasyon Virajı) vazgeçilmesine yolaçan, üretildikten sonra tüm teknik testleri 'yasa dışı' olarak, dönemin il yöneticilerinin de gözyummasıyla trafiğin işlediği Malatya yollarında kum torbası yüküyle gerçekleştirilen trambüse ilişkin belediye şirketi MOTAŞ'tan bir açıklama yapıldı.
Toplu taşımacılıkta artık tüm belediyelerce herhangi bir enerji hattına bağlanmaksızın tüm güzergahlarda çalıştırılabilen elektrikli ve bataryalı araçların tercih edilmesine rağmen, Türkiye'de halen başka bir kullanıcısı bulunmayan bu sistem, muhafazakar kesime hoş görünme adına bir de "hassas" konularla ilişkin tartışmalara konu yapıldı. Malatya Belediyesi'nin tercihine ve ısrarına ilişkin birçok iddia dile getirilen trambüsler, son olarak kamuoyu hassasiyetinin bulunduğu bir konuda, çeşitli çevrelerde tartışmalara yolaçan, sadece kadınlara mahsus "pemba trambüs" uygulamasıyla ülke gündemine taşınmıştı.
Malatya Büyükşehir Belediyesi'nin "trambüs" diye adlandırılan "demode" sistemin yeni versiyonuna yönlenmesinde büyük emek ve katkısı olduğu bilinen, dönemin Kayseri orijinli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Arif Emecen, bu pahalı ve demode projeyle ilgili Malatya'ya katkısını (!) tamamladıktan sonra, ani bir kararla Malatya'dan ayrılarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesine geçmiş, buradan da kısa bir süre sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin toplu taşımacılık işini de yapan İETT Genel Müdürlüğü görevine atanmıştı. Ancak, söz konusu kişi, önemli taşımacılık sorunları bulunan İstanbul'da, Malatya'da baş mimarlarından biri olduğu "trambüs projesi"ni ağzına dahi almamıştı.
Büyükşehir Belediyesi'nin toplu taşımacılık şirketi MOTAŞ'ın, zaman zaman açıklamalarda "troleybüs" olduğu 'itiraf edilen' trambüsün işletmesiyle Malatya'da hava kirliliğinin önlenmesine önemli katkı sağlandığını bildirildi.
Çalıştırıldığı hatta, diğer araçların sayıca ve kapasitece yetersizliği nedeniyle neredeyse "alternatifsiz" olan trambüsün 'faydaları' ile ilgili olarak MOTAŞ'tan yapılan son açıklamada, halkın bu sistemden son derece memnun olduğu, takdirlerini kazandığı ve bunun anketlere de yansıdığı öne sürüldü.
MOTAŞ'ın açıklaması şöyle:
"MOTAŞ Genel Müdürlüğü, Türkiye’de ilk kez 2015 yılının Nisan ayında Malatya’da hayata geçirilen Trambüs Sistemi ile ilgili bir rapor yayınladı.
Dizel yakıtlı araçlarla kıyaslanarak hazırlanan raporla ilgili bir açıklama yapan MOTAŞ Genel Müdürlüğü, Trambüs Sistemini kurarken daha ekonomik ve çevreye en az zarar vermesi beklentisiyle hayata geçirildiği dile getirilerek; “Sistemden beklediğimiz artıları ziyadesiyle elde ettik. Sistem diğer toplu taşıma sistemlerine göre daha ekonomik ve çevre dostu. Dizel yakıtlı araçlar cinsine ve yaşına göre değişik oranlarda çevreye karbon salınımı yaparken sıfır emisyonlu olan Trambüsler, tabiata karbon salınımı yapmamaktadır. Halkımız sistemden son derece memnun olduklarını ifade ediyorlar. Rahatlığıyla, sessiz çalışmasıyla, çevreye zarar vermemesi ve ekonomik oluşuyla Malatyalıların takdirini kazanmıştır. Yolcularımızın memnuniyeti yaptığımız anketlere yansıdığı gibi Çağrı Merkezimiz ve Büyükşehir Belediyesi Çağrı Merkezine yapılan geri bildirimlere de yansımaktadır” ifadelerine yer verildi.
Çevre Dostu Trambüs
Hayata geçirildiği 2015 yılından 2017 yılının Ağustos ayına kadar dizel yakıtlı araçlarla yapılan kıyaslamayla elde edilen veriler raporda yer aldı. Aynı sayıda taşınan yolcuyla yapılan sefer sayısı, harcanan enerji ve kat edilen kilometre hesaplanarak çevreye salınan karbondioksit oranı bulundu. İşte söz konusu o rapor:
Sistem Verileri
Nisan 2015 ile Ağustos 2017 tarihleri arasında alınan Trambüs işletme verileri Tablo 1.1’de gösterilmiştir. Aynı tabloda, işletmeye dizel otobüslerle devam edilmesi durumunda yapılacak kilometre ve sefer sayısı bilgileri de bulunmaktadır.
Elektrikli araçlarda tüketim sırasında fosil yakıt kullanılmadığından CO2 salınımı gerçekleşmemektedir.
100 km’de 5 litre yakıt yakan bir dizel aracın karbondioksit salınımı; CO2 Salınımı= (5 lt ×2640 gr CO2 )/(100 km)=132 gr CO2 dizel/km
Şirketimize bağlı araçlar kilometre başına yaklaşık 0,45 lt yakıt tüketimi gerçekleştirmektedir. Denklem 1.1’e göre kilometre başına karbondioksit salınımı 1.188 gr olmaktadır.
Sonuç
Sistemin CO2 salınımı yapmayan araçlar olan Trambüslerle işletilmesi sonucunda, 29 aylık süreç içerisinde, 10.097 ton CO2 (karbon)’nin çevreye salınımının önüne geçilmiştir."
Bülten- malatyahaber.com
