Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov, Andican'da yaşanan olaylardan aşırı dinci Hizb - ül - Tahrir'i sorumlu tuttu.
Başkent Taşkent'te düzenlediği basın toplantısında Kerimov, "Bunlar isyancı değil, silahlı haydut" dedi. Kerimov, rehin alınan bütün sivillerin kurtarıldığını, silahlı grubun üyelerinin bir bölümünün kaçtığını, çatışmalar sırasında 10 güvenlik görevlisinin öldüğünü, karşı tarafın daha ağır kayıp verdiğini söyledi, ancak ayrıntıya girmedi. Özbek lideri, silahlı kişilerle görüşmeleri bizzat kendisinin yaptığını ve güvenlik kuvvetlerine sorunu barışçı yoldan çözme talimatı verdiğini bildirdi.
Kerimov, Ekremi Örgütü'nün Hizb - ül- Tahrir'in kolu olduğunu savundu ve "Amaçları laik düzeni yıkmak. Halifelik kurmak istiyorlar ve gençleri zehirliyorlar. Kim olduklarını biliyorduk. Ama harekete geçmek için yasaları çiğnemelerini bekledik" dedi. Andican yöneticilerine dün düzenlenen gösteriyi engellememe talimatı verdiğini açıklayan Kerimov, "Özbekistan kadınlar, çocuklar ve yaşlılarla savaşmaz" diye konuştu.
Suçlamaları reddeden Hizb-ül-Tahrir ise, olaylardan Kerimov'u sorumlu tuttu.
KERİMOV KALINCA, KAÇAN HALK OLDU..
Özbekistan'da yakın geçmişin en büyük isyanının İslam Kerimov yönetimi tarafından çok sert şekilde bastırılması ardından halk komşu Kırgızistan'a kaçmaya başladı.
Etnik ve dini açıdan Orta Asya'nın en hassas bölgesi olan Fergana Vadisi'nde bulunan Andican kentinde önceki gün yaşanan isyan sonrası iktidar, kontrolü yeniden ele geçirdi. Önceki gece boyunca çatışmaların sürdüğü kentte 200 - 500 kişinin öldüğü söyleniyor, ancak kesin sayı bilinmiyor. Özbek hükümetinin laik düzene karşı olmakla suçladığı Ekremi Örgütü'ne üye oldukları iddiasıyla tutuklanan 23 işadamına ağır hapis cezalarının verilmesinin ardından başlayan silahlı isyanın, bizzat Kerimov'un yönettiği bir operasyonla bastırılması sonrasında, bölgedeki halk komşu Kırgızistan'a geçmeye çalışıyor.
Sınır kasabasında isyan
Kırgızistan Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Miroslav Niyazov, bölgede şu anda 5- 6 bin Özbek vatandaşının toplandığını, iki taraftan kapalı olmasına karşın 530 kadarının sınırı geçmeyi başardığını, bu kişilerin yanlarında ölü ve yaralı yakınlarını da getirdiğini açıkladı. Niyazov, Özbek sınır muhafızlarının geçişleri engellemeye çalıştığını, ancak Celalabad bölgesinde hâlâ çok sayıda kişinin Kırgızistan'a girmeye uğraştığını söyledi. Özbekistan, Tacikistan sınırını da tamamen kapattı. Özgürlük Radyosu'nun Özbek servisi, Kırgızistan sınırındaki Karasu kasabasında halkın isyan başlatarak yerel yetkilileri rehin aldığını ve yönetimi ele geçirdiğini duyurdu.
Kamyonlar dolusu ceset
350 bin kişilik nüfusuyla Özbekistan'ın 3. büyük kenti olan Andican, önceki gece yaşanan şiddetli çatışmaların izini silemedi. Görgü tanıkları, kamyonlarla ceset taşındığını, kent sokaklarında hâlâ ölülerin bulunduğunu söyledi. İngiliz Reuters Ajansı ve Rus NTV kanalı muhabirinin aralarında yer aldığı yabancı gazetecilerin kentten çıkarılmasından sonra Andican'da kalan az sayıdaki gazeteciden biri olan Aleksey Voloseviç, halkın dün yeniden Andican Vilayet Konağı önünde toplandığını bildirdi. İnternet haber sitesi Fergana'nın muhabiri olan Voloseviç, halkın olaylardan iktidarı sorumlu tuttuğunu, gösteride ekonomik durumun protesto edildiğini söyledi.
Silahlı bir grubun cezaevini basmasıyla başlayan olaylarda halk sokağa dökülmüş ve Kerimov'un istifasını istemişti. Yerel gazeteciler, tutuklanan işadamlarının hayır işleriyle uğraştığını ve aşırı dinci suçlamasını kabul etmediğini söyledi.
Böylece, komşu iki ülkede yaşanan benzer olaylar çok farklı şekilde sonuçlanmış oldu. Mart ayı sonlarında Kırgız muhalefeti seçimlere hile karıştırıldığı gerekçesiyle sokağa dökülmüş, halkın hükümet binasını ele geçirmesi üzerine göstericilere ateş açtırmayan Devlet Başkanı Askar Akayev kaçmıştı. Özbekistan'da ise tam tersi bir durum yaşandı. Moskova'daki Orta Asya ve Kazakistan Enstitüsü Müdürü Andrey Grozin, Akayev'in tersine Kerimov'un iktidarda kalmak için sonuna kadar mücadele edeceğini söyledi.
