Malatya, geçtiğimiz yıl Aralık ayında yapılan yasal düzenleme ile ilk yerel seçimlerden (Mart 2014'te) itibaren fiilen uygulanmak üzere "Büyükşehir" belediye statüsü alındı. Bu düzenleme; yeni bir makam olarak büyükşehir belediyesi başkanı, yeni bir yönetim organizasyonunun yanı sıra makamının yanı sıra bir büyükşehir belediye meclisinin de oluşturulmasını öngörüyor. Ancak, yönetimde ve önemli kararlarda etkili bir organ olan büyükşehir belediye meclisinin oluşumundaki temsil durumu, ilçelerde yaşayan nüfus ve mecliste temsil edilecekleri üye sayısı açısından ters bir orantı oluşturuyor. 2012 nüfus sayımına göre genel nüfusu 757 bin olan Malatya'da, büyükşehir ile birlikte Yeşilyurt ve Battalgazi ilçeleriyle birleştirilerek yeniden düzenlenen ve nüfusun yaklaşık 490 bininin yaşadığı iki merkez ilçe; büyükşehir belediye başkanı ve ilçe belediye başkanlarıyla birlikte 50 kişiden oluşacak büyükşehir belediye meclisinde sadece 16 üye ile temsil edilecek. Yaklaşık 270 bin nüfusu barındıran diğer 11 ilçe ise mecliste, büyükşehir belediye başkanı herhangi bir ilçenin temsilcisi olarak görülemeyeceği için kalan 49 üyelikten 33'üne sahip olacak. Bu da, çok daha az sayıda nüfusu temsil edenlerin nüfusun çoğunluğunu oluşturan ilçelere göre mecliste avantajlı durumda olacaklarını, büyükşehir ile ilgili tüm kararların, daha az sayıda nüfusu temsil edenlerin eğilimi doğrultusunda alınabileceğini gösterirken, bunun da ihtiyaç ve talebin adil bir şekilde karşılanmasıyla ilgili olarak sorun yaratabileceği anlaşılıyor.
malatyahaber.com'da Malatya ile ilgili yazdığı sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik konulara ilişkin makaleleriyle, il ve kenti ilgilendiren birçok konuyu gündeme taşıyan Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir Mustafa Bahadır Altaş, bu konuya ilişkin de şu değerlendirmeleri yaptı:
"Bilindiği üzere 06.12.2012 tarihinde TBMM kabul edilen 6360 sayılı kanunla 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun da değişiklik yapılarak Malatya’nın da içinde bulunduğu 13 il Büyükşehir statünse alınmıştı. Yapılan yasal düzenlemede uygulanmakta olan büyükşehir yasasında önemli değişiklik yapılmıştır.
5216 sayılı yasanın 3/a maddesinde değişiklik yapılarak Büyükşehir yeniden tanımlanmıştır. Buna göre Büyükşehir 'Sınırları il mülki sınırı olan ve sınırları içerisindeki ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayan; idarî ve malî özerkliğe sahip olarak kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisidir.'
Yapılan bu düzenleme sonrasında konuyu daha önce büyükşehir olan ve yeni büyükşehir statüsü kazanan iller açısından değerlendiğimizde;
•Tüm eski ve yeni büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırlarını kapsıyor,
•Köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılıyor,
•Köyler mahalle oluyor,
•Belde belediyeleri, belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin mahallesi olarak ilçe belediyesine katılıyor,
•Büyükşehirlerdeki, bucaklar ve bucak teşkilatları kaldırılıyor,
•İl özel idarelerinin tüzel kişiliği kaldırılıyor.
Yeni Düzenleme sonrasında Malatya Büyükşehir Belediyesi tüzel kişiliği kapsamında, daha önce var olan 29 belde, 292 köy ve 203 orman köyü olmak üzere toplam 534 belde ve köy statüsündeki yerleşim yeri mahalle statüsüne dönüşecek.
Yeni Yasa ile Büyükşehir Meclisi de il sınırları içinde yer alan (büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırlarıdır) tüm ilçelerden seçilecek üyelerden oluşacak. Bu konudaki düzenlemeye göre; ilçe meclisi üyelikleri nüfusa göre belirleniyor. Şöyle ki; nüfusu 10 bine kadar olan ilçeler 9 üye, 10 bin ile 20 bin arasındaki ilçeler 11 üye, 20 bin-50 bin arasındakiler 15 üye, 50 bin-100 bin arasındakiler 25 üye, 100 bin-250 bin arasındakiler 31 üye, 250 bin-500 bin arasındakiler 37 üye. 500 bin–1 milyon arasındakiler 45 üye, 1 milyonun üstünde nüfusu olan ilçeler de 55 meclis üyesi seçiyorlar.
Büyükşehir Belediye Başkanını ve ilçe belediye başkanlarının doğal üye olduğu Büyükşehir Belediye Meclisinde yasaya göre, 5 ilçe belediye meclisi üyeliğine karşı 1 büyükşehir meclisi üyesi belirleniyor. Bu düzenlemeye göre Mart 2014'te yapılacak yerel seçimler sonrasında 49+1 üyeli olarak oluşacak Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi tablosu yukarıdaki fotoğrafda belirtildiği şekilde gerçekleşecektir.
2012 nüfus sayımına göre Malatya genel nüfusu 757 bin 930 olup bunun 488 bin 247’si Merkez (Battalgazi-Yeşilyurt) ilçelerinde kalan 269 bin 683 kişisi ise diğer 11 ilçede yaşamaktadır.
Yeni düzenleme sonrasında Malatya Büyükşehir Belediyesi merkez ilçeleri Battalgazi-Yeşilyurt’ta yaşayan toplam 488 bin nüfusu temsilen 14+2 olmak üzere 16 meclis üyesi ile, 270 bin nüfusu temsil eden diğer 11 ilçe ise 22+11 olmak üzere 33 meclis üyesi ile temsil temsil edilecektir.
Bu şartlar altında oluşacak büyükşehir belediye meclisi yapısal oluşumunun ne kadar dikkat edilmesi gerektiği çok açık bir şekilde önem kazanmaktadır. Öncelikli olarak partilerin aday belirlemede her zamankinden daha çok seçici olmaları, oy kullanacak seçmenlerinde oy kullanırken, partilerinden çok adayların büyükşehir belediye meclisine yapacakları katkıyı dikkate almalarında yarar bulunuyor."
