Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), bölgedeki imalat sanayinin kısa, orta ve uzun vade yol haritasının yer aldığı “Üretim Sektörünün Deprem Etki Analiz ve Raporlama Çalışması”nın tanıtım toplantısını gerçekleştirdi.
GSO ve IOM iş birliğindehazırlanan, deprem bölgesi ve imalat sanayisinin yeniden toparlanması için kritik öneme sahip olan “Üretim Sektörü Deprem Etki ve Sürdürülebilirlik Analizi” projesi, depremin yaşandığı Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman ve Hatay’da yapıldı.
6 Şubat’ta 11 ili etkileyen deprem felaketinin ardından hazırlanan ve bölgedeki imalat sanayinin kısa, orta ve uzun vade yol haritasının yer aldığı “Üretim Sektörünün Deprem Etki Analiz ve Raporlama Çalışması”, TOBB'un ev sahipliğinde düzenlenen toplantı ile tanıtıldı. Deprem bölgesi için kritik öneme sahip olan projenin tanıtım toplantısı, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Gaziantep Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi, Birleşmiş Milletler Göç Kuruluşu Türkiye Misyon Şefi Gerard Karl Waite, Gaziantep Valisi Kemal Çeber, oda, borsa, OSB başkanları, TSE, Kalkınma Ajansları, STK’lar ve uluslararası kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirildi.
“4 bin 700 tır, 7 gemi, 6 uçak dolusu yardım ulaştırdık”
6 Şubat'ta yaşanan deprem felaketini hatırlatan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, bu süreçte oda ve borsa camiası olarak hızla harekete geçtiklerini belirterek, “Elimizdeki tüm imkanları, deprem mağduru illerimiz için seferber ettik. 4 bin 700 tır, 7 gemi, 6 uçak dolusu yardım ulaştırdık. 36 bin ton gıda, 3 bin 900 konteyner, 6 bin çadır, 100 binden fazla ısıtıcı, 817 bin battaniye ve 530 ton akaryakıt, 551 iş makinesi ve mobil vinç gönderdik. 24 noktada yemek mutfağı kurarak, 3,5 milyon kişilik sıcak yemek dağıtımı gerçekleştirdik” ifadelerini kullandı.
“Deprem bölgesinde elde, depoda, tarlada kalan tarım ve gıda ürünlerinin satın alınmasını sağladık”
Sonraki aşamada bölgedeki kalıcı konut ihtiyacının karşılanması için bir kampanya düzenlediklerini dile getiren Hisarcıklıoğlu, “Elimizdeki tüm maddi kaynakları bu işe aktardık. Ayrıca bölge ekonomisinin ve istihdamının yeniden canlandırılması için çeşitli girişimler hazırladık. Tedarikçim Deprem Bölgesinden Programı ile deprem bölgesinden mal almak isteyen firmaları deprem bölgesindeki üreticilerle eşleştirdik. Ulusal gıda perakendecilerini deprem bölgesinden tedarik sağlamaya yönlendirdik. Deprem bölgesinde elde, depoda, tarlada kalan tarım ve gıda ürünlerinin ulusal zincir market tarafından satın alınmasını sağladık. Ticaret pazar yerlerinden deprem bölgesindeki üreticilere destek vermelerini temin ettik. Deprem bölgesindeki satıcıların e-ticaret pazar yerlerinde komisyonsuz satış yapmasını sağladık” diye konuştu.
“Geçen sene 165 bin olan kayıtlı istihdam bu sene 107 bine düşmüştür”
Devlet ve millet olarak sağlanan yardımların önemli, gerekli olduğuna değinen Hisarcıklıoğlu, “Öte yandan deprem bölgesindeki insanların, üretim ve ticaret yaparak, kendi ayakları üzerinde durmalarını sağlamamız da gerekmektedir. İstihdamla ilgili son rakamlar, bölgede özellikle 4 ilimizde çalışan sayısında çarpıcı bir azalışa işaret etmektedir. Depremin istihdama en olumsuz yansıdığı il Hatay olmuştur. Hatay’da özel sektörde çalışan sayısı yüzde 35 azalmıştır. Yani her 3 kişiden biri artık çalışmamaktadır. Geçen sene 165 bin olan kayıtlı istihdam bu sene 107 bine düşmüştür. Demek ki 58 bin kişi işten ayrılmış veya işini kaybetmiştir. Kahramanmaraş’ta özel sektörde çalışan sayısı yüzde 29 azalmıştır. Çalışan sayısı 147 binden 104 bine düşmüştür. Malatya’da 95 binden 71 bine gerilemiştir. Yani her eskiden çalışan her 4 kişiden biri artık çalışmamaktadır. Adıyaman’daki özel sektör istihdamı da 55 binden 48 bine inmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
Şehirleri ayağa kaldırmanın yolunun ekonomiyi yeniden canlandırmaktan geçtiğini aktaran Hisarcıklıoğlu, şu ifadelere yer verdi:
“İşte Gaziantep ve Sanayi Odamız, bu vizyonla harekete geçmiş ve çalışmaya başlamıştır. Kamu ve özel sektör kurumlarımızın yanı sıra, uluslararası kuruluşlarının destek ve katkılarıyla çok önemli bir çalışmayı hayata geçirmiştir. Bugün tanıtımı yapılacak rapor, deprem bölgesindeki sanayimiz için bir yol haritası oluşturacak olması açısından çok değerlidir ve referans niteliğindedir. Hem kısa, orta ve uzun vadede yapılması gerekenler sıralanmış, yerel ve bölgesel kalkınmaya yönelik somut politika adımları hazırlanmış hem de kurumlarımız için ne tür adımlar atılması gerektiğine ilişkin yapıcı öneriler belirlenmiştir. Gaziantep sadece bölgenin değil, ülkemizin en önemli sanayi üretim merkezlerinden biridir. İsmi markalaşmış bir şehrimizdir. Geçen hafta İstanbul Sanayi Odamız tarafından Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu açıklandı. Gaziantep’ten 28 firmamız ilk 500 firma arasında yer aldı. Yaşadıkları tüm zorluklara rağmen üretim, ihracat ve istihdamdaki başarılarıyla Gaziantep’i gururlandıran tüm firmalarımıza teşekkür ediyor, başarılarının devamını diliyorum.”
6 Şubat’ta, 11 ilde asrın felaketi olarak anılan tarifi olmayan büyük bir acının yaşandığını ifade eden GSO Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi de, “Yaramız çok taze ve tüm acılarımıza rağmen bir şekilde psikolojik ve sosyal anlamda yaralarımızı sarıp ekonomimizdeki hasarı onararak yeniden toparlanmak zorundayız. Depremden etkilenen 11 ilin geçen yıl yaptığı ihracat toplamı 20 milyar 510 milyon dolar seviyesindedir. Bu illerimizde toplam 47 bin 581 firmamız imalat yapmaktadır. 2021 yılına göre 11 ilimizde toplam istihdam sayısı 3 milyon 841 bin kişidir. Deprem bölgesinin toplam istihdamdaki payı ise yüzde 13,3’tür” ifadelerini kullandı.
Sürecin hem üretim, hem istihdam yönüyle etkin bir şekilde yürütülmesi, zaman kaybının önüne geçilmesi, doğru analiz ve hızla sonuca ulaşılması için bir yol haritasına ihtiyaç olduğunu, bu çerçevesinde GSO ve IOM iş birliğiyle “Üretim Sektörünün Deprem Etki Analiz ve Raporlama Çalışması”nı gerçekleştirdiklerini kaydeden Ünverdi, “Rapor ile depremden etkilenen 11 ilden 5 tanesi olan Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman ve Hatay illeri için üretim sektöründe faaliyet gösteren işletmeler ile bunların çalışanlarının yaşanan depremlerden etkilenme durumlarını ortaya koymak ve bu illerle birlikte bölgenin sanayiye dayalı yapılanma ve iyileştirme süreçlerinin kısa, orta ve uzun vadeli eylem planlarının oluşturulması hedeflenmiştir” şeklinde konuştu.
Yürütülen çalışma ile ilgili bilgi paylaşımında bulunan Ünverdi, “Çalışmada doğrudan konunun muhatabı olan üretici firma sahibi veya yetkililerine yönelik anket; bu firmaların çalışan personellerine yönelik anket; üretici firmaların üye olduğu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı odalar ile ilgili kurum ve kuruluşlarla nitel görüşmeler yapılmıştır. Üretici firma anketleri; Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman ve Hatay olmak üzere yüksek katılımla, toplam 2 bin 976 firma ile doğrudan görüşme yöntemi ile yapılmıştır. Çalışanların yer aldığı anket görüşmeleri ise; aynı illerimizde toplam 5 bin 940 personel ile gerçekleştirilmiştir. Belirtilen 5 ilin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı oda başkanları ve genel sekreterleri, kalkınma ajansı yetkilileri, organize sanayi bölge müdürlükleri yetkilileri ile de yüz yüze görüşmelerde bulunulmuştur. Hazırlanan raporlar, gelecek adına yürütülecek çalışmalar için yol haritası niteliğinde olup, bölgenin ayağa kalkması, üretim ve istihdamın sürdürülerek yeniden kalkınmasında belirleyici olacak tüm unsurları içermekte ve yol göstermektedir. Deprem bölgesi ve imalat sanayisi için kritik öneme sahip olan projemizin tanıtım toplantısına ev sahipliği yapan üst kuruluşumuz TOBB, iş birliklerinden ötürü IOM’a, destekleri için Amerikan Dışişlerine teşekkür ediyorum. Katılımları için bakanlık yetkililerimize, valilerimize, milletvekillerimize, belediye başkanlarımıza, TOBB Başkanımız Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu’na, büyükelçilerimize, rektörlerimize, oda, borsa, OSB başkanlarımıza, kurum temsilcilerimize ve tüm konuklarımıza ayrıca teşekkür ediyorum. Projemizin ve toplantımızın hayırlı olmasını temenni ediyorum” ifadelerine yer verdi.
IOM Türkiye Misyon Şefi Gerard Karl Waite ise, bölgeyi sarsan yıkıcı depremlerin üzerinden sekiz ayın geçtiğini ifade ederek bu depremlerin geniş ekonomi üzerinde derinlemesine bir etki bıraktığını, üretimle yakından ilgili birçok işletmeyi etkilediğini söyledi.
“Üretim Sektörü Deprem Etki ve Sürdürülebilirlik Analizi” projesi çerçevesinde hazırlanan raporda, depremlerin en fazla etkilediği beş il olan Adıyaman, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya'daki üretim endüstrisinin nasıl etkilendiğinin detaylı bir şekilde incelendiğini belirten Gerard Karl Waite, “Rapor, ekonomik kesintileri, tedarik zinciri zayıflıklarını ve işgücü üzerindeki etkiyi yakından ele almaktadır. İşgücü etkilerine değinirken, dirençli altyapının önemini vurgulamakta ve işletmelerin yeni teknolojileri benimsemeleriyle ortaya çıkan yenilik fırsatlarını anlatmaktadır. Örneğin, Gaziantep'teki üretim şirketlerinin çalışanlarının yüzde 20-25'ini kaybettiği ortaya çıktı. Adıyaman ve Kahramanmaraş'taki üretim şirketlerinin ise yüzde 70-75'ini kaybettiği ortaya çıktı. Hemen hemen tüm üretim sektörleri etkilendi. Bunların başında da metal, mobilya, gıda, tekstil ve diğer sektörler geliyor. Belge aynı zamanda üretim endüstrisinin nasıl sürdürülebilir bir şekilde canlandırılabileceğine dair kısa, orta ve uzun vadeli öneriler sunmaktadır. Bu bulgular, iyileştirme girişimlerimizi yönlendirmek ve üretim sektörünün acil ihtiyaçlarını ve zorluklarını ele almak konusunda önemli olacaktır. Deprem bölgesine yönelik bu iş birliği yaklaşımı, bölgede başarılı ve sürdürülebilir bir iyileşmenin temelidir” ifadelerini kullandı.
Dr. Fatih Balcı ve Doç. Dr. Esin Sarıoğlu tarafından Gaziantep, gösteren Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman ve Antakya illeri için üretim sektöründe faaliyet işletmeler ile bunların çalışanlarının yaşanan depremlerden etkilenme durumlarını sahada yapılan çalışmalarla ortaya koyan rapor ve bölgenin sanayi temelli yapılanma ve iyileştirme süreçleri hakkında bir sunum gerçekleştirildi.
Toplantı, katılımcıların görüş ve önerilerini dile getirmelerinin ardından sona erdi.
Projenin Ankara’daki Lansman Toplantısına, Gaziantep Valisi Kemal Çeber, Gaziantep Milletvekilleri Bünyamin Bozgeyik, Derya Bakbak, İrfan Çelikaslan, Şehzade Demir, Mesut Bozatlı, TOBB Başkanı M. RifatHisarcıklıoğlu, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Halil Uğur, GSO Meclis Başkanı Adil Sani Konukoğlu, GSO Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi, IOM Türkiye Misyon Şefi Gerard Karl Waite, UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi LouisaVinton, Ankara Sanayi Odası Meclis Başkanı Celal Koloğlu, Yönetim Kurulu Başkanı Seyit Ardıç, Gaziantep Ticaret Odası Meclis Başkanı Mehmet Hilmi Teymur, Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Tuncay Yıldırım, Gaziantep Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Akıncı, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Başkanı Mahmut Sami Şahin’inin yanı sıra çok sayıda şehrin oda başkanları STK’lar, büyükelçilik, uluslararası kuruluşların temsilcileri, Türkiye’nin çeşitli illerinden kurum ve kuruluşların yöneticileri, iş insanları ve çok sayıda davetli katıldı.
Ankara, Gaziantep- iha
