Mustafa Kemal Atatürk tarafından 9 Eylül 1923'te kurulan ve bugüne kadar 7 genel başkanın görev yaptığı CHP, 98. kuruluş yıl dönümünü kutluyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türk halkı, Kurtuluş Savaşı sonrası yeni bir yönetim şekliyle tanıştı.
Ülkenin ilk siyasi partisi ise Milli Mücadele'nin önderi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.
Atatürk tarafından "Halk Fırkası" adıyla kurulan partinin adının başına, 1924'te "Cumhuriyet" sözcüğü eklendi. 1935'teki dördüncü kurultayda ise bugünkü "Cumhuriyet Halk Partisi" adı benimsendi.
Dünyanın en eski birkaç partisinden biri olan CHP, 1923'ten 1950'ye kadar aralıksız iktidarda kaldı.
12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından, o dönem Bülent Ecevit'in genel başkanlık yaptığı Cumhuriyet Halk Partisi kapatıldı. Parti daha sonra 3821 Sayılı Yasa'ya dayanarak kuruluşunun 69'uncu yıl dönümü olan 9 Eylül 1992 günü tekrar açıldı.
Vekaleten görev alanlar hariç, CHP'de genel başkanlık koltuğuna Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Hikmet Çetin, Altan Öymen, Deniz Baykal ve Kemal Kılıçdaroğlu oturdu.
Bugüne kadar 19'u olağanüstü 56 kurultay yapıldı
İlk kurultayı Sivas Kongresi kabul edilen CHP'de, bugüne kadar 37 olağan ve 19 olağanüstü kurultay gerçekleştirildi.
Partinin 15 Ekim 1927'de yapılan ikinci kurultayı, Atatürk'ün "Büyük Nutuk"u okuduğu kurultay olarak tarihteki yerini aldı. Kurultay kapsamında, 15-20 Ekim arasında toplam 36 saat 33 dakika konuşma yapan Atatürk, 19 Mayıs 1919'da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın tüm dönemlerini ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş koşullarını belgelere dayanarak anlattı.
"Gençliğe Hitabe" bölümüyle sona eren kurultayda, "Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik ve Laiklik", partinin dört temel ilkesi olarak belirlendi.
CHP'nin ilkelerine, 10 Mayıs 1931'de yapılan üçüncü olağan kurultayda, "Devletçilik ve Devrimcilik" eklendi. Böylelikle, partinin amblemi olacak "altı ok"un felsefesini oluşturan altı ilkenin, parti programına ve tüzüğüne giriş süreci tamamlandı.
CHP'nin 9 Mayıs 1935'teki dördüncü olağan kurultayı, Atatürk'ün katıldığı son kurultay oldu.
İnönü, görevi 33 yıl sürdürdü
Parti, ilk olağanüstü kurultayını Atatürk'ün vefatı üzerine 26 Aralık 1938'de yaptı. Genel başkanlığa seçilen İsmet İnönü, yaklaşık 33 yıl bu görevi sürdürdü.
İnönü'nün istifasının ardından partinin başına, 14 Mayıs 1972'de yapılan 6. Olağanüstü Kurultay'da Bülent Ecevit geçti. 24 Mayıs 1979'daki 24. Olağan Kurultay ise CHP'nin "Ecevitli" son kurultayı oldu. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, 30 Ekim 1980 tarihli dilekçesiyle genel başkanlıktan ayrıldığını açıklayan Ecevit, bir daha CHP'ye dönmedi.
Darbenin ardından kapatılan parti, 9 Eylül 1992'de yapılan kurultay sonrası genel başkanlığa seçilen Deniz Baykal ile tekrar siyaset sahnesinde yerini aldı.
CHP'de, Hikmet Çetin ve Altan Öymen de genel başkanlık koltuğuna oturan isimler oldu.
Kılıçdaroğlu, 33. Olağan Kurultay'da seçildi
Deniz Baykal'ın istifası sonrası 2010'daki 33. Olağan Kurultaydan bu yana genel başkanlığını Kemal Kılıçdaroğlu'nun yürüttüğü CHP'de bugüne kadar 7 genel başkan görev yapmış oldu.
11 yıldır CHP genel başkanlığı görevini yürüten Kılıçdaroğlu, son olarak geçen yıl 25-26 Temmuz'da Ankara'da yapılan 37. Olağan Kurultay'da tek aday gösterilerek, yeniden genel başkanlığa seçildi.
"Ülkemizi hak ettiği yere taşıyacağız"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, AA muhabirine, 9 Eylül 1923'te kurulan CHP'nin dünyanın en eski bir kaç partisinden biri olduğunu söyledi.
CHP'nin bir üyesi olmaktan onur duyduğunu ve ilk günkü azim ve kararlılıkla çalışmalarını sürdürdüklerini vurgulayan Torun, "Kuruluşun ve kurtuluşun partisi olan, masa başında değil, savaş meydanlarında kurulan Cumhuriyet Halk Partisi 98. yaşını dolduruyor. Kurucumuz Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarından aldığımız güç ve inançla, 98 yıl sonra da yolumuza devam ediyoruz ve bu yoldan dönmeyeceğiz. İnanıyoruz ki ilk seçimlerde iktidar olup, ülkemizi hak ettiği yere taşıyacağız." diye konuştu.
"CHP TÜRKİYE'NİN ÇIKARLARINI KOŞULSUZ SAVUNAN PARTİ DEMEKTİR"
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP'nin 98. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla Anıtkabir ziyaretinin ardından genel merkezdeki Parti Meclisi (PM) toplantısına başkanlık etti.
PM'nin açılışında konuşan Kılıçdaroğlu, CHP'nin bundan 98 yıl önce verilen bir dilekçe ile resmen kurulduğunu hatırlatarak bu 98 yılda büyük acılar yaşayan CHP ailesinin var olan bütün büyük acıları dert edinmeden tam tersine onları tarihin tozlu raflarına bırakarak geleceğe umutla bakan dünyadaki ender partilerden olduğunu vurguladı.
Kılıçdaroğlu, şunları kaydetti:
"98 yılın verdiği güçle, idealle, umutla geleceği inşa etmeye çalışıyoruz. Geleceği inşa ederken de 'Her şeyi biz yaparız.' da demiyoruz. Dostlarımızla beraber geleceği inşa edeceğiz çünkü bizim dostlarımız demokrasiyi, insan haklarını, yargı bağımsızlığını, bu ülkede herkesin mutlu, huzurlu yaşamasını istiyorlar. Dolayısıyla yapacağımız her çaba ülkemizin, evlatlarımızın geleceği için çok önemli. 9 Eylül'ü bu bağlamda kutluyoruz. 98 yılı kutladığımız geride bıraktığımız bu yılda, bütün vatandaşlarıma da seslenmek isterim, elbette ki herkes Cumhuriyet Halk Partili değil, elbette ki herkes gelip Cumhuriyet Halk Partisine oy verecek diye bir beklentimiz de yok. Şunu herkesin çok iyi bilmesini isterim, Cumhuriyet Halk Partisi demek halkın çıkarlarını, Türkiye'nin çıkarlarını, koşulsuz savunan parti demektir. Bize oy versin, vermesin, savunmak zorundayız. Dolayısıyla Cumhuriyet Halk Partisinin Türkiye için de bölge halkları için de Avrupa Birliği için de dünya siyaset tarihi için de ayrı bir yeri ve önemi vardır. Bunu herkesin bilmesini isterim."
"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir"
CHP'nin temellerinin Sivas Kongresi'nde atıldığını hatırlatan Kılıçdaroğlu, "Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Sivas Kongresi'nden söz eder, CHP'nin kuruluşu diye. Bu bağımsızlığı savunmak, mandacılığı reddetmek anlamına geliyor. Sivas Kongresi'nin böyle bir özelliği var ve milli iradenin önemi orada bir kez daha çıkmıştır." dedi.
"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." derken de yetkinin tek kişiye değil millete ait olması gerektiğinin altının çizildiğini aktaran Kılıçdaroğlu, bu ilkenin bugün de geçerli olduğunu söyledi.
"Görkemli bir tarihimiz var"
Sanayisi olmayan bir Türkiye'den 1940'larda uçak ihraç eden 5 ülkeden birisi haline gelindiğinin altını çizen Kemal Kılıçdaroğlu, "O Cumhuriyet ve o CHP yumurta satarak Şeker Fabrikası kurmuştur. 5 kuruşun hesabını sormuştur. Halktan toplanan her kuruşun hesabını da millete vermiştir. Böylesine övüneceğimiz görkemli bir tarihimiz var." dedi.
Ama bu tarihin kendilerine yetmediğini ifade eden Kılıçdaroğlu, geleceği inşa etmek zorunda olduklarını söyledi. Önlerinde yeni bir tarih olduğunu dile getiren Kılıçdaroğlu, kendilerinden daha iyi yetişmiş, dünyayı kendilerinden daha iyi sorgulayan gençler olduğunu vurguladı.
Eğitim şurasının toplanması ve eğitim bilim kurulunun oluşturulması gerektiğini vurgulayan Kılıçdaroğlu, eğitime bilimsel gözle bakılmasının önemine işaret etti. Kılıçdaroğlu, Öğretmenler Meslek Kanunu'nun çıkarılması ve her 24 Kasım Öğretmenler Günü'nde birer maaş ikramiye verilmesi gerektiğini kaydetti.
Geçlerden pasaport çıkarma işleminde ve yurt dışına çıkışta harcın alınmayacağını anlatan Kılıçdaroğlu, ilk defa sıfır otomobil alacak gençler için ÖTV'yi sıfırlayacaklarını söyledi.
Ankara, AA- iha
