Dedektör Arılar

 
Malatya'da lise öğrencilerinin geliştirdiği ''Zabıta Arılar'' adlı TÜBİTAK projesiyle, hassas koku duyuları bulunan arılar narkotik dedektör köpeklerinin yeni rakibi olacak. 
     
Özel Rahime Batu Anadolu ve Fen Lisesi öğrencileri, arılardaki farklı kokuları ayırt etme ve kokuyu öğrenme özelliklerini kullanarak bir proje geliştirdi. TÜBİTAK'ın da sergilenmeye değer bulduğu projede, her yemek saatinde ekşimiş peynir kokusuna maruz bırakılan arıların daha sonra hareketleri takip ediliyor. 
     
Projeyi AA muhabirine anlatan öğrenciler Koray Atmaca ve Furkan Dağdelen, oluşturdukları bir düzenekle arıları üstü şeffaf ve önü delikli bir kutuya koyarak davranışlarını tespit ettiklerini dile getirdi. 
     
Atmaca, arılara kısa aralıklarla birer damla şekerli su verdiklerini ve 6 saniye içinde 4 kez kokuya maruz bıraktıklarını belirterek, amaçlarının arıların koku alma yeteneğinden faydalanarak klasik koşullanmayla arıların dedektör hayvanlar gibi kullanılmasını sağlamak olduğunu ifade etti. 
     
Dağdelen de, arıların kokulara aşina olmaya başladıktan sonra dil çıkarma, ya da dans etme gibi belli hareketler gösterdiğini belirtti. 
     
     -Sonuçları doğru bilme oranları yüzde 99- 
     
Proje Danışmanı Cuma Demirci ise, köpeklerin normalde detektör hayvanlar olarak kullanıldığını, fakat bu konuda yapılan çalışmalarda arıların sonuçları bilme oranının yüzde 99 olduğu söyledi. 
     
Kendilerinin de bu araştırmalardan yola çıkarak arıların detektör hayvanlar gibi kullanılabileceği bir cihaz geliştirmeyi amaçladıklarını kaydeden Demirci, bu cihazda bir elektronik kısım, bir de arıların bulunduğu ve hareketlerinin 8 kamerayla izlendiği şeffaf bölme oluşturacaklarını ifade etti. 
     
Arıların tanıştırılmak istenen kokularla ilgili davranışlarını elektronik bölmedeki hafızaya kaydedeceklerini belirten Demirci, ''Özellikle sınır bölgelerindeki uyuşturucu kaçakçılığının önüne geçilmesi ve gümrük noktalarında uyuşturucu maddelerin tespitinde köpeklerin yerine daha az masrafla arılar kullanılabilir, bu cihaz geliştirilebilir'' dedi.