MALATYA BELEDİYESİNİN DEĞERLİ YAYINLARI ARASINDA KISA BİR GEZİNTİ
Necdet KIRCEYLAN
Malatya Valiliği’nin MALATYA KİTAPLIĞI projesindeki yayınlardan bana ulaşanlarına dair izlenimlerimi geçen yıl GÖRÜŞ GAZETESİ’nde yayınlamıştım.
2012 yılı Malatya ziyaretimde belediyemizin de bu konuda yayınları olduğunu öğrenmiştim. Zaman içinde merakım bu konuda arttı. Kısa bir zaman önce Belediye Kültür Müdürü sayın İhsan Gençay ile bir telefon görüşmesi yapma imkanı buldum. GÖRÜŞ’ün 28 yıllık yazarı olduğumu söyledim. Çok candan ilgilendiler. Belediyenin yayınlarını merak ettiğimi söyledim. Çok kısa bir zaman içinde Malatya Belediyesi Kültür Yayınları bana ulaşınca, çok sevindim. Hele paketi açınca gelen eserler nedeni ile çok mutlu oldum. Kitaplar geldikleri andan itibaren adeta beni esir aldılar. Notlar alarak önce bir göz attım. Sonra tekrar tekrar okumaktan kendimi alamadım.
Belediye Başkanı Sayın Ahmet Çakır, her kitaba özel bir takdim yazısı yazmış. Her biri ayrı güzel. Yerimizin darlığı nedeni ile Sayın Ahmet Çakır’ın bir takdiminin bir bölümünü aşağıya alıyorum:
“belediyelerin hizmet alanları sadece şehirlerin fiziki ihtiyaçları, özellikleri değildir. Aynı zamanda bilim, kültür ve sanat alanları da hizmette öncelik tanınması gereken alanlardır. Bizler daima bunun gayreti içinde olmaya çalıştık.
Kültür ve sanat adamlarının medeniyetlerin inşasında önemli bir yere sahip oldukları herkes tarafından kabul gören bir gerçektir. Bundan dolayı onlara sahip çıkmak, beslendiğimiz kadim mirasa, Malatya’ya sahip çıkmak demektir.”
Değerli okurlar, inşallah pek çoğunuzun bu kitaplarla tanışma imkânınız olur. Bu hususu, Malatya Belediye Başkanı Sayın Ahmet Çakır “TURGUT ÖZAL” kitabının takdim yazısında ne güzel ifade ediyor. “… İstedik ki bu çalışmalar sadece belediye arşivinde birer kağıt tomarı olarak kalmasın, daha geniş kitlenin ve özellikle yeni neslin yararlanabileceği bir kaynak, kalıcı bir eser olsun…”
Kitap yayınlayan her kuruluşun bu söze kulak vermesini, önemli olanın, yayınlanan eserlerin raflar yerine geniş okurlara ulaşmasının şart olduğunu hatırlatıverelim..
Bana ulaşan kitaplarla ilgili izlenimlerimi sunmaya çalışacağım.
GÜN GEDİKTE DELİ ÖMRÜM
Malatya Kültür yayınlarının 17. kitabı olarak tanıtılan SEVİM EMİR (KARAGÜNLÜ) nün eserini ilk olarak elime aldım. İlk defa ismini duyuyordum, ama sayın başkanın takdim yazısından sonra, önce merak sonra büyük ilgi ile kitabı okumaya başladım. Elimden düşürmeden tamamladım. Hayatı ve şiirleri bölümünde yer alan:
“Aşık Balı’nın kızıyım
Kara günler yıldızıyım
Toprağımın saf özüyüm soranlara selam olsun”
Dizesi sıradan bir aşık, bir şair ile karşılaşmadığımı bana fısıldıyordu. 13 yaşında evlenen 19 yaşında beş çocuk annesi olan sayın Sevim Emir’in yaşadıklarının, hayallerinin, hayatı, feleği sorgulamalarının nakış nakış mısralara, dizelere, şiirlere ulaştığı bu kitap her okuyana önemli mesajlar sunmaktadır. Her bir şiiri uzun yorumlara değer boyuttadır.
Toplumumuzda kadının bitmez tükenmez gibi sayılabilecek çilesinin, yükünün, sorumluluğunun, adeta karşılıksız görevinin devam ettiğini hatırlıyoruz mısralarda.
Sayın Aşık Sevim Emir boşuna “KARAGÜNLÜ” mahlasını şiirlerinde kullanmamış. Ama bütün çektiklerini şikâyet olarak değil de, çözümler için bir hatırlama olsun diye sunuvermiş bir bilge kadın olarak.
Laf olsun diye şiir yazmamış. Böyle bir sıradanlığa hakkı olmadığı bilincinde. İnsanlığa o kadar çok konuda mesaj veriyor ki hayran olmamak mümkün değil. Yazımı bir dörtlüğü ile tamamlıyorum:
“Gırtlak kırk beş basamak, ağızda tava,
Sözü pişir söyle olmasın dava,
Zararın olmasın insani soya,
Nefsinin sözünü dinlemeyesin”
KENDİMLE GÖZ GÖZE
Malatya Belediyesi Kültür Yayınlarının 21. Kitabı olarak sayın Dr. Abdullah Öztemiz Hacıtahiroğlu’na ait şiirlerden bir demet sunulmuştur. Ben bu ismi bazı yayınlarda görmüştüm. Rahmetli Ahmet Şentürk ile değerli arkadaşım Mehmet Gülseren tarafından 1990 yılında yayınlanan Malatyalı Şairler Antolojisi’nde de rastlamıştım. Şiirleri ilgimi çekmişti. Antolojide yer alan şiirleri, bu kitapta yer alamamış. İnönü Üniversitesinin değerli ilim adamlarından sayın Prof. Dr. Hasan Kavruk tarafından yayınlanan bu eser 121 sayfa olup şairimizin 1963 yılından 2010 yılına kadar yazdığı şiirlerinden 81 adeti bu değerli esere alınmıştır.
Prof. Dr. Hasan Kavruk, takdim yazısında, şairimizin edebi kişiliğini ifade ederken: “Malatya’nın yetiştirdiği ünlü bilim ve sanat adamlarımızdan olan Abdullah Öztemiz Hacıtahiroğlu şiirleriyle yaşadığı döneme damgasını vuran önemli şairlerimizdendir. O, 20. yüzyılda pek bilinmeyen, fazla kullanılmayan, terk edilmeye yüz tutan aruz veznini şiirlerinde ustalıkla kullanarak bir bakıma geçmiş ile gelecek arasında bir köprü vazifesi görmektedir” şeklinde vermektedir.
Değerli şairimizin iki şiirinden iki dörtlüğü aşağıya alıyorum:
“beğenir sever sıradan sözü
Dışa aldanan özü kavramaz
Kim alışsa beylik ucuz söze
Alışılmamış sözü kavramaz” 1988
“Tatlı sesten daha baskın acı ses
Mutlu sesten daha çoktur tasalı
Kendi dünyasını kurmuş herkes
Yaşıyor ömrüne dair masalı” 1979-2005
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
MALATYA MÜZESİ DÜZ DOKUMALARI
2012 yılında yayınlanan bu eser 171 sayfadan oluşmaktadır. Sayın Yrd. Doç. Dr. Ela Taş tarafından Malatya Müzesinde yer alan “DÜZ DOKUMALAR” detaylı şekilde gün ışığına çıkarılmış. Büyük keyif aldığım bu kitapta 81 orijinal düz dokumaların renkli fotoğrafları yer alıyor. Karşı sahifelerde ise detaylı teknik ve sanatsal bilgiler veriliyor. Renk ve desen zenginliği, Malatya kültürünün bilinenin çok üstünde çeşitlilik ve mükemmellik sahibi olduğunu ortaya koyuyor.
Bu değerlerin, evlerimizi süsler hale getirmesini temenni ediyorum, bu konuda emekleri geçenleri gönülden tebrik ediyorum.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
MALATYALI NİYAZİ MISRİ
Niyazi Mısri Hazretlerinin hayatı, sanatı, eserleri ve Türkçe şiirlerinin yer aldığı DİVAN-I İLAHİYAT kitabının birinci baskısı 2004 yılında yayınlanmış, tükendiği için ikinci baskısı 2011 yılında yapılmış.
İnönü Üniversitesinin değerli hocalarından sayın Prof. Dr. Hasan Kavruk tarafından titiz bir çalışma ile hazırlanan bu kitap 368 sayfadan meydana gelmektedir.
Prof. Dr. Hasan Kavruk, kitabının “ÖNSÖZ”ünde “Niyazi Mısri divanının şimdiye kadar birçok baskısı yapılmıştır. Fakat bunların çoğunluğu eski harfli baskı olduğu için faydalanılması, çok az bir kesim hariç imkânsızdır. Yeni harfli baskıların büyük bir kısmı da eksik, yanlış çeviri vb. özellikleri dolayısıyla yetersizdir. Eserin şimdiye kadar tek bir karşılaştırmalı çeviri yazısı yayımlanmıştır.
Bu çalışmada Niyazi Mısri divanının yeni yazıya çevirisi verilecektir..” diye izleyeceği bilgi verilmiştir.
Kitabın ilk bölümünde Niyazi Mısri Hazretlerinin kısaca hayatı, sanatı, tasavvuf hayatı ve günlük notlarının bir bölümü nakledilmiştir. Türkçe ve Arapça eserlerinin neler olduğu belirtilmiştir. Son bölümde ise Türkçe şiirleri yer almaktadır.
Sayın Prof. Dr. Hasan Kavruk ÖNSÖZ’de “ Her kesimden insanın okuyup istifade edebilmesi için de olabildiğince teferruattan uzak sade bir metin hazırlanmış…” dese de 74 yaşına ulaşmış, elli yıldır gazetede yazı yazan, lisede çok değerli edebiyat öğretmenlerinden ders gören biri olarak, kitabın sonundaki sözlükten yararlanarak, eski Türkçe yazılan bu şiirlerin anlamına ne çare ulaşamadım.
Sayın Prof. Dr. Hasan Kavruk’un Saim Durukoğlu’nun birlikte hazırladığı BATTALNAME ile ilgili 10 Nisan 2013 tarihli GÖRÜŞ gazetesinde “..Bu gibi eserlerin, eski dil ile bugünkü dil nüshalarının aynı kitapta sunulmaları pratikte çokça uygulanmaktadır. Böyle olsa idi, kütüphanemdeki BATTALNAME bana, ben de ona bakıyor olmayacak, okumuş olacaktım” demiştim.
Bu kitabın sanırım bir süre sonra 3. Baskısı yapılacaktır. Dileğim, Niyazi Mısri Hazretlerinin mesajlarının bütün topluma en geniş şekli ile kolayca ulaşmasıdır.
Bu güzel çalışmaya gönülden teşekkürler.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
TÜRK SİYASET TARİHİNDE TURGUT ÖZAL
Malatya Belediyesi’nce, rahmetli cumhurbaşkanımız Turgut Özal adına 2010 yılında düzenlenen makale yarışmasında uygun görülen 21 makale, 2011 yılında yayınlanan bu kitapta yer almaktadır.
Büyük lider, emsali az bulunur bir devlet adamı olan rahmetli Özal ile ilgili bu makalelerin Belediye başkanı Ahmet Çakır’ın ifade ettiği gibi “ belediye arşivinde kalmaması, kalıcı bir hale getirilerek daha geniş kitlelerin istifadesine sunulması” böylece sağlanmıştır.
Kitapta yer alan ilk makalenin başlığı altında rahmetli Turgut Özal’ın “Devlet de, kalkınma da tek bir amaç taşır: insanın insana, özgürce, refah ve mutluluk içinde yaşaması” sözü yer alıyor.
Bu kitapta yer alan makaleler, rahmetli Turgut Özal’ın sıra dışı önemli liderliğini ortaya koymaktadır. Makalelerin çoğunun da Malatya’dan çıkışı Turgut Özal öğretisinin güzel bir yansıması olsa gerek. 1985-1990 arasında Malatya’da görev yaptığım için, devlet adamı Turgut Özal vizyonunun etkisi ve öneminin yakın şahitliğinin farkına vardığım ve yaşadığım için kendimi şanslı sayıyorum.
Siyaset içinde olanlar, siyasete atılmak isteyenler, bizler gibi sıradan hayatın içinde bulunanlar, bu kitapta yer alan makaleleri mutlaka okumalı, yenilerini de takip etmelidir.
Kim olursa olsun, hangi makam ve seviyede olursa olsun, rahmetli Turgut Özal öğretisine her zaman ihtiyacı olacaktır.
Emeği geçenlere gönülden teşekkürler.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
MALATYA TARİH KENT VE KÜLTÜR
Malatya belediyesinden gelen paketi açtığımda, çok değerli kültür adamı sayın Orhan Tuğrulca’nın üç ciltlik MALATYA TARİH KENT VE KÜLTÜR kitaplarını görünce adeta dünyalar benim oldu. Sayın Celal Yalvaç’dan bu eserle ilgili çok güzel sözler duymuştum. Bu nedenle bu eseri merak ediyordum.
Malatya belediyesinin kültür yayınlarının 15. Kitabı olan bu değerli eser, geçtiğimiz yıl ağustos sonlarında okuyucuları ile buluşmuş.
Kitapları tetkike başlayınca, bu projenin çok büyük olduğunu fark ettim. Bir doktora çalışması olarak sunulmalı idi diye düşünüyorum. Sayın Orhan Tuğrulca bugüne kadar yayınladığı kitaplar, yaptığı araştırmalar, sunduğu tebliğlerle, basımı bekleyen çalışmalarla, ülkemizin sanat adamları arasına girmiştir. Akademik hayatın içinde olmalıdır. Kendisinin yüksek kapasitesi değerlendirilmelidir.
354 sayfalık birinci ciltte Malatya, Neolitik dönemden Osmanlı dönemine yani M.Ö. 7000 yılından M.S. 1300 yılına kadarki devre, çok geniş kaynak taranarak okuyucuya sunulmuştur.
416 sayfalık ikinci cilt 1300-1918 Osmanlı dönemini kapsamaktadır.
421 sayfalık üçüncü ciltte ise 1918’den 2011’e kadarki dönem cumhuriyetimize ayrılmıştır.
Sayın Orhan Tuğrulca, adeta iğne ile kuyu kazarcasına 572 kaynak eseri tarayarak, sanırım Türkiye’de örneği az bir çalışmayı Malatya kültürüne sunma başarısına ulaşmıştır.
Üç cildi de aynı akıcı üslupla kaleme almış sayın yazar. Bir roman, bir belgesel senaryosu gibi hemen okuyucuyu sihrine bağlayıveriyor.
Malatya’nın yüz akı bilim adamlarından biri olan sayın Orhan Tuğrulca’nın Niyazi Mısri hazretleri ile ilgili ikinci kitabını okuduğum için kendimi şanslı sayıyorum. Bu kitaplardan Niyaz-i Mısri Hayatı ve Düşünceleri kitabı da Malatya belediyesince yayınlanmıştır.
Malatya’nın 9000 yıllık tarihini okuyucu ile buluşturan üç ciltlik Malatya Tarih Kent ve Kültür kitap serisini yayınlayan Malatya belediye başkanlığına gönülden teşekkür ediyor, bu kapsamlı eseri Malatya’ya kazandıran sayın Orhan Tuğrulca’yı da içtenlikle tebrik ediyorum.
