Denetim Yapılıyor mu?

Malatya'da gıda sektöründe denetim yok denecek kadar az. 2006 yılında 2586, 2007’de ise 3524 denetim yapıldı. Sektörde ise 4000’den fazla işyeri bulunuyor. Lokanta, pastane, tatlıcı, fırın, un ve unlu ürünler ile yemek fabrikaları gibi özellik arz eden diğer işyerlerinin ilgili yasaya göre yılda en az 4-5 kez denetlenmesi gerektiği göz önüne alındığında denetimsizlik bütün açıklığıyla ortaya çıkıyor. Denetimler ağırlıklı olarak merkezde gerçekleşirken merkez dışında kalan yerlerde denetimin “D”si bile yok.

Yapılan araştırmada sektörde gıda denetimi kadar önemli yer tutan ve gıdaların sağlıklı ellerde üretimi ve tüketiminde çalışan elemanların konumu. Sektörde çalışanlara zorunlu tutulan “Portör” (Esnaf Muayene Kartı) konusunda da yeterince denetim yapılmadığı ortaya çıktı. Verem Savaş Derneğince verilen “portör” sayısı ortalama 2.500 civarında. 4000 civarında işyerine karşı buralarda çalışanların almaya zorunlu olduğu portör kartı sadece 2.500 civarında.

Sayıları 4000 civarında olan üretim, satış ve toplu tüketim yerleri Tarım İl Müdürlüğü bünyesinde Gıda Denetim ve Kontrol şubesinde görevli 36 personelle yetiştirilmeye çalışılıyor. 2006 yılında üretim, satış ve toplu tüketim yerlerinde 2586 işyeri denetlenirken, bu rakam 2007’de 3524’e yükseldi. 4000 civarında gıda sektöründe faaliyet gösteren işyeri göz önüne alındığında çoğu işyeri yılda bir kez bile denetlenmiyor.

Vatandaşlar tarafından basın kuruluşlarına aktarılan “Sağlıksız gıdalar” konusu üzerine yapılan ve Sanayi Odası (TSO) ile Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliğine (ESOB) kayıtlı 4000 civarında işyerinin bulunduğu sektörde gerek yapılan gıda denetimlerin sayısı gerekse de sektörde çalışanların almaları ve 6 ay veya 1 yıllık periyotlarla kontrolden geçmesi zorunlu olan Portör (Esnaf Muayene kartı) kartları sayısı her iki konuda da büyük bir denetimsizliğin olduğu ortaya çıktı.

GIDA DENETİMLERİN KAPSAMI VE SAYISI
Gıda üretimi, satışı ve toplu olarak tüketilmesi aşamasından yapılan denetimlerin değerlendirmelerinde ağırlıklı olarak; İşçilerin sağlık raporu, İşyerinin fiziki ortamı, satılan gıda maddelerinin insan sağlığını tehdit eder özellikler taşımaması ve tüketim aşamasında özelliğinin bozulmasına neden olacak koşullardan uzak korunması ve tüketilmesi, ürünlerin son kullanma tarihleri gibi ölçütler yer alıyor.

Sektörde 4000 civarında işyeri olmasına karşın, Tarım İl Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Denetim Şubesi tarafından 2006 ve 2007 yılında yapılan denetimlerin sayısı;

Gıda Üretim Yerleri: 860 ve 1076
Gıda Satış ve Toplu tüketim yerleri: 1726 ve 2448

ESNAF MUAYENE KARTI
Üretilen ve satılan ve toplu olarak tüketilen (lokanta-pastane gibi) işyerlerinde çalışan personelin alması zorunlu olan ve yıllık veya 6 aylık dönemlerde kontrole tabi olan ve Verem Savaşı Derneği tarafından verilen Esnaf Muayene Kartları (Portör) sayısı da sektörde bulunan 4000 işyerinin çok çok altında. 1 ve 2 No’lu Verem Savaşı Derneğince gıda sektöründe çalışan personele verilen portör kartları sayısı sadece 2.500 civarında.

TSO ve ESOB KAYITLARI
Gıda sektöründe faaliyet gösterenlerin ilgili meslek odalarına göre dağılımı ise; aralarında Tavukçuluk, Et ve Et ürünleri, süt ve süt ürünleri, fırın, lokanta, pastane, un fabrikaları, ekmek imalatı gibi işyerlerinin de bulunduğu 568 işyeri TSO’ya kayıtlı iken, Lokanta, fırın, pastane, kahvehane, simitçi, kasap, kantin, kanatlı hayvan (Tavuk- piliç) gibi işyerlerinden 3300’ü ise ESOB’a kayıtlı görünüyor.

GÖRÜŞLER
Konu ile ilgili görüşülen vatandaşlar özetle“Başta yapılaşma ve trafik konularında yaşanan keşmekeşlere paralel olarak gıda sektöründe de sağlığımız ve canımızla oyun oynanıyor. Yetkililere göre her şey güllük gülistanlık. Onlara göre doğrudur da. Çünkü, vatandaşın durumunu onları hiç mi hiç ilgilendirmiyor.”, sağlıkçılar “Sağlık kartları çok önemli, Özellikle de Kapalı mekanlarda gıda sektöründe hizmet veren personelin sağlığı çok çok önemli. Bu konunun kesinlikle göz ardı edilmemesi gerekir” derken konunun uzmanları ise; “Başta Valilik ve üniversite olmak üzere tüm kurum ve kuruluşların el birliği ile bu sorunun üstesinden gelmeleri gerekir.” diyerek ilgili tüm birimleri işbirliği yapmaya çağırdılar.

FOTO: G.Arşiv