T-Rupt Genel Müdürü Erdem Karabostan, yerli katastrofik modelleme platformu (CATMOD) ile olası depremlere sigorta sektörü açısından hazırlık yapıldığını belirterek, "Zorunlu afet sigortasının devreye girmesiyle sel riskini de modelleyeceğiz." dedi.
Karabostan, Türk Reasürans sermayedarlığında akademik ve teknolojik yetkinlikleri üzerinden sigorta ve reasürans odaklı rekabetçi çözümler üretmek ve bunları global pazarlarda da ölçeklemek vizyonuyla kurulduklarını ve Yıldız Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyetlerini sürdürdüklerini söyledi.
Deprem modellemesinin işlevlerini ve finansal kıymetini vurgulayan Karabostan, depremlerin frekansı düşük ama şiddeti yüksek olaylar kategorisine girdiğini belirterek, şöyle devam etti:
"6 Şubat depremlerinde 11 ilimizdeki yapı stokunun önemli bir bölümü hasar gördü ve sigorta şirketleri çok büyük tazminat yüküyle karşı karşıya kaldı. Benzeri durumları yönetebilmek için dünyada güvence, reasürans sistemi sayesinde sağlanıyor. Dünya sigortacılığı birbirleri arasında risk transferi gerçekleştiriyor. Ama bu risk transferi ne kadar ve ne maliyetle yapılması gerektiği oldukça kritik bir soru. Bu sorunun cevabı ise modelleme ile elde ediliyor."
Ana işlerinin deprem modellemesi olduğunu ifade eden Karabostan, deprem modellemesine ilişkin şunları kaydetti:
"Belli bir coğrafyada oluşabilecek depremleri, bu depremlerin büyüklüklerini, şiddetini, binaların sarsıntıya vereceği tepkiyi, bina içindeki sigortalanan kıymetin alacağı fiziki hasarı, daha sonra bu hasarın parasal olarak neye tekabül edeceğini, sonrasında bu hasarın poliçelerde ne kadar tazminat yükü oluşturacağını, bunlar birleştiğinde sigorta şirketinin toplam ne kadar tazminat ödeyeceğini ne kadarını reasürans şirketlerinden alacağını simülasyonlar yoluyla hesaplıyoruz. Dolayısıyla şirketlere portföy yönetim stratejileri, fiyatlama ve risk transfer politikaları konusunda karar desteği sunuyoruz."
Yaptıkları işin interdisipliner bir çalışma olduğuna dikkati çeken Karabostan, yerbilimcilerden deprem mühendislerine, istatistikçilerden jeomatik mühendislerine ve yazılımcılara kadar çok sayıda uzmanla çalıştıklarını söyledi.
"Bu modellemeler dünyada çok az sayıda merkez tarafından sunuluyor"
Karabostan, katastrofik modelleme yazılımının (CATMOD) tamamını yerli kaynaklarla geliştirdiklerini ve Türkiye'ye özgü bir model olduğunu dile getirdi.
CATMOD'un en güncel deprem kaynaklarını içerdiğini ve sürekli güncellendiğini kaydeden Karabostan, "Bu modellemeler dünyada çok az sayıda yetkinlik merkezi tarafından sunuluyor. Bunlardan bir tanesiyiz." ifadesini kullandı.
"Hem ülkemiz hem de sigorta sektörü için önemli bir kaynak"
T Rupt Tekonoljinin faaliyete geçmesinin hemen ardından 6 Şubat depremlerini yaşadıklarını aktaran Karabostan, portföylerden ne kadar tazminat ödeneceğine dair CATMOD üzerinde çok hızlı biçimde detaylı bir çalışma yaptıklarını anlattı. Bu çıktıların DASK, Türk Reasürans ve sigorta şirketleri tarafından kullanıldığına işaret eden Karabostan, şunları söyledi:
"CATMOD hem ülkemiz hem de sigorta sektörü için önemli bir kaynak. CATMOD'dan sektörün de faydalanmasını istedik ve diğer sigorta şirketlerinin de kullanımına sunduk. Farklı ülkeler için de modeller geliştirmeyi kuruluşumuzda stratejik hedef olarak belirlemiştik. Stratejik önceliklerimiz arasında Doğu Avrupa ve Türk Cumhuriyetleri var. Geçtiğimiz günlerde Azerbaycan Merkez Bankası ve İcbari Sigortalar Bürosu iş birliği ile gerçekleştirdiğimiz Katastrofik Risklere Dayanıklı Maliye Sistemi Konferansı bu stratejik hedefin bir sonucuydu. Azerbaycan deprem modelini geliştirmek yönünde projemizi de kısa zamanda başlatmayı planlıyoruz."
"Olası Marmara depremiyle ilgili özel bir çalışmamız var"
Karabostan, şirketin Türkiye deprem model kataloğunda 100 binin üzerinde deprem senaryosu olduğunu ifade etti.
Yerli kadastrofik modelleme platformu ile olası depremlere hazırlık yapıldığına dikkati çeken Karabostan, şöyle devam etti:
"Olası Marmara depremiyle ilgili özel bir çalışmamız var. Marmara özelinde 8 adet deprem senaryomuz mevcut. Bu 8 deprem senaryosu birbirini karşılıklı olarak dışlıyor. Yani hepsi birbirinden farklı ama 8 senaryoyu bir araya getirdiğimizde Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın Marmara Denizi içerisindeki segmentlerinin üreteceği 7 üzerindeki büyüklüğe sahip deprem senaryolarının tamamını kapsıyor. Dolayısıyla elimizde çok detaylı çalışılmış bir model mevcut. Sigorta şirketleriyle de bu model sonuçlarını paylaştık."
"Sigorta sektörü dışında da fayda sağlamayı hedefliyoruz."
Geleneksel olarak sigorta sektörlerinin afet modelleme çalışmalarından faydalandığını kaydeden Karabostan, "Aslında olası depremlerden varlıkları ve faaliyetleri etkilenecek tüm kuruluşlar için model sonuçları önemli bir bilgi kaynağıdır. Bu çerçevede bankacılık, sanayi, perakende gibi birçok sektöre de hizmetlerimizi sunmak istiyoruz." ifadesini kullandı.
"Sel tehlikesine ilişkin çalışma yapacağız"
Yakın zamanda Zorunlu Afet Sigortasının (ZAS) devreye gireceğini hatırlatan Karabostan, iş planları kapsamında Türkiye'nin tüm afet tehlikelerini modelleyeceklerini vurguladı.
Sel tehlikesine ilişkin ilerleyen dönemde çalışma yapacaklarını belirten Karabostan, "Bu alanda DASK bünyesinde yapılmış ciddi çalışmalar mecvut. DASK’ta bu ürün geliştirilirken çok detaylı akademik bir çalışmalar yürütüldü. ZAS'ın devreye girmesiyle biz de sel riskini modelleyeceğiz. Ülkemizde Pasifik'teki gibi büyük tsunamiler yok ama tarihsel depremler bize öğretiyor ki Türkiye'de yer sarsıntısına bağlı olarak deniz seviyesinin yükselmesi görülen bir şey. Kahramanmaraş Depremlerinde de 1999 depreminde de bu durumu gözlemledik. Önümüzdeki dönemde bu konuyu özel olarak çalışıp modelimize ekleyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Erdem Karabostan, T Rupt Teknoloji olarak Türkiye için en güncel ve gerçekçi sonuçları üreten modelleme çözümü ekibi olmayı hedeflediklerini vurgulayarak makine öğrenmesi yetkinliğini platformlarına ekleyeceklerine vurgu yaptı.
İstanbul, AA
