Elazığ Valisi Çetin Oktay Kaldırım, 24 Ocak'taki depremin ilk anlarından itibaren özellikle kamu kurumlarının hızlıca hizmet sunduğunu söyledi.
Depremin ardından 10. dakikadan itibaren AFAD koordinasyon merkezinde olduklarını ve kriz masasını oluşturduklarını belirten Kaldırım, havadan görüntü, sahadan bilgi almaya başladıklarını ve çok hızlı müdahale ettiklerini vurguladı.
İçişleri, Çevre ve Şehircilik ile Sağlık bakanlarının hemen kentte geldiğini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hemen arayıp bilgi aldığını anlatan Kaldırım, en hızlı şekilde kamunun koordine olduğunu, Ankara'dan 1,5 saat içinde arama kurtarma ekiplerinin nakledildiğini hatırlattı.
Bakanların riyasetinde şimdiye kadar çalışmaların çok düzenli ve koordineli yürütüldüğüne işaret eden Kaldırım, şöyle konuştu:
"Hem de Türkiye afet tarihinde örnek gösterilebilecek hatta dünya literatürüne girecek örnek bir koordinasyon, hızlı, etkili hizmet sunma, bir afet yönetme uygulaması gerçekleşmiş oldu. Eksiklikler yok muydu? Vardı, bunlar da sahada hızlı bir şekilde giderildi, karşılaşılan sorunlara pratik çözümler üretildi. İlk saatten itibaren vatandaşa barınma, en temel ihtiyaçlar, yemek, sağlık noktasında bütün hizmetler ulaştırılmış oldu, arama kurtarma faaliyetleri çok profesyonel şekilde yürütüldü. Etrafı güvenlik çemberine alınarak sadece profesyonellerin çalışabileceği alanlar oluşturularak hızlı bir şekilde enkaz altından 45 yaralı kurtarıldı, maalesef 37 kaybımız oldu, Allah rahmet eylesin. Ama çok hızlı müdahale edilmiş oldu. Yaralılar hiçbir gecikme olmaksızın hastanelere ulaştırıldı, tüm sağlık hizmetleri verildi."
Hasar raporlarına itiraz süreci başladı
Hasar tespit çalışmalarının çok hızlı yürütüldüğü, bir hafta içinde neredeyse rekor düzeyde olacak şekilde 209 bin bağımsız bölümün tarama çalışmaların yapıldığını belirten Kaldırım, acil yıkılacak 596 binanın bulunduğunu, bunlardan 435'inin yıkıldığını, yıkım çalışmalarının sürdüğünü dile getirdi.
İl genelinde ağır hasarlı bağımsız bölümün 19 bin 930, orta hasarlı bağımsız bölümün de 13 bin 957 olduğunu aktaran Kaldırım, hasar raporlarına itiraz sürecinin başladığını, 15 noktada, mahallelere yakın okullarda itiraz büroları oluşturduklarını, buralarda çok sağlıklı hizmet verildiğini söyledi.
Depremzedelere yapılan yardımlar
Hem merkezde hem kırsalda 30 gün sonra listelerin kesinleşeceğini vurgulayan Elazığ Valisi Çetin Oktay Kaldırım, şöyle devam etti:
"Şöyle bir uygulama yapıldı, burada malum AFAD ve acil yardım ödeneği şeklinde yapılan yardımlar var. Burada mal sahibi ise 11 bin lira ödeniyor, kiracı ise 5 bin lira, konteyner geçici barınma istiyorsa yine kendisine 5 bin lira ödeme yapılıyor ağır hasarlı binalarda. Normalde hasar tespiti artı 30 günün beklenmesi gerekiyor. Yani listelerin beklenmesi gerekiyor. Ama Sayın Bakanımız Süleyman Soylu talimat verdi, bunları beklemeden hasar tespitleri daha yapılırken ödemeleri başlandı. Şimdiye kadar da 2 bin 857 vatandaşımıza 16 milyon 566 bin liralık ödeme yapıldı. Dükkan başına 2 bin 500 lira ödeniyor, bu ödemeler de devam ediyor. Çok hızlı davranıldı. Risk alınarak bunlar yapılıyor. Yaklaşık 19 bin 500 ağır hasarlı bağımsız bölüme tekabül eden haneye yaklaşık 200 milyona yakın AFAD'tan vatandaşa nakit ödeme yapılacak. Yani yapılan diğer bütün yardımların yanında sağlanan gıda payıdır, hijyen pakettir, battaniyedir, çadırdır yani bunlar yoğun bir şekilde yapıldı zaten. Bunların da nakdi karşılığı 212 milyona tekabül ediyor. Onların yanında bu yardımlar da hızlı bir şekilde yapılıyor."
Hayırseverler okul yapacak
Kalıcı konutlara dönük çalışmaların da hızlı bir şekilde yürütüldüğünü belirten Vali Kaldırım, rekor düzeyde ilk temelin atıldığını, Sürsürü Mahallesi'nde ilk ihalenin yapıldığını söyledi.
Kalıcı konutların bir yıl içinde tamamlanmasının hedeflendiğini dile getiren Kaldırım, "Elazığ'a yapılacak 20 bin konut stoğuyla, eski stoğu yenilemiş ve daha dayanıklı binalar haline getirmiş olacağız. Daha yaşanabilir mekanlar oluşturulmuş ve yepyeni bir Elazığ ortaya çıkmış olacak. Bu çalışmalar da son derece hızlı yürüyor. 14 ağır hasarlı 14 orta hasarlı okul binamız vardı. Onlara dönük 23 hayırseverimiz inşallah okullarımızı yapacak." ifadelerini kullandı.
Kimsenin açıkta bırakılmadığını, bin gönüllü personelle sahada sürekli tarama yaptıklarını aktaran Kaldırım, girilmedik kapı kalmadığını, gönüllülük sisteminin bu depremin en önemli kazanımlarından biri olduğunu kaydetti.
Valilik koordinesinde gönüllüleri seferber ettiklerini belirten Kaldırım, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Gönüllülerimizin yanına öğretmenlerimizi verdik. Bini aşkın insan sahada sürekli tarama yapıyordu. Bunlar depolarda görev aldılar. Ayrıştırmada bulundular. Depoların çok iyi yönetilmesinde katkıda bulundular. Sahada ev ev hane hane gezerek talep toplayarak bunların da bir yazılım marifetiyle bilgilerini alarak sisteme girdiler. Bu Afet Koordinasyon Merkezi ve deponun sistemine düşürerek talebin bir paket halinde hazırlanıp ilgili kişiye 2 saatte ulaşmasını sağlayan bir sistem. Müthiş işleyen bir sistem. Burada ilk defa uygulandı. Çok güzel sistematik bir şekilde gönüllülerin devrede olması ile ve kamu kurumlarındaki personel ile özellikle öğretmenlerin psikososyal destek veren uzmanlarımızın devrede olaması ile bu koordinasyon sağlanmış oldu. Bu koordinasyonu da eşim sağladı. Güzel bir uygulama örneği ortaya çıkmış oldu."
"Vatandaş da son derece memnun"
Vatandaşların ağır hasarlı binalarını boşalttığını anlatan Kaldırım, "Nakliyat firmalarının yetersiz kalması biraz da fiyatların artmasından dolayı ciddi bir ihtiyaç olduğunu gördük. Jandarmadan 36 araç 66 personel görevlendirildi. Şu ana kadar 277 haneden taşınmayla ilgili talep geldi. 178’ini jandarmamız karşıladı. Çok büyük bir ihtiyacı karşılamış oldu. Türkiye de ilk defa belki dünyada örneği yoktur. Vatandaş da son derece memnun. Vatandaşa depo da gösterdik, eşyalarını koyması için." ifadesini kullandı.
Her şeyin kamu çatısı altında yürütüldüğünü dile getiren Kaldırım, şöyle konuştu:
"Dağıtımdan kaynaklı, böyle gelişi güzel dağıtım, hoş olmayan görüntülerin hiçbiri burada yaşanmadı, müsaade edilmedi. Burada jandarmamız, emniyetimiz, bütün kurumlarımız, sağlık personelimiz dışarıdan gelenler fevkalade başarılı bir sınav verdiler. Ve iyi de bir tecrübe elde edildi. Bundan sonra olası depremlerde afetlerde daha mükemmel olacak bir tecrübede elde edildi. Bunu Cumhurbaşkanımız söylediği için söyleyelim. Türkiye tarihinde gerçekten en başarılı, hızlı, etkin ve koordineli afet yönetimi burada uygulanmış oldu. Bu açıdan herkese ayrı ayrı müteşekkiriz."
Konteynerler yapılıyor
Akut, travmatik ve acil yapılması gerekenler dönemini hızlı bir şekilde atlattıklarını belirten Kaldırım, konteynerlerin kurulumu için alanların belirlendiğini anlattı.
Elazığ Valisi Kaldırım, konteynerlerin kısa süre içinde hizmete peyderpey açılacağını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Bu da bir ilktir. Türkiye'de şimdiye kadar 60 günden önce yapılan yoktu. Bunlar da kalıcı konutlar yapılana kadar vatandaşları ağırlayacağımız mekanlar olacak. Kalıcı konutların 1 yıl içinde tamamlanması planlanıyor. Çok daha güzel mekanlarda vatandaşlarımız çok daha sağlıklı evlerde korkmadan yaşam mekanlarına kavuşmuş olacaklar. Bu açıdan da biraz vatandaşlarımızdan fedakarlık, sabır bekliyoruz. Çok iyi psikososyal destekler verildi. 74 bin vatandaşımıza şimdiye kadar bu hizmetler verildi. Çok güzel etkinlikler, faaliyetler yapılıyor. Sportif, kültürel, sanatsal faaliyetler kurslar gibi etkinlikler yapılıyor, yapılmaya da devam edecek. Bundan sonraki süreç biraz daha vatandaşı rehabilite etme ve bu geçici barınma ihtiyacını sağlama, o ihtiyaçlarını giderme... İnşallah el birliği, birlik beraberlik içinde koordineli bir şekilde vatandaşlarımızı yepyeni mekanlarında ağırlamış oluruz."
Elazığ, AA
