Malatya Belediyesi’nin, “belediye meclis üyelerinin dahi” detaylı olarak bilmediği, ayrıntılarından haberdar olmadığı, hiçbir sorumluluğu ve yetkisi olmayan Kent Konseyi’ne bu konuda yaptırdığı bir çalışma doğrultusunda yaptığı cadde ve sokakların adlarının değiştirilmesi ya da yeni isimler verilmesine ilişkin “tartışmalı” kararının, tepkiler göz önünde bulundurulmadan, adeta bir “emrivaki” ile uygulamaya konulduğu ortaya çıktı. Şimdi resmi kurumlarda, bankalar vs. gibi yerlerde resmi işlemler yapan vatandaşlar, bugüne kadar hiç duymadıkları cadde ve sokaklarda oturmakta olduklarını öğrenmeye başladılar. Mart 2014’ten itibaren idari yapısı da değişecek olan Malatya’da, bu tarihte yapılacak yerel seçimlerle uygulamaya girecek “Büyükşehir” statüsünden sadece aylar önce, düşüncesizce ve sorumsuzca yapılan bu garip değişikliğin yaratacağı karmaşayı bugünden göremeyenlerin, Malatya’yı yönetiyor ve de yeniden buna talip olmalarına tepkiler artmaya başladı.
…
Malatya Belediyesi, Malatya’nın tüm sorunlarını çözüp, şehri adeta bir cennet bahçesine çevirdiğini düşünüyor olsa gerek, artık yapacak iş kalmadığı için Malatya’nın yaklaşık 2509 sokak ve caddesine isim uydurma konusunda örnek bir çalışma yaptı biliyorsunuz.
Malatya Belediye Meclisi’nin geçtiğimiz yıl Kasım ayında yapılan bir toplantısında sadece ‘Bazı sokak ve caddelerin isimlerinin değiştirilmesi’ cümlesi ile geçirilen, ancak meclis üyelerinin bile ancak Ocak 2013’te medyada yayınlanınca öğrenebildiği 2509 yeni sokak ve cadde ismi, kamuoyunda ciddi rahatsızlık yarattı.
Bu rahatsızlıkların yarattığı tepkiler belediye yönetimine ulaştığında ise, Şubat 2013’teki Belediye Meclis toplantısına başkanlık eden Belediye Başkan Yardımcısı Ertan Mumcu, uydurulan isimlerin nihai karar anlamına gelmediğini, itirazların incelendiğini, isimlerin değiştirilebileceğini ve bu konudaki önerilerin değerlendirilmesinin ilgili komisyon tarafından yapılacağını açıkladı.
Ancak, belediye yönetiminin bu açıklamasının gerçek anlamda soruna çözüm bulmak amaçlı olmadığı, tepkileri yatıştırmak için taktik bir davranış olduğu ortaya çıktı.
Çünkü, Malatya Belediyesi’nin uydurduğu isimler Adrese Dayalı Kayıt Sistemi’ne uyarlandı ve artık kullanılmaya başlandı.
Trambüs konusunda olduğu gibi, uydurulan cadde ve sokak isimleri konusunda da gizli-saklı iş yürüten Malatya Belediyesi’nin bu marifeti, ADKS ile yerleşim belgesi ya da internet üzerinden resmi evrak ihtiyacı olan vatandaşların aldıkları evraklara işlendiği görülüyor.
Böylelikle, 2509 “uydurma isim”, halka sorulmadan Malatya’da dolaşıma sokulmuş oldu.
Malatya Belediyesi yönetiminin, bir yetkisi ve sorumluluğu olmayan Kent Konseyi’nden talep ettiği çalışma doğrultusunda, kendisine ulaştırılan liste doğrultusunda gerçekleştirdiği isim değiştirme işlemini, kent merkez yapısının yeni idari yapılanma ile Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerine bölünmesi, bazı ilçe ve beldelerin de bu ilçelerin sınırına dahil edilmesinin yaratacağı yeni isim kargaşasını hiçbir şekilde göz önünde bulundurmadan, “Büyükşehir” statüsünün fiilen uygulamaya geçeceği 2014 Mart yerel seçimlerine 1 yıldan az bir zaman kala, bir emrivaki ile resmi kayıtlara geçirmesi, “skandal” olarak değerlendiriliyor.
Malatya Belediye Meclisi’nin kararlarının geçerli olabilmesi için onay mercii durumunda olan Malatya Valiliği’nin de, aylardır dile getirilen eleştiri ve karşı çıkmalara rağmen, bu konuda herhangi bir tavır sergilemeyip, meclisin “meclis üyelerinin dahi ayrıntılarını bilmediği” kararını onaylamış olduğunun anlaşılması da bir başka tartışma konusu olarak gündeme geldi. Cadde ve sokakların isimlerinin değiştirilmesi, yerleşik isimlerin değiştirilmesi, “Hastanem, Koyunoğlum” gibi garip ve gülünç isimler türetilmesi çalışmasına onay veren Valiliğin de bu konuda kamuoyuna bir açıklama yapması gerektiği belirtiliyor.
AYLAR ÖNCE GÜNDEME GETİRMİŞTİK..
Malatya Belediyesi’nin, Kent Konseyi’ne yaptırdığı çalışmanın ardından gündeme getirdiği cadde ve sokak isimlerinin değiştirilmesine ilişkin olarak, 23 Ocak 2013 günü malatyahaber.com’da “Bunları nasıl uydurdunuz?” başlığıyla aşağıdaki haber yayınlanmıştı:
“Bunları Nasıl Uydurdunuz?
Malatya’da çok sayıda cadde ve sokak isminin değiştirilmesiyle ilgili olarak Kent Konseyi’nin yaptığı bir çalışmanın ardından alınan Belediye Meclis kararı doğrultusunda yapılan bu isim değişikliklerinden önemli bir bölümünün tartışma yaratacağı değerlendiriliyor.
Malatya Belediye Meclisi’nin, CHP’li 2 üyenin çekimser oyu ile kabul ettiği isim değişikliklerine ilişkin kararında, 2 bin 406 adet cadde ve sokak isminin yönetmelikte belirtilen standarda uygun olmadığı belirlenirken, isim değişikliği yapılan cadde ve sokak sayısının 2 bin 509 olduğu, karar ekindeki listede yeraldı.
ESKİ BELEDİYE BAŞKANININ ADI GİTTİ..
Malatya’da 1930’lu yıllarda Belediye Başkanlığı görevinde bulunan, İsmet İnönü’nün de amcasının oğlu olan Tevfik Temelli’nin adını taşıyan, İstasyon Virajı’nı Hasanbey Caddesi’ne bağlayan caddenin adı da, son düzenlemeyle Alsancak Caddesi olarak değiştirildi.
Kışla Caddesi iken 1970’li yıllarda Atatürk Caddesi olarak değiştirilen caddenin adı da son düzenlemeyle Kışla Atatürk Caddesi oldu.
Sümerpark'ın da sınırlarında bulunduğu Çukurdere Mahallesi İnönü Caddesi’nin adının Çamlıca Caddesi yapıldığı belirtilirken, bu yeni caddenin İnönü Caddesi’nin hangi bölümünü kapsadığına dair ayrıntılı bilgi yeralmadı. Bilindiği gibi, İnönü Kapalı Çarşısı önünden İstasyon Virajı’na kadar olan cadde, İnönü Caddesi adını taşıyor.
Yeşilyurt yolu üzerindeki İsmetpaşa Caddesi’nin adının Erdal İnönü Caddesi olarak değiştirildiği, yine 2. Ordu Karargahı arkasında bulunan Aytaç Paşa Caddesi’nin adının da Eşref Bitlis Caddesi olarak yeniden düzenlendiği bildirildi.
Kanalboyu’nun Atatürk Anıtı ile İnönü Stadı arasındaki bölümünün, Nevzat Tandoğan Caddesi iken eski belediye başkanı Münir Erkal’ın döneminde Yunus Emre olarak değiştirilen adı, son düzenleme ile Taptuk Emre Caddesi yapıldı.
BAZI CADDE İSİMLERİ..
Değiştirilen bazı caddelerin eski ve yeni adları da şöyle:
Atatürk Caddesi Kışla Atatürk Caddesi,
İsmetpaşa Caddesi Erdal İnönü Caddesi,
Aytaç Paşa Caddesi Eşref Bitlis Caddesi,
Yunus Emre Caddesi Taptuk Emre Caddesi,
Tevfik Temelli Caddesi Alsancak Caddesi,
Aşağıbağlar 1. Cadde Hacı Bayram Veli Caddesi,
Akpınar Caddesi Akpınarım Caddesi,
Cevatpaşa Mahallesi Orgeneral Cemal Tural Caddesi Endamlı Cadde,
Cirikpınar Caddesi Araposman Caddesi,
Çilesiz Caddesi Çilesizler Caddesi,
19 Mayıs Caddesi Yakamoz Caddesi
Hastane Caddesi Hastanem Caddesi,
İlyas Mahallesi 1. Cadde Adnan Menderes Caddesi,
Kömürtevzi Yolu Caddesi A.Kadir Eriş Caddesi,
Melekbaba 3. Cadde Hasan Polatkan Caddesi,
Paşaköşkü Caddesi Paşaköşküm Caddesi,
Koyunoğlu Caddesi Koyunoğlum Caddesi,
Taştepe Caddesi Ahmet Şentürk Caddesi,
Turgut Özal 2. Cadde Osmanlı Caddesi,
TOKİ 4. Cadde Necmettin Erbakan Caddesi,
TOKİ 2. Cadde Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi,
Yıldıztepe Turgut Özal Caddesi Yusuf Özal Caddesi,
Yeşiltepe Cumhuriyet Caddesi Şehit Erol Köse Caddesi.
Belediye Meclis kararında, 27 Mayıs 1960 ihtilali sonucu asılan eski Başbakan Adnan Menderes, bakanlar Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu’nun adlarının cadde ve sokaklara verilmesi teklifinin yapıldığı belirtilirken, bu isimlerden Menderes ve Polatkan’ın adlarının caddelere verildiği, Zorlu’nun ise unutulduğu gözlendi.
100 YILLIK SOKAĞIN ADINI DEĞİŞTİRDİLER..
Sokak isimlerine ilişkin olarak “gereksiz” bazı değişiklikler yapılmasına en belirgin örnek, 100 yılı aşkın süredir Halfettin Sokağı adını taşıyan Akpınar’daki sokağa İyiliksever Sokak adının verilmesi oldu.
Özellikle sokak isimleri değişikliğinde, çok sayıda Malatya ile ilgisi olmayan yer adlarının yanı sıra ilginç isimlerin yeralması dikkat çekti. Okul Sokağının Ninni Sokak, Yunus Emre 3. Sokağın Fıstık Sokak, Turgut Özal 1. Cadde 3. SokağınSezen Aksu olarak değiştirildiği gözlendi. İsim değişikliği listesinde bu örneklere sıkça rastlanıyor.
Bazı sokaklara Cağaloğlu, Güzelyalı, Beykoz, Eyüp Sultan, Tepecik, Limanköy, Kurtuluş, Rüzgarlı, Gümüşsuyu, Ayasofya, Boğaziçi, Bostancı, Suadiye, Angora, Emirgan, Marmara, İsfahan, Menzil, Okyanus, Aksaray, Abidinpaşa, Filibe, Kanije, Dolmabahçe, Dikmen, Bağdat, Mostar, Mekke, Sirkeci, Darülselam, Kalamış, Plevne, Gazze, Kudüs, Türkistan, Saraybosna, Ekvator, Halaskargazi, Kosova, Budepeşte, İstanbul, Sarayburnu, Merkür, Üranüs, Venüs, Meridiyen, Himalaya vs. gibi isimler verildiği belirlendi.
Malatyalı siyasiler Yusuf Özal, Metin Emiroğlu, Recai Kutan, Turhan Akyol ile sanatçılar Hakkı Coşkun, Sami Kasap, Yasemin Yalçın, Kemal Sunal, Kenan Işık, Ahmet Kaya, Selahattin Alpay, Murat Göğebakan’ın adları da bazı sokaklara verildi.
Birkaç yıl önce balkondan düşme sonucu vefat eden İslami Dayanışma Vakfı eski başkanı Mimar İsmail Özer’in adı Fırat Mahallesi Erenler 1. Sokağa, CEM Vakfı Genel Başkanı İzzettin Doğan’ın adı Paşaköşkü 10. Sokağa, babası merhum eski milletvekili Hüseyin Doğan Dede’nin adı Gazi Mahallesi 13. Sokağa verilirken, Başharık 24. Sokak 1. Caddenin adı Mavimarmara, Aslantepe Caddesi 2. Sokağın adı Büyükdoğu Sokağı, İsmetpaşa 1. Sokağın adı Menzil Sokağı, Özel İdare 1. Sokağın adı Abdullah Cevdet Sokağı, Göztepe 13. Sokağın adı Malatyaspor Sokağı, Yeni Cami 2. Sokağın adı Teze Cami Sokağı, İsmetpaşa 3. Sokak 2. Aranın adı Uğur Mumcu Sokağı, Ankara Caddesi 1. Sokağın adı da Kemal Tahir Sokağı, Çavuşoğlu 5. Sokak Hrant Dink Sokağı olarak değiştirildi.
Sanayi Sitesi’ndeki sokakların adları, meslek gruplarının adları olarak verilirken Acenta ve Acentacılar, Tornacı ve Tornacılar, Kaportacı ve Kaportacılar vb. isimlerin ayrı sokaklara verilmesinin karışıklık yaratacağı değerlendiriliyor.
Bu arada son dönemlerin gözde dizisi Muhteşem Yüzyıl’ın etkisiyle, bu filmin tarihi kahramanlarının adlarından ya da ünvanlarından oluşan birçok isimin (Kanuni, İmparator, Hürrem, İbrahim Paşa, Mihrimah, Valide Sultan, Şehzade, Veliaht) sokaklara verildiği gözlendi.
Çok sayıda sokağa da yine "ilgisiz, alakasız, uydurma" isim verildiği de görülüyor.”
