Malatya'daki birçok tarihi eser ilgi beklerken, "göz önünde" olan az sayıdaki eser, duyarlı çevrelerin çabalarıyla "restorasyon" için gündeme getirilebiliyor. Battalgazi ilçesi Şişman Köyü sınırlarında bulunan ve halk arasında "Şişman Han" ya da "Sultan Murad Hanı" diye adlandırılan tarihi han ise "gündemde" olmayan tarihi varlıklardan biri..
ŞİŞMAN HAN..
Malatya ve Battalgazi Belediyelerinin çabası ile restorasyonu gündeme getirilen "Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı" Malatya'nın "yıkılmaya-yok olmaya yüz tutmuş" tarihi ve kültürel varlıkları listesinden kendini kurtarırken, Battalgazi İlçesi'ne bağlı Şişman Köy'deki tarihi han kaderine terk edildi.
Tarih kitaplarında ve araştırmalarında Şişman Han ve Sultan Murad Han olarak geçen hanın hangi dönemde yapıldığıyla ilgili net bir bilgi ise bulunmuyor. Ancak, Selçuklu dönemi eseri olduğu ve miladi 1230 yıllarında yapılmış olabileceğine ilişkin iddialar da var. Yöredeki birçok hana "Sultan Murad Hanı" adı verildiği için, bazı tarih çevreleri, bu hanın "Şişman Han" olarak adlandırılmasının daha belirleyici olduğunu savunuyor.
Sadece dış ve iç duvarları ayakta kalan hanla ilgili bilgi veren İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Göknur Akçadağ Göğebakan, "Eskiden Doğu yönünde Yarımca Hanı -Şişman Hanı- Kömür Hanı üzerinden Harput'a uzanan bir ara kervanyolu bulunuyordu. Bu yol üzerindeki hanlardan Şişman Hanı 690 m. kotta yer alan ,Osmanlı öncesi dönemde yapılmış hanlardandır. SULTAN MURAD HANI olarak kaynaklarda geçer. Şişman köyünün 2. km. güneyinde yer alır ve Şişman çayının
batısındadır. Dikdörtgen planlı hanın batı yönünde üstü tonozlu ve bütün cephe boyunca uzanan giriş kısmından sonra geniş bir orta avlu bulunmaktadır. Yer yer kesme taşlar kullanılmıştır, ikinci bir katın varlığına ilişkin izler görülmektedir. Han kısmen ayakta olup, 20-25 yıl önce
mevcut olan taş kapısının sökülerek değirmen yapımında kullanıldığı tespit edilmiştir. Hanın 300 m. kadar kuzeyinde Sultan Murat Köprüsü olarak bilinen bir köprünün yıkıntıları bulunmaktaysa da günümüzde bu köprü baraj gölü altında kalmıştır. Köprünün Şişman çayının batı kıyısındaki bir ayağı ile küçük bir duvar parçası korunmuştur. Köprü harçla örtülmüş moloz taştan yapılıp üstü kesme taş ile kaplanmıştır. 1975 yılında Ankara Üniversitesi DTCF 'den tespit çalışması yapılmıştır hanla ilgili. Daha sonra ise Mayıs 1977'de İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü tespit çalışması yapmıştır. Aynı yıl ODTÜ'den Mehmet Özdoğan Ağağı Fırat Projesi çerçevesinde sözkonusu Hanı araştırmıştır." dedi.
Şişman Köyü, Karakaya Baraj gölü kıyısında. Malatya-Elazığ karayolunun 20. kilometresi Kapıkaya civarındaki tali yol girişiyle kuzeye doğru 8 km. mesafede.
2 ESER İÇİN RESTORASYON İHALESİ..
Öte yandan, Malatya'da 2 tarihi eserin restorasyon projesi ihaleye çıkartılıyor.
Battalgazi ilçesindeki "Kanlı Kümbet"in restorasyon ihalesi 7 Haziran, Ulu Cami'nin restorasyon ihalesinin ise 14 Haziran'da yapılacağı bildirildi.
FOTOĞRAFLAR: Battalgazi ilçesi Şişman Köyü sınırlarındaki 700-800 yıllık Şişman Han'ın, günümüze ulaşan son kalıntıları.. (iha)
