İnönü Üniversitesi ev sahipliğinde 24 Ocak 2020 Elazığ ve 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri sonrasında ‘Malatya ve yakın civarının depremsellik durum değerlendirilmesi’ konulu deprem çalıştayı düzenlendi.
İnönü Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Abdulkadir Baharçiçek’in moderatörlüğünde çevrim içi gerçekleştirilen Deprem Çalıştayı’na, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Jeodezi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semih Ergintav, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Onur Tan, İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cengiz Zabcı ve Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Seda Özarpacı konuşmacı olarak katıldı.
Malatya Valisi Hulusi Şahin, İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Nusret Akpolat, Genel Sekreter Mustafa Gezer, Genel Sekreter Yardımcıları Ömer Çelik ve Yaşar Kalkan, Malatya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Seyithan Tekin, Yeşilyurt Belediye Başkan Yardımcısı Şahin Özer ile üniversitenin diğer fakülte dekanları, akademik ve idari personeller de konuk konuşmacıları çevrim içi olarak dinledi.
Deprem Çalıştayı’nın açılışında konuşan İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, 6 Şubat depremlerinin büyük yıkımlara neden olduğunu söyledi. Katılımcılara deprem sonrası İnönü Üniversitesi’nin çalışmalarını anlatan Rektör Kızılay, “Depremin ilk gününden itibaren bir taraftan afetin akut sorunlarıyla ilgilenirken diğer taraftan da değerli hocalarımız aktif fay çalışmalarıyla bize katkıda bulundu. İlk hafta sayın Valimiz iki kez helikopter görevlendirdi. 70 gün üç ayrı dönemde hocalarımız Malatya civarında sahada aktif fayları inceledi. Hocalarımız buldukları verileri zaman zaman paylaştı” şeklinde konuştu.
Rektör Prof. Dr. Ahmet Kızılay’dan sonra konuşan Vali Hulusi Şahin, depremin boyutunun büyük olduğunu ve depremin akut problemlerini çözmek için ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini ifade etti. Vali Şahin, deprem konusunda araştırma yapan akademisyenlerin topladıkları verileri temel ilke olarak kabul edeceklerini belirtti.
Deprem Çalıştayı’nda ilk olarak konuşan Prof. Dr. Semih Ergintav, depremlerde doğayı anlamaya çalıştıklarını ve günümüz teknolojisi sayesinde daha kolay veri elde ettiklerini anlatarak, “GPS anteni sayesinde her yerin koordinatlarını rahat bir şekilde izleyebiliyoruz ya da radar uygulamalarına bakarak farklı zamanlarda farklı yerin fotoğrafını kayıt altına alabiliyoruz. Bizim asıl amacımız depremlerin oluşturduğu deformasyonları anlamaktır. Çok yavaş hareketleri ölçebiliyoruz. Depremden önce elimizde sağlam veriler olsaydı depremden sonra hangi binanın yıkıldığını içinde kaç kişinin yaşadığını yerinde gözlemlemeden hızlı bir şekilde çözüm bulacaktık. 6 Şubat’taki ilk depremden sonraki 7.5 büyüklüğündeki bir depremin olması sürprizdi. Depremlerden sonra 50 günlük sürece bakarsak 5-6 cm yer değişimi meydana geldi” dedi.
Ergintav’dan sonra konuşan Dr. Öğr. Üyesi Seda Özarpacı, 159 tane Küresel Konum Belirleme Sistemiyle uydulardan günlük olarak veri toplandığını ve bu veriler sayesinde depremlerin hız alanlarını ölçtüklerini ifade etti.
Daha sonra konuşan Doç. Dr. Onur Tan da 6 Şubat depremleri hakkında dinleyicilere bilgilendirmelerde bulunarak, “Artçı şoklarda depremde benzerliklere bakmalıyız. Deprem bölgesinde şimdiye kadar 38 bin 830 artçı şok meydana geldi. Bunu kayıt altına alıyoruz ve birbirlerine ilişkilendirerek lokasyonlarını yapmaya çalışıyoruz. Günde ortalama 100-200 artçı meydana gelirken son günlerde yaklaşık günde 50 artçı meydana geliyor. Deprem küçükse dairesel şekilde kırılmaya sebep olur. 7 üstü olursa yırtılma 20 km alanı tamamen yırtacak ve yanal olarak ilerleyecek. Nurdağı’ndaki deprem Hatay’dan Pütürge’ye bir alanı yıktı. Nedeni ise enerjisinin çok büyük olmasıdır. 6 Şubat gecesi meydana gelen 90 saniye süren depremde yaklaşık 300 km alanı yırttı. Aynı günde gündüz olan deprem ise 40 saniye sürdü” ifadelerini kullandı.
Son olarak konuşan Doç. Dr. Cengiz Zabcı ise Kahramanmaraş depreminden sonra 300 tane fay hattı kırıldığını belirtti. Gerilimin arttığı yerlerde artçı depremlerin yoğunlaştığını kaydeden Cengiz Zabcı, “Uluslararası işbirliğine dayanan hem Çin hem de ülkemizdeki araştırmacıların içinde olduğu bir proje hazırladık. Bu proje sayesinde buradaki Küresel Konum Belirleme Sistemi uydu istasyon sayılarını artıracağız. Hem Malatya hem de Doğu Anadolu Fayı’nı içine alacak şekilde bizim hız profili dediğimiz hat boyunca ek ölçümler olacak” diye konuştu.
Konuşmacılar Prof. Dr. Semih Ergintav, Doç. Dr. Onur Tan, Doç. Dr. Cengiz Zabcı ve Dr. Öğr. Üyesi Seda Özarpacı Deprem Çalıştayı’nın sonunda dinleyicilerden gelen soruları yanıtladı.
iha
