10 yıl sonra kayısıda yıllık gelirin 1 milyar dolar olmasının hedeflendiğini söyleyen Tarım İl Müdürü Hamit Aygül, alabalık üretiminde ilk 9 il arasındayız dedi.
Yüzlerce kişinin esnafın kayısıdan para kazandığını belirten Aygül, açıklamasında; "35 bin çiftçi ailesi 700 bin dekar alanda kayısı yetiştiriciliği yapmaktadır. Bunun yanında yüzlerce esnaf, tüccar, fabrikatör ve ihracatçı bu üründen para kazanmaktadır. Türkiye kuru kayısı üretiminin yüzde 90'ı, dünya kuru kayısı üretiminin ise yüzde 70'i Malatya'da üretilmektedir. 2010 yılında 90 bin ton kuru kayısı ihraç edilerek Türkiye ekonomisine 350 milyon dolar civarında ihracat geliri sağlanmıştır. 80'den fazla ülkeye kayısı ihraç etmekteyiz. Malatya kayısısı artık uluslararası düzeyde tanınmış ve Türkiye için stratejik bir ürün haline gelmiştir. Kayısımızın dünya genelinde tanınması ile birlikte Malatya'mız da tanınmaya ve marka şehir olmaya başlamıştır. Bunda, ilgili tüm tarafların yanı sıra il müdürlüğümüzün de önemli katkısı bulunmaktadır. Tarım kuruluşlarımızca, geçmişte Malatya'ya has kayısı çeşitleri derlenmiş, bazı yeni çeşitler geliştirilmiş, bunların fidanları çoğaltılarak dağıtılmış ve uzun emekler harcanarak çiftçilere benimsetilmiştir. 50 yıldan fazla süren bu çalışmalar sonucunda bugün 7,5 milyon kayısı ağacı sayısına ulaşılmıştır. İlimizin yaş kayısı üretim kapasitesi 700 bin tona, kuru kayısı üretim kapasitesi ise 170 bin ton ulaşmıştır. Ancak her yıl yaşanan ilkbahar geç donları nedeniyle bu kapasiteyi tam olarak yakalamak mümkün olamamaktadır. Buna rağmen bu sene geçmiş tüm yılların rekorunu kırmaktayız, yaş kayısı üretimimizin 545 bin ton, kuru kayısı üretimimizin ise 122 bin ton düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz. Geçen yıl yaşanan kuvvetli donlardan dolayı, ilimizin kuru kayısı rekoltesi 51 bin 210 ton civarında gerçekleşmişti. Ancak Hükümetimizin sağladığı yaklaşık 90 milyon liralık destekle üreticilerimiz rahat bir nefes almış ve ürünleri iyi para etmişti. Bu yıl rekolte yüksek olmasına rağmen dolu yarası ve çilden dolayı 122 bin tonluk üretimin ancak yarısının çok yüksek kaliteli olacağı tahmin edilmektedir. Bu nedenle kayısının değerinin fazla düşmeyeceği kanaatindeyim. Ancak üreticilerimizin bu konuda dikkatli olmaları ve hasattan hemen sonra, pazara aşırı şekilde ürün taşımamaları gerekmektedir. Başlangıçta sınırlı düzeyde ve sadece acil ihtiyaçları kadar ürün satmalarını tavsiye etmekteyiz. Şu anda Malatya genelinde 30'dan fazla merkezde tasnif, paketleme ve soğutma işlemleri yapılarak yurtiçi ve yurtdışına yaş kayısı gönderilmektedir. İl Müdürlüğümüzce Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı kapsamında inşa edilen soğuk hava depolarının önemli bir kısmı, bu amaçla kullanılmaktadır. Hasat başlangıcından bugüne kadar toplam 15 bin 300 ton yaş kayısı satışı gerçekleşmiş olup, yurtiçi ve yurtdışı sevkiyatı halen devam etmektedir.
Hedefimiz; kayısının yaş, kuru, işlenmiş ve türev ürünlere dönüştürülmesi suretiyle, kayısıdan sağlanan yıllık toplam gelirin 3-4 yıl sonra 500 milyon dolara çıkarılması, 10 yıl sonra ise 1 milyar dolara ulaştırılmasıdır.
Malatya tarımının geleceğine yönelik olarak attığımız önemli adımlar meyvesini vermeye başlamıştır. Bir yandan meyvecilik projesi ile kayısı dışındaki 12 meyve çeşidini yaygınlaştırma çalışmalarımızla 655 adet örnek bahçe oluştururken, diğer taraftan önemli bir buğday çeşidini yaygınlaştırmaktayız, bu çeşitten bu yıl kuru şartlarda dekara 600 kilo verim sağladık" dedi.
"Alabalık üretimi konusunda oldukça önemli bir noktaya gelerek Türkiye'deki ilk 9 il arasına girmiş bulunmaktayız. Dünya alabalık üretimi son beş yılda toplam yüzde 30 oranında artarken, Türkiye üretimi yüzde 157 oranında artmış, Malatya üretimi ise yüzde 1072 oranında artmıştır." diyen Tarım İl Müdürü Aygül, sözlerini şöyle tamamladı;
" Şu anda toplam üretim kapasitemiz 6 bin 800 tona ulaşmış olup, 4 bin ton civarında fiili üretim gerçekleşecektir. Hedefimiz 2015 yılında 20.000 ton fiili üretim yaparak, il ekonomisine 100 milyon lira gelir sağlamaktır. Tavukçuluk yapan firmalarımız, Irak pazarına açılmış ve yıllık tavuk eti üretimimiz 20 bin tonu aşmıştır. Bu rakam il genelindeki toplam kırmızı et üretiminin 5 katı demektir. Sektör ciddi bir gelişme trendi yakalamış olup, devam etmektedir.Islah amaçlı mera kiralama çalışmalarımızla bu büyüme şimdi yeni bir ivme kazanmıştır. Hedefimiz kültür ırkı büyükbaş hayvan varlığımızı 3 yıl içerisinde yüzde 75 oranında artırarak, bu sektöre üstün vasıflı 15 bin 200 baş yeni damızlık sığır takviyesi yapmaktır. Şu anda yıllık toplam süt üretimimiz 160 bin ton olmakla birlikte bunun ancak 5.000-6.000 tonu sanayiye intikal etmektedir. Yeni kurulacak olan bu işletmelerden sanayiye toplam 10.000 ton süt sağlamayı, böylece sanayiye giden toplam süt üretimini 3 katına çıkarmayı hedeflemekteyiz. Bunların yanı sıra çiftçilerimizin bilgi ve becerilerini artırmak amacıyla, 2011 yılının ilk 6 ayında, çeşitli konularda 29 kurs düzenleyerek toplam 755 kişiye sertifika verdik. Malatya Çiftçisi İçin Tarım Takvimi, Sağlıklı Kayısı Üretimi, Malatya Çiftçisinin Zirai Mücadele El Kitabı, Kayısının Yararları ve İl Müdürlüğümüzün 2010 Yılı Çalışma Raporu gibi yayınlarla çalışmalarımızı daha verimli hale getirmeye çalıştık. Allah'ın yardımıyla ilimizin şu anda 1,4 milyar lira olan yıllık tarımsal üretim değerini, 2020 yılında en az 3 milyar lira seviyesine ulaştırmak için canla, başla çalışacağız. Bu hedefe ulaşmada en temel ürünümüz kayısımız olacaktır. İşte bu nedenle kayısı konusunda yapılacak her çalışma çok önemlidir. Bu yarışma kayısıya ve kayısı çiftçisine verilen bu önemin bir göstergesidir"
