Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, büyük devlet adamı ve asker Mustafa Kemal Atatürk'ün, 13 Şubat 1931'de Malatya'ya yaptığı ziyaret, o tarihte yayınlanan gazetelerde, Anadolu Ajansı'nın haberleriyle yer almıştı. Reisicumhur Atatürk, Malatya'ya geldikten Başvekil- Malatya Milletvekili İsmet Paşa'ya çektiği telgrafta, "Yeni yapılan yol ve Malatya’ya vardığım bugünde sizi , takip ettiğiniz pek isabetli imar faaliyetlerinden dolayı bir daha tebrik ve takdirlerimi arzederim Efendim." derken, ziyaret ettiği Türk Ocağı'ndan çıkışındaki açıklamasında da “Malatya’yı görmek Malatya’nın muhtelif ahalisi ile daha açık görüşmek için bu kadar zaman kafi değildir. İleride müsait bir mevsimde belki Başvekil İsmet Paşa ile beraber gelir, görmek ve görüşmek fırsatı bulurum” demişti.
GAZETE HABERLERİNDE MALATYA GEZİSİ..
Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 90 yıl önceki Malatya Gezisi'yle ilgili olarak Anadolu Ajansı şu haberleri gazetelere servis etmişti:
"Gazi Hz. Malatya’ya vasıl oldular.
Reisicumhur Hz. İsmet Paşaya bir tebrik telgrafı gönderdiler.
Ankara 13 (A.A.) – Reisicumhur Hazretleri saat 17 buçukta trenle Malatya’yı teşrif buyurmuşlar, halk tarafından hararetle karşılanmışlardır.
Gazi Hazretleri muvasalatlarını müteakip Başvekil İsmet Paşa Hazretlerine yeni yapılan demiryolu münasebetiyle tebrik telgrafı göndermişlerdir.
Gazi Hazretleri şehrin bilhassa yeni açılan caddesi üzerinden bir gezinti yaptıktan sonra Trük Ocağını teşrif buyurmuşlardır. Burada kabul ettikleri Belediye ve C.H. Fırkası azalarını ve halk mümessilerile Malatya’nın istihsalatı ve ihracatı ve alelümum iktisadi faaliyetleri hakkında konuşmuşlardır.
Malatyalılar demiryolunun memleket istihsalatında ve iktisadi vaziyetinde temin edeceği inkişaftan bahsetmişler, müstahsiller arasında kooperatifler vücuda getirilmesinin pek faydalı olacağını söylemişlerdir.
Reisicumhur Hazretleri Vilayet maarifine ve millet mekteplerine dair Vali ile maarif müdüründen izahat almışlar, takip ettiğimiz mefkürenin mahiyetini ve yüksekliğini mütemadiyen halka anlatmak hususunda Türk Ocaklarına düşen vazifeler hakkında irşadatta bulunmuştur.
***
Gazi Hz.nin İsmet Paşa’ya çektikleri tebrik telgrafı
Malatya 13 (A.A.) – Reisicumhur Hazretleri tarafından Başvekil İsmet Paşa Hazretlerine atideki telgraf çekilmiştir:
Başvekil İsmet Paşa Hazretlerine
Yeni yapılan yol ve Malatya’ya vardığım bugünde sizi , takip ettiğiniz pek isabetli imar faaliyetlerinden dolayı bir daha tebrik ve takdirlerimi arzederim Efendim. / Reisicumhur Gazi M. Kemal.
***
Gazi Hz. Malatya’da bir nutuk irat ettiler.
Reisicumhur Hz. hafta sonunda Ankara’ya avdet edecekler.
Malatya 14 (A.A.) – Reisicumhur Hz. Türk Ocağında ayrılırken “Malatya’yı görmek Malatya’nın muhtelif ahalisi ile daha açık görüşmek için bu kadar zaman kafi değildir. İleride müsait bir mevsimde belki Başvekil İsmet Paşa ile beraber gelir, görmek ve görüşmek fırsatı bulurum” demiştir.
Belediye Reisi Malatyalıların minnet ve merbutiyetlerini layıkile izhar için kafi vakit bulamadıklarından mütevellit teessürlerini arz etmiş ve komşu vilayetlere seyahatleri esnasında Malatya’ya gelmek vadinde bulunduklarını hatırlatarak daha fazla kalmalarını rica etmiştir.
Gazi Hz. cevaben dediler ki: “Mühim bir vilayetimizin merkezine bizi getiren demiryolu olmuştur. Bugüne kadar bu mühim ve çok feyizli Malatya’ya gelmek isteyenler bu medeni vasıtanın bulunmamasından dolayı arzularına kolaylıkla muvaffak olamamışlardır. Bu arzular bu memleketin tabii kıymetlerinden dünyayı müstefit edecek mahiyettedir. Yeni eser umumi arzuyu tatmin edecektir ümidindeydi. Türkiye Cumhuriyetinin tespit ettiği projeler dahilinde muayyen zamanlar zarfında vatanın bütün mıntıkaları çelik raylarla bir birine bağlanacaktır. Bütün vatan bir demir kütle haline gelecektir. Demiryolları memleketin tüfekten, toptan daha mühim bir emniyet silahıdır. Demiryollarını kullanacak olan Türk milleti menşeindeki ilk sanatkarlığını demirciliğini tekrar göstermiş olmakla müftehir olacaktır. Türk milletinin serveti, refah, medeniyet yollarında yürümesi ve Türkiye’de iktisat hayatının yüksek inkişafları ancak bu demirden yollar da olacaktır. Milletin hayat ve saadet ışıkları bu yollardan gelecektir. Cumhuriyet hükümetinin bu vadideki çok verimli gayreti ve çok idealist hareketi takdire şayandır. Burada mühim olan nokta Türk milletinin kendi inkişafının bu demir yollarında olacağı hakikatini bütün müşküllere rağmen takdir etmesi ve ona sahip olması keyfiyetidir. Menşeinde demirci olan ve bütün dünyada demir sanatının naşiri bulunan Türk öz vatanında ikmal edilmiş olan bu lazimeyi elbette muasır medeniyetin bütün dünyada yükselttiği dereceye isal edecektir. “
Reisicumhur Hz. samimi muhabbet hislerinin muhterem halka iblağını rica ederek, geç vakit trene avdet buyurmuş ve gece saat birde Dörtyol’a hareket eylemişlerdir."
Atatürk'ün, İsmet Paşa ile birlikte Malatya'yı ziyaret arzusu gerçekleşemedi. Büyük Önder, Malatya'ya ikinci ziyaretini 14 Kasım 1937'de yaptı ve o gezisine dönemin Başvekili Celal Bayar eşlik etti.
Burhan KARADUMAN, SG- malatyahaber.com
